อยากเปลี่ยนแหนบเป็นคอล์ยสปริง

ลักษณะของอุปกรณ์ที่ถูกนำมาเป็นตัวดูดซับแรงสั่นสะเทือนหรือที่เรียกรวมกันว่า"ระบบช่วงล่าง"มีหลากหลายแตกต่างกันออกไป
เช่น ระบบสปริงขด, ระบบแผ่นสปริงหรือแหนบ, ระบบช็อคแอบซอร์บเบอร์ ซึ่งมีทั้งแบบไฮดรอลิค,แบบแก๊ส และ แบบไฮดรอลิคทำงานร่วมกันกับแก๊ส, ระบบไฮดรอลิคทำงานร่วมกับไฟฟ้าชนิดปรับระดับเองโดยอัตโนมัติ, ระบบถุงลม ฯลฯ เป็นต้น
ทั้งแบบและระบบช่วงล่างแต่ละชนิดต่างก็มีข้อดีข้อด้อยต่างกันออกไป เช่น ระบบถุงลมปรับระดับได้โดยอัตโนมัติ และ ระบบไฮดรอลิคปรับระดับได้ ข้อดีคือสามารถให้ความนุ่มนวลได้หลากหลายระดับ ให้เลือกใช้ตามสภาพพื้นทางวิ่งและดับความเร็ว แต่มีข้อด้อยคือมีราคาแพง, ดูแลรักษาซับซ้อน และค่าซ่อมบำรุงค่อนข้างสูงกว่าชนิดอื่นๆ
ระบบแหนบแผ่นมีข้อดีคือค่าดูแลรักษาต่ำที่สุด มีอายุการใช้งานทนทานนานที่สุด และมีขีดความสามารถในการรองรับน้ำหนักได้ดีที่สุด แต่มีข้อเสียคือมีความยืดหยุ่นต่อความแข็งและความนุ่มนวลน้อยที่สุด โดยระบบช็อคแอบซอร์บเบอร์ทุกชนิดได้รับความนิยมแพร่หลายที่สุด ทั้งถูกนำไปใช้งานเดี่ยวและนำไปใช้งานร่วมกับแบบอื่นๆ
ผู้ใช้รถยนต์ส่วนใหญ่มักจะคิดว่าความสำคัญของระบบซึมซับแรงสั่นสะเทือน มีเพียงแค่ให้ความนุ่มนวลต่อห้องโดยสารเท่านั้น ทั้งที่ในความเป็นจริงแล้วระบบซึมซับแรงสั่นสะเทือนที่เรียกกันรวมๆ ว่า ระบบช่วงล่าง ยังช่วยให้เกิดการทรงตัวที่ดีอันหมายถึงความปลอดภัย ขณะรถวิ่งทั้งทางตรงและทางโค้งด้วย
อีกทั้งระบบช่วงล่างหรือขีดความสามารถในการซึมซับแรงสะเทือนที่ดี จะช่วยลดการสึกหรอของสิ่งต่างๆในรถลงไปได้ ลองนึกถึงรถยนต์ที่ไม่มีระบบซึมซับแรงสั่นสะเทือน ต้องวิ่งไปโดยตัวรถทั้งคันกระเด้งกระดอนไปตามจังหวะ อุปกรณ์ต่างๆ ที่ ติดตั้งเช่น ตู้แอร์, แผงหน้าปัด, กระจกทุกบาน, รวมทั้งเครื่องยนต์และชิ้นส่วนอื่นๆ ก็จะกระเด้งกระดอนร่วงหล่นลงมาพังเสียหายเร็วมากขึ้น
ความแข็ง, อ่อน หรือนุ่มนวลและกระด้างของระบบซึมซับแรงสั่นสะเทือนในรถยนต์มีเรื่องให้ถกเถียงกันได้ทุกวัน เพราะเป็นเรื่องของรสนิยมหรือความพึงพอใจของแต่ละคน ที่แน่นอนว่าย่อมไม่เหมือนกันหรือมีความรู้สึกแตกต่างกันออกไป ดังนั้นหากผู้ใช้รถยนต์ไปอ่านบทความการทดสอบรถยนต์ของคนนั้นคนนี้ ก็อย่าเพิ่งด่วนสรุปตัดสินใจว่าตรงกับสิ่งที่ท่านต้องการ จนกว่าท่านจะได้ทดลองด้วยตนเอง
หรือเมื่อท่านเคยขับรถคันอื่นๆ ตามบทวิจารณ์ของผู้เขียนท่านนั้นๆ มาก่อนแล้ว และพบว่าความรู้สึกของนักเขียนท่านนั้นตรงกันกับความรู้สึกที่ตนเองได้รับ เพราะเรื่องนี้ไม้ต่างอะไรกับการชิมอาหาร คนหนึ่งอาจจะรู้สึกว่ารสชาติกลมกล่อมกำลังดี อีกคนหนึ่งอาจจะรู้สึกว่าเผ็ดเกินไปหรือหวานเกินไปก็ได้
วันนี้ผมได้รับคำถามจากท่านผู้อ่านเกี่ยวกับระบบช่วงล่างของรถว่า ก่อนหน้านี้ใช้รถเก๋งขนาดเครื่องยนต์ 2,000 ซีซี. เป็นพาหนะส่วนตัวมาตลอด แต่ด้วยความที่ต้องเดินไปติดต่อธุรกิจที่ต่างจังหวัดบ่อย ทำให้รู้ว่าสภาพถนนของประเทศไทยหลายแห่งไม่เหมาะกับการใช้รถเก๋ง เพราะตกหลุมตกร่องหรือเจอทางกำลังซ่อมทีไร กลับมาต้องจ่ายเงินซ่อมช่วงล่างเป็นประจำ แถมบางครั้งยังเกือบจะเกิดอุบัติเหตุอีกด้วย
ต่อมาเมื่อได้อ่านบทความต่างๆ แล้ว จึงลงทุนซื้อรถปิกอัพ 4 ประตู เอาไว้ใช้เดินทางต่างจังหวัด แต่เมื่อได้ไปทดลองนั่งรถยนต์แบบ PPV แล้ว รู้สึกว่านุ่มนวลกว่าปิกอัพของตนเอง ทั้งที่ใช้โครงสร้างของปิกอัพเหมือนกัน เมื่อสอบถามดูจึงรู้ว่าเพราะรถ PPV คันนั้นมีระบบช่วงล่างแบบสปริงขด จึงอยากทำการปรับปรุงช่างล่างรถของตนเอง จากเดิมที่เป็นระบบแหนบมาเป็นสปริงขดบ้างจะได้หรือไม่
ก่อนที่จะตอบคำถามผมต้องขออธิบายก่อนว่า ทางด้านเทคนิคนั้นความนุ่มนวลของระบบแหนบกับคอล์ยสปริง สามารถทำให้อยู่ในระดับใกล้เคียงกันได้ไม่ยาก เช่นถอดแหนบชิ้นที่ไม่สำคัญออกไปบ้าง, ปรับปรุงความหนืดของช๊อคแอบซอร์บเบอร์หรือเปลี่ยนใหม่ หรือทำทั้ง 2 อย่างในคราวเดียวกัน แต่ความรู้สึกของคนทั่วไปฝังใจกันว่า รถยนต์ที่ใช้แหนบจะต้องกระด้างกว่ารถที่ใช้คอล์ยสปริง ซึ่งไม่เป็นความจริงเสมอไปดังที่กล่าวมาแล้ว
แต่หากต้องการทำการปรับปรุงจริงๆก็ทำได้ไม่ยากนัก ไปหาอู่ที่ชำนาญด้านการทำระบบช่วงล่างของรถให้ทำให้ เสียค่าใช้จ่ายหลักหมื่นบาทต้นๆ เท่านั้น แต่ต้องหาอู่ที่มีความชำนาญและมีเครื่องมือพร้อมเท่านั้น ด้วยว่าหากมีการตั้งสปริงขดเยื้องศูนย์ไปแม้เพียงเล็กน้อย การทรงตัวของรถจะเสียไปส่งผลให้เกิดอันตรายง่าย และการสึกหรอของชิ้นส่วนต่างๆจะไม่เป็นไปตามมาตรฐานปรกติครับ