‘ธนาคารโรตี’: รอยต่อ จากคนกินทิ้งกินขว้าง สู่คนไม่มีอันจะกิน

และงานเฉลิมฉลองทั้งหลายมีจำนวนมากมาย ขณะที่คนไม่มีข้าวกิน ประทังชีวิตไปมื้อต่อมื้อก็มีจำนวนไม่น้อย

แต่ใครจะถมช่องว่างแห่งการกินทิ้งกินขว้างกับคนไม่มีอันจะกินได้?

ที่อินเดีย เกิด “ธนาคารโรตี” ที่เมืองมุมไบ เพราะมีนักสังคมสงเคราะห์ เห็นว่าอาหารจากงานสังคมทั้งหลายในเมืองไม่ควรจะถูกเททิ้งไปเฉย ๆ

อาหารเหลือเหล่านี้ควรจะส่งผ่านไปยังผู้คนที่หิวโหยและต้องการความช่วยเหลือ เพราะอินเดียยังมีคนยากไร้ที่ไม่มีอาหารประทังชีวิตไปวัน ๆ อีกเป็นจำนวนมาก

ความริเริ่มตั้ง “ธนาคารโรตี” เพื่อคนหิวโหยมาจากพนักงานบริการรับส่งปิ่นโตที่มีเครือข่ายกว้างขวางทั่วเมืองมุมไบ รู้จักกันดีในนามของ Dabbawalas (แดบบาวาลัส) ซึ่งปกติจะรับจ้างส่งอาหารปิ่นโต จากบ้านของลูกค้าถึงที่ทำงานอย่างแม่นยำและตรงต่อเวลา

พนักงาน Dabbawalas เหล่านี้เห็นว่างานเลี้ยงแต่งงานเกือบทุกครั้งจะมีอาหารเหลือทิ้งมากมาย จึงอาสาเก็บอาหารที่เหลือเหล่านี้ไปแจกจ่ายให้กับคนยากคนจน หลังจากที่ทำอาชีพส่งอาหารให้กับลูกค้าหลังเที่ยงทุกวัน

ขณะที่ผมเขียนอยู่นี้ “ธนาคารโรตี” ของมุมไบตั้งมาได้ 10 วันแล้ว ได้รับการตอบสนองจากสังคมอย่างคึกคัก คนจัดงานเลี้ยงโทรฯมาแจ้งว่าพร้อมจะให้ทีมส่งอาหาร Dabbawalas มารับอาหารที่เหลือไปเข้า “ธนาคารโรตี” เพื่อส่งไปให้คนที่ไม่มีข้าวกินในจุดต่าง ๆ ของเมืองเป็นงานกุศลที่ “คนมีกินช่วยคนไม่มีกิน” อย่างทันท่วงที

ล่าสุด มีพนักงานของ Dabbawalas ประมาณ 400 คน เข้าร่วมโครงการเพื่อรับอาหารที่เหลือจากงานเลี้ยงทั้งหลายไปให้คนยากจนในมุมต่าง ๆ ของเมือง และกำลังจะขยายเครือข่ายของ “ธนาคารโรตี” ที่ว่านี้ให้กว้างขวางยิ่งขึ้นต่อไป

ผมเคยไปสัมภาษณ์ Dabbawalas ที่มุมไบมาแล้ว ด้วยความทึ่งในความสามารถและประสิทธิภาพ ในการรับบริการส่งปิ่นโตจากบ้านของลูกค้า ไปถึงที่ทำงานก่อนอาหารเที่ยงเป็นหมื่น ๆ รายทุกวัน โดยไม่พลาดเป้าหมาย หรือสลับปิ่นโตของลูกค้าที่อยู่ใกล้ ๆ กันเลย

พนักงานเหล่านี้เป็นระดับชนชั้นทำงาน ผมจึงไม่แปลกใจที่พวกเขามีน้ำใจในการอาสาเป็นส่วนหนึ่งของ “ธนาคารโรตี” เพื่อเอาอาหารเหลือจากผู้มีอันจะกินจากงานเลี้ยงทั้งหลาย ไปแจกจ่ายให้กับคนไม่มีอันจะกินเพื่อสร้างความเป็นธรรมให้กับสังคมได้ระดับหนึ่ง

ก่อนหน้านี้ที่เมืองมาโฮบาของรัฐบันเดลคานด์ของอินเดีย เด็กวัยรุ่นประมาณ 40 คนรวมตัวกับผู้ใหญ่อีก 5 คนตั้ง “ธนาคารโรตี” เพื่อขอให้ผู้คนบริจาคโรตีสองแผ่นต่อหนึ่งครัวเรือนเพื่อนำไปให้คนจนได้กินเพื่อความอยู่รอด

กิจกรรมเริ่มต้นเป็นอาสาสมัครช่วยหาอาหารให้คนยากไร้และขอทาน ที่สถานีรถไฟได้ขยายตัวเป็นขบวนการจนทุกวันนี้ “ธนาคารโรตี” แห่งนี้สามารถระดมโรตีที่คนบริจาค เพื่อแจกจ่ายไปยังผู้หิวโหยวันละไม่ต่ำกว่า 400 คน

ทุกวันนี้ คนที่ได้ประโยชน์จาก “ธนาคารโรตี” แห่งนี้มีตั้งแต่คนไข้อนาถาตามโรงพยาบาล ไปถึงคนจนในสลัมและตามสถานที่สาธารณะทั้งหลาย

ช่องว่างระหว่างคนรวย, ชนชั้นกลาง, กับคนจนที่อินเดียมีอยู่ในทุกระดับ การตั้ง “ธนาคารโรตี” เพื่อเป็นคนกลางเชื่อมระหว่างจุดที่มีอาหารเหลือกับจุดที่ขาดอาหาร จึงน่ายกย่องสรรเสริญนัก

“คนกินทิ้งกินขว้าง” ในเมืองไทยก็มีไม่น้อย...ถ้าจะมีอาสาสมัครตั้ง “ธนาคารข้าวแกงแบ่งปัน” เพื่อเผื่อแผ่เจือจานคนหิวโหยบ้างก็น่าอนุโมทนาทีเดียว