‘จีน’ อัดมาตรการกระตุ้นท่องเที่ยว คืน VAT 13% ดึงต่างชาติชอปปิง สะเทือนไทย

นางสาวนัทรียา ทวีวงศ์ ปลัดกระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา กล่าวว่า การลดลงของนักท่องเที่ยวจีนที่เดินทางเข้าไทย สร้างความกังวลแก่หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เพราะอุตสาหกรรมท่องเที่ยวเป็นเครื่องจักรตัวสุดท้ายที่จะนำเงินต่างชาติเข้าประเทศไทย นอกเหนือจากความกังวลเรื่องจำนวนนักท่องเที่ยวจีนเดินทางเข้าไทยลดลงในไตรมาส 1 ที่ผ่านมา และสู้กับญี่ปุ่นและเวียดนามไม่ได้นั้น ทางการจีนเองยังมีนโยบายกระตุ้นท่องเที่ยวในประเทศ และเร่งออกมาตรการดึงดูดนักท่องเที่ยวต่างประเทศจากทั่วโลกอีกด้วย

“ขณะนี้ในประเทศจีนมีการคืนเงินภาษีมูลค่าเพิ่ม (VAT) อัตรา 13% ให้กับนักท่องเที่ยวต่างชาติที่เดินทางท่องเที่ยวในจีน และการชอปปิงนั้นก็สามารถขอคืนภาษีได้ 13% โดยระบบการคืนภาษีนั้นมีการอำนวยความสะดวกให้กับนักท่องเที่ยวได้ง่าย สะดวก และรวดเร็ว เพื่อดึงดูดให้นักท่องเที่ยวต่างชาติเดินทางเข้ามาชอปปิง กิน ใช้จ่ายในประเทศจีนมากขึ้น”

นางสาวฐาปนีย์ เกียรติไพบูลย์ ผู้ว่าการการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) กล่าวว่า การคืนภาษีมูลค่าเพิ่ม (VAT) ให้กับนักท่องเที่ยวต่างประเทศเพื่อกระตุ้นการชอปปิง ได้ถูกรวมอยู่ในนโยบายอำนวยความสะดวกด้านการเดินทาง ซึ่งได้มีการหารือกันมาตั้งแต่ปี 2567

ล่าสุด ประเทศจีนได้ใช้นโยบายนี้ในการเพิ่มการใช้จ่ายเช่นกัน ซึ่งรัฐบาลไทยภายใต้การดูแลของกระทรวงการคลังอยู่ระหว่างการศึกษา 

“ทุกวันนี้ประเทศจีนได้กลายเป็นคู่แข่งรายใหม่ด้านการท่องเที่ยวของทุกประเทศ ไม่ใช่แค่ประเทศไทย หน่วยงานที่เกี่ยวข้องควรให้ความร่วมมือและช่วยแก้ไขอุปสรรคที่เกิดขึ้นร่วมกัน”

นายอดิษฐ์ ชัยรัตนานนท์ เลขาธิการสมาคมไทยธุรกิจการท่องเที่ยว (แอตต้า ) กล่าวว่า ตามที่ประเทศจีนปรับนโยบายเชิงรุกด้วยการคืนเงินภาษีมูลค่าเพิ่ม 13% เพื่อจูงใจนักท่องเที่ยวให้ใช้จ่ายผ่านช่องทางที่สะดวกมากขึ้นนั้น หากรัฐบาลไทยตอบสนองเรื่องนี้ช้าเกินไป อาจสูญเสียความสามารถในการแข่งขันด้านการท่องเที่ยว

“ประเทศไทยควรใช้นโยบายที่คล้ายคลึงกัน เนื่องจากการคืนภาษีมูลค่าเพิ่มทันทีที่จุดท่องเที่ยวต่างๆ จะกระตุ้นให้นักท่องเที่ยวใช้จ่ายมากขึ้นระหว่างการเดินทาง ซึ่งอาจทำให้การใช้จ่ายต่อหัวเพิ่มสูงขึ้น”

ตั้งแต่ต้นปี 2568 ประเทศจีนได้ดำเนินนโยบายการท่องเที่ยวที่แข็งขันมากขึ้น มุ่งเป้าไปที่นักท่องเที่ยวทั้งในและต่างประเทศ นอกจากการคืนภาษีแล้ว รัฐบาลจีนยังอนุญาตให้พลเมืองจาก 54 ประเทศอยู่ต่อได้นานสูงสุด 240 ชั่วโมงหรือ 10 วัน โดยใช้นโยบายการผ่านแดนโดยไม่ต้องมีวีซ่า ซึ่งช่วยดึงดูดนักท่องเที่ยวได้มากขึ้น 

ด้านประเทศญี่ปุ่น ซึ่งปัจจุบันเป็นจุดหมายปลายทางยอดนิยมในภูมิภาคเอเชียของชาวจีน ก็ใช้ระบบชอปปิงปลอดภาษีเช่นกัน แม้ว่ารัฐบาลญี่ปุ่นกำลังเตรียมเปลี่ยนระบบนี้ให้เป็นระบบคืนเงินภาษีในปี 2569 ก็ตาม โดยรายงานของ Global Blue บริษัทที่ทำการคืนภาษีชอปปิงเพื่อการท่องเที่ยว พบการใช้จ่ายปลอดภาษีในญี่ปุ่นฟื้นตัวขึ้น 219% ในเดือน มี.ค. 2568 เมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันในปี 2562 ก่อนโควิด-19 ระบาด ส่วนใหญ่มาจากนักท่องเที่ยวจีนซึ่งคิดเป็นสัดส่วน 50% ของทั้งหมด