เลือกความคิด

หากถ้าเป็นผู้บริโภคก็ต้องเลือกตัดสินใจว่าจะบริโภคสินค้า หรือบริการประเภทไหน ในปริมาณเท่าไหร่ดี

“เศรษฐศาสตร์”เป็นศาสตร์แห่งการ “เลือก” จัดสรรทรัพยากรที่มีอยู่จำกัด ให้เกิดประโยชน์สูงสุด โดยหนึ่งในรูปแบบของปัญหาพื้นฐานทางเศรษฐศาสตร์ ที่มนุษย์ต้องเจอ ก็คือการที่มนุษย์ต้องเลือกว่าจะบริโภคอะไร เพื่อให้ได้ความสุขความพอใจที่สูงที่สุด ภายใต้ข้อจำกัดที่มี (Consumer’s Utility Maximization Problem Subject to Budget Constraints)

ในชีวิตจริงมนุษย์มีความซับซ้อนมากกว่าในแบบจำลองทางเศรษฐศาสตร์ การที่มนุษย์จะมีความสุขได้ ก็มักซับซ้อนเกินกว่า เรื่องของการบริโภค ในความเป็นจริงแล้วมนุษย์จะสุขหรือทุกข์ได้นั้น มักขึ้นกับสิ่งที่มนุษย์ผู้นั้นเลือกที่จะคิด ดังนั้นในโลกที่มนุษย์อาศัยอยู่จริง จึงเป็นโลกแห่งการ “เลือกความคิด”  ว่ามนุษย์จะเลือกคิดอย่างไร จึงจะได้มีความสุขมากที่สุด ภายใต้ข้อจำกัดที่มี (Human’s Happiness Maximization Problem Subject to Life Constraints)

แล้วมนุษย์ควรจะ “เลือกความคิด” อย่างไร?

มนุษย์เลือกได้ว่าจะคิดดีหรือคิดชั่ว จะเลือกคิดแต่สิ่งที่ดี สิ่งที่เป็นกุศล คิดอภัย และคิดปรารถนาดีกับผู้อื่น หรือจะเลือกคิดแต่สิ่งชั่ว คิดอาฆาตพยาบาท คิดอิจฉาริษยา หากลองพิจารณาดูแล้ว น่าจะเห็นได้ว่าการเลือกคิดแบบไหน จะให้ความสุขทางใจได้มากกว่ากัน ไม่ว่าเรื่องสุขภาพ ฐานะครอบครัว การงาน สิ่งแวดล้อม หรือ Life Constraints ของเราจะเป็นอย่างไร

ว่ากันว่า “You are what you think” คือเราจะเป็นในสิ่งที่เราคิด ถ้าเราเลือกที่จะคิดดี ความคิดดีๆ จะส่งผลถึงพฤติกรรม มันจะออกมาทั้งทางการพูด และทางการกระทำ เราเป็นคนแบบไหน ก็จะดึงดูดคนที่มีลักษณะใกล้เคียงกันเข้ามา เป็นการเลือกเพื่อน เลือกสังคมที่เราอยู่ หากคิดดี พูดดี ทำดี มีจิตเมตตาต่อผู้อื่น ชีวิตก็จะเจอเรื่องดีๆ เจอคนดีๆ

การฝึกฝนให้ตัวเราเลือกคิดแต่สิ่งดีๆ อาจทำได้ไม่ง่ายนัก ต้องใช้สติ ต้องฝืนใจ เพราะโดยธรรมชาติแล้ว ใจเราอาจหมกมุ่นกับเรื่องทางลบ การคิดโกรธนั้นง่ายกว่าการคิดอภัย การคิดโลภอยากได้โน่นอยากได้นี่ นั้นง่ายกว่าการคิดที่จะให้ การคิดอาฆาตพยาบาทนั้นง่ายกว่าการคิดปรารถนาดี

  การเลือกที่จะคิดดีนั้นจึงต้องเกิดจากการฝึกฝน หัดให้มีสติรู้เท่าทัน เมื่อใดที่ความคิดที่ไม่ดีเกิดขึ้น ให้กำหนดรับรู้ แล้วเปลี่ยนความคิดนั้นให้เป็นกุศล

จะปีใหม่แล้ว อยากให้ท่านผู้อ่านให้ของขวัญปีใหม่กับตัวเอง ด้วยการเลือกที่จะคิดดี พูดดี ทำดี ขอให้ท่านมีความสุขจากการเลือกสิ่งเหล่านั้น และขอให้ท่านรายล้อมด้วยผู้คนที่เลือกที่จะคิดดี พูดดี ทำดี เหมือนๆ กับท่าน… สวัสดีปีใหม่ค่ะ...

------------------------

ดร.วรประภา นาควัชระ

คณะเศรษฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

www.facebook.com/RationallyInteresting