อินโคเทอม 2020 (Incoterms2020)

ที่ใช้ระบุในสัญญาซื้อขายสินค้าระหว่างประเทศที่สามารถกำหนดหน้าที่ความรับผิดชอบในการจัดส่ง การขนส่ง การประกันภัยการรับมอบสินค้าที่ตกลงซื้อขาย ระหว่างผู้ซื้อ และผู้ขาย ตลอดจนความเสี่ยงภัยของสินค้าที่ผู้ขายรับผิดชอบ จะเปลี่ยนไปเป็นความรับผิดชอบของผู้ซื้อเมื่อใด ที่เรียกว่า Incoterms. โดยไม่ต้องมีข้อความบรรยายหน้าที่ความรับผิดชอบ ระหว่างคู่สัญญาไว้อย่างละเอียดยาวๆ เพื่ออำนวยความสะดวกในการทำสัญญาซื้อขายสินค้าระหว่างประเทศ ในบางกรณี การตกลงซื้อขายสินค้าภายในประเทศ ก็อาจมีการนำอินโคเทอมมาใช้ก็ได้

ICC เป็นผู้กำหนดคำและจัดพิมพ์Incotermsครั้งแรก พ.ศ.2479 (ค.ศ.1936) และมีการปรับปรุงให้เหมาะสมกับสถานการณ์และภาวะการค้าของโลกมาตลอด ในระยะรอบสิบปีจะมีการแก้ไขปรับปรุงที่สำคัญ หนึ่งครั้ง ที่สำคัญ คือ Incoterms 2000 และมีการแก้ไขปรับปรุงครั้งสำคัญอีกในปี 2510 เรียกว่าIncoterms2010

เมื่อเดือนก.ย.2562 สภาหอการค้านาฯชาติ ICC ได้ออกเผยแพร่Incoterms ฉบับใหม่ คือIncoterms 2020 ซึ่งจะเริ่มใช้บังคับตั้งแต่วันที่1 ม.ค.2563 ICC ได้จัดทำ Incoterms ฉบับเต็มออกจำหน่าย มีคำอธิบายเทอมแต่ละเทอม และระบุหน้าที่ความรับผิดชอบของผู้ขายและผู้ซื้อของเทอมแต่ละเทอมในเรื่องต่างฯคือหน้าที่ทั่วไป การส่งมอบการรับมอบสินค้า ความเสี่ยงภัยของสินค้า การขนส่ง การประกันภัย เอกสารที่เกี่ยวกับการจัดส่งและการบรรทุก การทำพิธีการส่งออกและนำเข้า การตรวจสอบสินค้า บรรจุภัณฑ์และเครื่องหมาย ค่าใช้จ่าย การแจ้ง แต่ละขั้นตอนอย่างละเอียด

ในหนังสือIncoterms 2020 มีรายละเอียดคำอธิบายในการเลือกเทอมของIncoterms ที่เหมาะสมที่สุดสำหรับการทำธุรกรรมตามที่กำหนด รวมทั้งมีคำอธิบายสัญญาซื้อขายที่เป็นสัญญาหลักมีปฏิสัมพันธ์กับสัญญาเสริมอย่างไร

Incoterms2020 มีขายทั้งฉบับพิมพ์ และE Book

Incoterm 2020 มีการปรับปรุงให้เข้ากับภาวะการค้าโลกในปัจจุบัน ยังคงมี 11เทอม คือ

EXW (Ex works)  FCA (Free Carrier)  CPT(Carriage Paid To)  CIP (Carriage and insurance Paid To)  DAP (Delivered at Place )  DPU (Delivered at Place Unload)  DDP (Delivered DutyPaid)  FAS(Free Alongside Ship)  FOB(Free on Board)  CFR (Cost and Freight)  CIF (Cost Insurance and Freight ) 

Incoterms 2020 มีการเปลี่ยนแปลงจาก Incoterms 2010 ที่สำคัญคือ

1.เทอมDAT(Delivered at Terminal)ของ Incoterms 2010สลับหน้าที่มาเป็นเทอมDAP ของ Incoterms 2020 และเทอมDATของIncoterms 2010 เปลี่ยนและเรียกชื่อเป็นDPU ของIncoterms 2020เนื่องจากที่ผ่านมาผู้ขายและผู้ซื้อประสงค์ให้มีการส่งมอบและรับมอบสินค้ากัน ณสถานที่อื่นมากกว่าระบุเพียงที่สถานีปลายทาง เพื่อให้ยืดหยุ่นขึ้น

2.ในการทำสัญญาซื้อขาย เทอม FCA ที่ผู้ขายต้องบรรทุกสินค้าขึ้นหรือลงในยานพาหนะที่ผู้ซื้อจัดหา ในกรณีที่ไม่ใช่บรรทุกลงเรือใหญ่โดยตรง ต้องบรรทุกขึ้นรถหรือลงเรือโป๊ะไปถ่ายลงเรือใหญ่อีกทอดหนึ่ง ในกรณีเป็นการชำระเงินโดยL/C ซึ่งธนาคารกำหนดให้ต้องนำB/L ไปแสดงจึงจะจ่ายเงินตามL/Cให้ผู้ขาย มีปัญหาเกิดขึ้นคือสายการเดินเรือ จะยังไม่ออกB/Lให้จนกว่าสินค้าที่บรรทุกในรถหรือเรือโป๊ะ จะบรรทุกลงเรือใหญ่

เพื่อแก้ปัญหาดังกล่าวข้างต้น ตามIncoterms 2020 ในเทอม FCA ได้เปิดช่องให้ คู่สัญญาสามารถทำความตกลงกันในสัญญาซื้อขาย กำหนดให้ผู้ซื้อที่เป็นผู้จัดหาเรือ ต้องมีข้อกำหนดให้สายการเดินเรือออกB/Lและเอกสารที่เกี่ยวกับการบรรทุกให้ผู้ขายในกรณีดังกล่าวข้างต้น

3.การครอบคลุมของการประกันภัยในระดับที่สูงขึ้น

ในการซื้อขายเทอม CIF และเทอม CIP เป็นหน้าที่ของผู้ขายต้องรับผิดชอบในการประกันภัยสินค้าระหว่างการขนส่งไปส่งมอบให้ผู้ซื้อ ตามIncoterms 2010 สัญญาประกันภัยอาจครอบคลุมช่วงใดช่วงหนึ่งของการขนส่ง แต่ตามIncoterms2020 ผู้ขาย ต้องซื้อประกันภัยที่ครอบคลุม สูงขึ้นจากเดิม

คำแนะนำเมื่อ Incoterms 2020 มีผลใช้บังคับ

Incoterms 2020 จะมีผลใช้บังคับตั้งแต่วัน 1 ม.ค.2563 จึงมีคำแนะนำของผู้เชี่ยวชาญในต่างประเทศ ดังนี้

สำหรับสัญญาซื้อขายสินค้าระหว่างประเทศที่ทำขึ้นก่อน Incoterms2020 จะมีผลใช้บังคับ ยังคงบังคับใช้ตาม Incoterms 2010 ต่อไป แม้จะมีการปฏิบัติตามสัญญาหรือส่งมอบสินค้าตามสัญญาซื้อขายหลังวันที่1 มกราคม 2563 เว้นแต่ในสัญญาซื้อขาย จะระบุไว้เป็นอย่างอื่น แต่การทำสัญญาซื้อขายสินค้าระหว่างประเทศ ภายหลัง Incoterms 2020 มีผลใช้บังคับ ผู้เชี่ยวชาญให้ความเห็นว่า หากมีข้อพิพาทเกี่ยวกับเทอมการส่งมอบสินค้าเกิดขึ้น คาดว่าศาลที่มีเขตอำนาจหรือคณะอนุญาโตตุลาการ คงยึดถือตามIncoterms 2020 เว้นแต่จะมีพยานหลักฐานชัดแจ้งว่า คู่สัญญาไม่ได้มีเจตนาหรือความประสงค์ให้ใช้ Incoterms 2020

แม้เมื่อ Incoterms 2020 มีผลใช้บังคับแล้ว หากคู่สัญญายังประสงค์จะใช้ Incoterms 2010 บังคับใช้กับสัญญาซื้อขายที่ทำขึ้นใหม่ ก็สามารถกระทำได้ แต่ต้องระบุให้ชัดเจนในสัญญาว่า ให้ใช้ Incoterms 2010 เพื่อป้องกันปัญหาข้อพิพาทที่อาจเกิดขึ้น

หนังสือ Incoterms 2020 ที่ ICC จัดพิมพ์ขึ้น ได้ให้คำแนะนำวิธีที่ดีที่สุดในการทำสัญญาซื้อขายระหว่างประเทศโดยใช้Incoterms 2020 ให้ชัดเจนซึ่งจะป้องกันข้อพิพาทที่อาจเกิดขึ้นไว้หลายประการเช่น

ให้ระบุ Incoterms 2020 ต่อท้ายเทอมที่จะระบุในสัญญาซื้อขาย เช่นเทอม CIF กรุงเทพ หรือ FOBกรุงเทพ ให้ระบุในสัญญา “CIF Bangkok Incoterms2020 “หรือ “FOB Bangkok Incoterms2020”

นอกจากนี้ยังมีข้อแนะนำในการทำสัญญาซื้อขาย โดยใช้หรืออิง Incoterms เพื่อไม่ให้เกิดความไม่ชัดเจนหรือข้อสงสัย ที่อาจนำไปสู่การเกิดข้อพิพาทได้ เช่นการทำสัญญาซื้อขายโดยเป็นเทอม FOBซึ่งเคยมีปัญหาเกิดความไม่ชัดเจนและมีข้อสงสัยระหว่างคู่สัญญา ว่า ท่าเรือท่าไหนที่ผู้ขายต้องจัดส่งเรือไปจอดรับสินค้าจากผู้ขาย ส่วนผู้ขายก็เกิดข้อสงสัยว่า ท่าเรือท่าไหนหรือสถานที่ใดที่ผู้ขายมีหน้าที่จัดส่งสินค้าลงเรือ อันจะทำให้ความเสี่ยงภัยของสินค้านั้นเปลี่ยนจากผู้ขายไปอยู่ในความรับผิดชอบของผู้ซื้อ เนื่องจากความไม่ชัดเจนของการระบุชื่อท่า หรือสถานที่ เพื่อหลีกเลี่ยงปัญหาดังกล่าว มีข้อแนะนำให้ระบุชื่อตำบลที่ตั้งทางภูมิศาสตร์ให้เจาะจง คือชื่อท่าเรือ สถานที่หรือจุดที่ส่งมอบและรับมอบสินค้าให้ชัดเจน