บุญเดือนเก้า 'บุญข้าวประดับดิน' ระลึกถึงบรรพบุรุษ

ประเพณีบุญเดือนเก้า ข้าวประดับดิน เป็นประเพณีที่สืบทอดมาของชาวอีสาน และปีนี้ตรงกับวัน ที่ 20 และ 21 สิงหาคม 2560 โดยบรรยากาศเช้าวันนี้(21 ส.ค.60) ชาวบ้านหลายหมู่บ้านที่จังหวัดสกลนคร ได้มีออกมาร่วมทำบุญกันอย่างคึกคัก เช่น ชาวบ้านเหล่าพังผือ ได้มารวมตัวที่วัดเหล่าพังผือ ต.งิ้วด่อน อ.เมือง จ.สกล นคร ชาวบ้านทั้งเด็ก ผู้ใหญ่ และผู้สูงอายุ นำอาหาร คาว หวาน มาถวายภัตตาหารเช้าแด่พระสงฆ์ที่จำพรรษาภายในวัดและพร้อมใจร่วมกันถือศีล และกล่าวคำอาราธนาศีลห้า กล่าวคำถวายภัตตาหาร ตามประเพณีบุญเดือนเก้า "ข้าวประดับดิน" หรือ "บุญข้าวประดับดิน" หนึ่งในประเพณีฮีตสิบสอง คองสิบสี่ ของชาวอีสาน เพื่ออุทิศบุญกุศลให้กับผู้ล่วงลับไปแล้ว

ประเพณีนี้ จะทำกันหลังจากเข้าพรรษาไปได้ประมาณหนึ่งเดือน เป็นอีกหนึ่งฮีตคองประเพณีอีสานเรียกว่า บุญข้าวประดับดิน เป็นประเพณีที่คนลาวและชาวไทยอีสาน มีความเชื่อสืบต่อกันมาว่า กลางคืนของเดือนเก้า หรือ ในคืนวันแรมสิบสี่ค่ำ เดือนเก้า เป็นวันที่ประตูนรกเปิด ยมบาลจะปล่อยให้ผีนรกออกมาเยี่ยมญาติในโลกมนุษย์ เป็นคืนเดียวเท่านั้นในรอบปี ด้วยเหตุนี้ชาวบ้านจะนำข้าวปลา อาหาร คาวหวาน ผลไม้ หมาก พลู บุหรี่ อย่างละเล็ก อย่างละน้อย แล้วห่อด้วยใบตองทำเป็นห่อเล็กๆ นำไปวางตามโคนต้นไม้ใหญ่หรือตามพื้นดินบริเวณรอบๆ เจดีย์หรือโบสถ์ เป็นการทำบุญที่ชาวบ้าน จัดขึ้นเพื่ออุทิศส่วนกุศลให้แก่ผู้ล่วงลับไปแล้วส่วนในวันแรม 14 ค่ำ เดือน 9 ปีนี้ตรงกับวันที่ 21 ส.ค.60 ชาวบ้านจะมารวมตัวที่วัดประจำหมู่บ้าน เพื่อร่วมทำบุญตักบาตร และจัดห่อข้าว เครื่องใช้ที่จำเป็น พร้อมเขียนชื่อญาติที่ล่วงลับ และถวายปัจจัยให้กับพระ เพื่อสวดทำบุญอุทิศส่วนกุศลไปให้

โดยความเป็นมาของประเพณีมีมาตั้งแต่สมัยพุทธกาล มีเรื่องเล่าไว้ในพระธรรมบทว่า ญาติของพระเจ้าพิมพิสารกินของสงฆ์ เมื่อตายไปจึงไปเกิดในนรก พระเจ้าพิมพิสารถวายทานแด่พระพุทธเจ้าแล้วไม่ได้อุทิศให้ญาติที่ตายไป พอตกกลางคืนเหล่าญาติของพระเจ้าพิมพิสารที่ตายไปมาปรากฎตัวเปล่งเสียงร้องน่ากลัวบริเวณพระราชนิเวศ รุ่งเช้าพระเจ้าพิมพิสารจึงได้รีบไปทูลถามพระพุทธเจ้า พระองค์จึงบอกเหตุให้ทราบว่าญาติที่ไปตกอยู่ในภูมินรก ต้องการได้รับส่วนกุศล จึงได้ก่อเกิดการทำบุญข้าวประดับดินขึ้นมา เพื่ออุทิศส่วนกุศลแก่ญาติที่ล่วงลับ และถือเป็นประเพณีที่ต้องทำมาเป็นประจำทุกปี เพราะไม่ใช่แค่เหล่าบรรดาญาติที่เสียชีวิตไปแล้ว แต่บรรดาวิญญาณเร่รอน ก็สามารถรับส่วนกุศลนั้นไปด้วย