การพนัน 4.0

ที่จะสามารถเข้าไปเล่นได้เหมือนอย่างประเทศเพื่อนบ้าน เมื่อโลกปัจจุบันมีเทคโนโลยีสารสนเทศโดยเฉพาะอินเทอร์เน็ตเป็นปัจจัยสำคัญในการติดต่อสื่อสาร ซึ่งพื้นที่ทางอินเทอร์เน็ตนั้นมีลักษณะพิเศษ คือ มีขอบเขตที่กว้างขวางทำให้คนที่อยู่ต่างสถานที่สามารถติดต่อและเข้าถึงข้อมูลต่างๆ ทางอิเล็กทรอนิกส์ได้อย่างรวดเร็วจึงทำให้การเล่นการพนันผ่านโลกออนไลน์เป็นอีกช่องหนึ่งในการเล่นพนันที่ได้รับความนิยมอย่างมาก

การพนันออนไลน์ คือรูปแบบการเล่นพนันผ่านทางระบบอินเตอร์เน็ต โดยการพนันออนไลน์นั้นถูกพัฒนามาจาการเล่นตามบ่อนคาสิโนที่มีการพนันโดยถ่ายทอดสดให้กับผู้เล่นได้เลือกเข้าไปใช้บริการอยู่มากมาย เช่น เกมคาสิโน แทงบอลออนไลน์ หวยออนไลน์ และเกมอื่น ๆ การถ่ายทอดสดตรงมาจากบ่อนคาสิโนช่วยทำให้ผู้เล่นรู้สึกสนุกสนานเสมือนได้เล่นเกมพนันอยู่ในบ่อนคาสิโนจริง ๆ อีกทั้งยังมีความปลอดภัยจากการโดนทำร้ายร่างกายและไม่ต้องเสียเวลา เสียค่าใช้จ่ายในการเดินทาง ผู้เล่นสามารถเล่นการพนันออนไลน์ได้ผ่านทางคอมพิวเตอร์เครื่องใดก็ได้หรือโทรศัพท์มือถือที่เชื่อมต่อกับอินเตอร์เน็ตเท่านั้น เมื่อการพนันออนไลน์มีผู้สนใจใช้บริการมากขึ้นจึงส่งผลทำให้เกิดความตื่นตัวในหลาย ๆ ด้านรวมถึงด้านกฎหมายด้วย

ไทยก็เป็นหนึ่งในประเทศมีความเคลื่อนไหวในการแสวงหามาตรการทางกฎหมายมารองรับปรากฏการณ์การพนันออนไลน์ในปัจจุบันโดยมีการพยายามร่างกฎหมายการพนันเพื่อแก้ไขเพิ่มเติมเนื้อหาของพระราชบัญญัติ(พ.ร.บ.)การพนัน พุทธศักราช 2478 ที่ได้ใช้บังคับมาเป็นเวลานานและบทบัญญัติบางประการยังไม่ชัดเจน ไม่ครอบคลุม ไม่สอดคล้องกับสภาพการเล่นการพนันที่ได้มีการพัฒนาวิธีการ รูปแบบให้ซับซ้อนมากขึ้นจากการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศโดยเฉพาะอินเทอร์เน็ต จึงสมควรปรับปรุงบทบัญญัติดังกล่าวในเรื่องมาตรการควบคุม การตรวจสอบ การอนุญาต การโฆษณา การจัดให้มีการพนัน ตลอดจนปรับปรุงอัตราโทษ อัตราภาษี ค่าธรรมเนียม และบัญชีการเล่นการพนันท้าย พ.ร.บ.ให้เหมาะสมสอดคล้องกับสถานการณ์ในปัจจุบัน

แม้ พ.ร.บ. การพนัน พุทธศักราช 2478 จะมีการแก้ไขเพิ่มเติมมาแล้วหลายครั้งแต่ก็ยังไม่ครอบคลุมถึงการพนันออนไลน์อย่างชัดเจน ในปัจจุบันมาตรการทางกฎหมายของไทยที่นำมาใช้รับมือกับการพนันออนไลน์ก็คือการอาศัยความตามมาตรา 4 ประกอบกับมาตรา 4 ทวิแห่ง พ.ร.บ. การพนัน พ.ศ. 2478 ที่บัญญัติว่าในการเล่นอื่นใดนอกจากที่กล่าวในมาตรา 4 จะพนันกันหรือจะจัดให้มีเพื่อให้พนันกันได้เฉพาะการเล่นที่ระบุชื่อและเงื่อนไขไว้ในกฎกระทรวง เมื่อการพนันออนไลน์เป็นการเล่นพนันที่มิได้ถูกระบุชื่อและเงื่อนไขไว้ในกฎกระทรวงจึงเป็นการพนันที่ผิดกฎหมายนั้นเอง

นอกเหนือจากนี้ยังได้นำเอามาตรการปิดกั้นการเข้าถึงหรือบล็อกเว็บไซต์ที่เปิดให้มีการพนันออนไลน์ โดยถือว่าเข้าข่ายเนื้อหาที่ขัดต่อศีลธรรมอันดีตามมาตรา 20 (3) แห่ง พ.ร.บ. ว่าด้วยการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ 2550 (แก้ไข พ.ศ. 2560) ที่บัญญัติว่าในกรณีที่มีการทำให้แพร่หลายซึ่งข้อมูลคอมพิวเตอร์ที่เป็นความผิดอาญาตามกฎหมายเกี่ยวกับทรัพย์สินทางปัญญาหรือกฎหมายอื่นซึ่งข้อมูลคอมพิวเตอร์นั้นมีลักษณะขัดต่อความสงบเรียบร้อยหรือศีลธรรมอันดีของประชาชนและเจ้าหน้าที่ตามกฎหมายนั้นหรือพนักงานสอบสวนตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญาได้ร้องขอ พนักงานเจ้าหน้าที่โดยได้รับความเห็นชอบจากรัฐมนตรีอาจยื่นคำร้องพร้อมแสดงพยานหลักฐานต่อศาลที่มีเขตอำนาจขอให้มีคำสั่งระงับการทำให้แพร่หลายหรือลบข้อมูลคอมพิวเตอร์นั้นออกจากระบบคอมพิวเตอร์ได้ ซึ่งเป็นมาตรการหนึ่งที่สามารถป้องกันการเข้าถึงเว็บไซต์การพนันทางอินเทอร์เน็ตได้

ในส่วนการแก้ไขปรับปรุงกฎหมายเพื่อรับมือกับการพนันออนไลน์นั้น ในร่าง พ.ร.บ. การพนันที่ผ่านการพิจารณาของคณะกรรมการกฤษฎีกาเมื่อ พ.ศ. 2559 ได้เพิ่มบทบัญญัติที่เกี่ยวเนื่องกับการพนันออนไลน์ไว้ในมาตรา 36 โดยบัญญัติให้การจัดให้มีการเล่นหรือการพนัน “โดยใช้วิธีการสื่อสารที่ห่างกันโดยระยะทาง หรือส่งข้อความ ผ่านคลื่นความถี่วิทยุ ทางโทรศัพท์หรือผ่านระบบต่าง ๆ หรือวิธีอื่นใดที่มีลักษณะคล้ายกัน” เป็นความผิด และต้องระวางโทษสองเท่าของอัตราโทษสำหรับการเล่นพนันในสถานที่ปกติ เห็นได้ว่ามาตรการทางกฎหมายดังกล่าวมุ่งเน้นไปที่การเพิ่มโทษแก่การกระทำที่มีฐานความผิดเดิมอยู่แล้วเป็นการแก้ไขปัญหาที่ปลายเหตุ มิได้มีการสร้างข้อจำกัดทางกฎหมายในการวางกรอบกิจกรรมการพนันออนไลน์ที่ทำได้อย่างถูกกฎหมายหรือการวางระบบควบคุมและตรวจสอบการทำกิจกรรมการพนันออนไลน์แต่อย่างใด

กล่าวโดยสรุปแม้ว่าจะมีความพยายามร่างกฎหมายที่ใช้ในการควบคุมการพนันนั้นจะครอบคลุมถึงรูปแบบวิธีการพนันมากขึ้นและมีการเพิ่มโทษให้หนักขึ้น แต่ในความเป็นจริงการควบคุม ปราบปรามหรือดำเนินการทางกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการบังคับใช้กฎหมายกับการพนันออนไลน์นั้นยังไม่สามารถดำเนินการได้อย่างเต็มที่เนื่องจากปัญหาเชิงเทคนิคทางคอมพิวเตอร์และมาตรการที่จะนำมาปรับใช้กับการพนันออนไลน์นั้นยังไม่ชัดเจน ผู้เขียนเห็นว่ารัฐควรมีนโยบายและมาตรการควบคุมโดยเร็ว มิฉะนั้นแล้วจะทำให้มีผู้ใช้บริการในทุกช่วงวัยตั้งแต่วัยเด็กไปจนถึงผู้สูงวัยเข้าใช้บริการของเว็บไซต์พนันออนไลน์เพิ่มมากขึ้น อันจะเป็นปัญหาใหญ่ในอนาคตของประเทศไทยได้.

โดย... 

ดร.ภาณุพงศ์ เฉลิมสิน

คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์