Computer Science Unplugged เรียนคอมฯแบบไม่ใช้คอมฯ

“แล้วจะเรียนคอมพิวเตอร์ได้อย่างไรโดยปราศจากคอมพิวเตอร์” น่าจะเป็นคำถามที่หลายคนสงสัย วันนี้เรามาคลายความสงสัยกันครับ

Computer Science Unplugged หรือที่เค้าเรียกกันย่อ ๆ ว่า CS Unplugged นั้นเป็นแนวคิดการเรียนคอมพิวเตอร์สำหรับเด็กอนุบาลไปจนถึงชั้นประถมปลาย เพื่อสร้างความเข้าใจในหลักการพื้นฐานของคอมพิวเตอร์และตรรกศาสตร์ โดยไม่จำเป็นต้องใช้คอมพิวเตอร์ แต่ใช้กิจกรรมการเล่นสนุก ไพ่ ปริศนาเกม เกม กระดาน หรืออุปกรณ์สำนักงาน เครื่องใช้ในบ้านมาประกอบกับแนวคิดนี้เพื่อเป็นสื่อแห่งการเรียนรู้

หากจะพูดให้เห็นภาพ CS Unplugged ก็คือการผสมผสานตรรกศาสตร์เข้ากับการเรียนรู้เกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ และผสมความสนุกลงไปอีกเล็กน้อยจากการเรียนที่เน้นกิจกรรมทำให้เด็กได้เล่นได้ขยับร่างกาย เรียกได้ว่าพัฒนาการทั้งสมองและร่างกายไปพร้อม ๆ กันเลยทีเดียว

เกมหรือกิจกรรมมักจะเน้นให้เด็กคิดเป็น คิดอย่างเป็นระบบ มีชั้นเชิงกลยุทธ์ ซึ่งทั้งหมดล้วนเป็นพื้นฐานต่อยอดการศึกษาต่อในศาสตร์อื่น ๆ อันเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ เช่น การเขียนโปรแกรม การเขียนคำสั่ง Coding ยกตัวอย่างเช่น เกมทายเลข 1-7 โดยการถามสุ่มตัวเลขขึ้นมาและถามตอบว่ามากหรือน้อยกว่าที่สุ่ม และเขียนแผนภาพอย่างมีกลยุทธ์ แล้วจึงสามารถคาดเดาคำตอบได้ เป็นต้น

การเรียนการสอนแบบ CS Unplugged นั้นยังมุ่งให้เด็กเข้าใจแนวคิดพื้นฐานของตรรกศาสตร์และคอมพิวเตอร์ ใช้งานเป็นและรู้เท่าทันทั้งข้อดีและเสียของมัน แนวคิดนี้ไม่ได้มุ่งให้เด็กเป็นอัจฉริยะที่สามารถสร้างจรวดหรือโปรแกรมอัศจรรย์ได้ แต่มุ่งให้เด็กเข้าใจถึงเทคนิคต่าง ๆ ขั้นพื้นฐานที่ทำให้จรวดหรือโปรแกรมต่าง ๆ นี้อัศจรรย์ขึ้นมา เสมือนเตรียมความพร้อมสู่การต่อยอดหากเด็กคนนั้นมีความสนใจต่อไป

แนวคิดนี้กำลังได้รับความสนใจอย่างมากในโลกตะวันตก โดยแนวคิดนี้เชื่อว่าพัฒนาของเด็กนั้นจะตอบสนองการเรียนรู้ภาคปฎิบัติได้ดีกว่าภาคทฤษฎีในห้องเรียน กิจกรรมที่กระตุ้นให้เด็กได้ขยับร่างกายนั้นเหมาะสำหรับเด็กในวัย 5-12 ขวบที่พัฒนาการของสมองยังไม่เต็มที่มากกว่าการนั่งหน้าคอมพิวเตอร์เพื่อทำความเข้าใจเรื่องราวเทคนิคต่าง ๆ เพราะความซับซ้อนในเชิงทฤษฎียังไม่เหมาะกับการศึกษาของช่วงวัยนี้

CS Unplugged นี้เป็นแนวคิดที่เกิดมาจากกลุ่มนักวิทยาศาสตร์ด้านคอมพิวเตอร์ชาวนิวซีแลนด์ 3 คนคือ Tim Bell กับ Ian H. Witten และ Mike Fellows ที่ร่วมกันเขียนหนังสือ Computer Science Unplugged นำเสนอแนวทางการเรียนรู้ใหม่ด้านคอมพิวเตอร์และตรรกศาสตร์แก่เยาวชน ซึ่งสามารถต่อยอดไปถึงศาสตร์อื่น ๆ อย่าง อัลกอริทึม การเขียนโปรแกรม การเขียนโค้ด เป็นต้น

หนังสือในชื่อเดียวกันกับแนวคิดอันเป็นต้นฉบับของแนวคิดนี้ ถูกต่อยอดอย่างมากโดยเฉพาะจากครูอาจารย์ในโลกตะวันตก กิจกรรมที่ในหนังสือแบ่งออกเป็น 6 หมวดเพื่อการเรียนรู้เกี่ยวกับตรรกศาสตร์และคอมพิวเตอร์ได้แตกย่อยและแจกแจงออกเป็น 20 กิจกรรมอย่างละเอียด เหมาะอย่างยิ่งสำหรับครูและพ่อแม่ที่สนใจแนวคิดนี้ที่จะหามาศึกษาหากสนใจ

ปัจจุบัน แนวคิด CS Unplugged ได้รับความนิยมเพิ่มขึ้น กิจกรรมที่แต่เดิมมีแค่ 20 ได้เพิ่มขึ้นอย่างมาก และมีจุดประสงค์ย่อยที่แตกต่างกัน และยังคงรักษาอุดมการณ์ของการสอนคอมพิวเตอร์โดยไม่ใช้คอมพิวเตอร์ที่สนุก ลงทุนไม่มาก ได้ความรู้คอมพิวเตอร์ และพัฒนาตรรกศาสตร์ของเยาวชนได้เป็นอย่างดี