แบงก์คุมเข้มเพิ่มความถี่ส่องคุณภาพลูกหนี้เก่า

ภาวะเศรษฐกิจที่ยังชะลอตัวทำให้ปัญหาหนี้ที่ไม่ก่อให้เกิดรายได้ หรือเอ็นพีแอล เป็นสิ่งที่ธนาคารพาณิชย์ให้ความระมัดระวังอย่างยิ่ง โดยเฉพาะหนี้ครัวเรือนทัั้งสินเชื่อบ้าน บัตรเครดิต รถยนต์ สินเชื่อบุคคล ซึ่งจากตัวเลขไตรมาส 1/2559 ยอดหนี้ครัวเรือนที่มีมูลค่ารวมถึง  11.09 ล้านล้านบาท คิดเป็น 81.1% ของจีดีพี โดยในจำนวนดังกล่าว เป็นลูกหนี้ที่อยู่ในฐานข้อมูลของเครดิตบูโร กว่า 8.7 ล้านล้านบาท คิดเป็น 80% ของหนี้ครัวเรือนซึ่งถือรวม 

นายสุรพล โอภาสเสถียร ผู้จัดการใหญ่ บริษัทข้อมูลเครดิตแห่งชาติ หรือเครดิตบูโร กล่าวว่า สภานการณ์ของหนี้ครัวเรือน กลุ่มที่ยังน่าเป็นห่วงคือผู้ที่มีเงินเดือนต่ำกว่า 2-3 หมื่นบาทต่อเดือน มีหนี้หลายทาง และมีลักษณะก่อหนี้เพื่อใช้ชีวิตประจำวัน เพราะไม่มีฐานเงินออมมารองรับมากพอ แม้ว่าธนาคารพาณิชย์จะลดความรุนแรงของโปรโมชั่นสินเชื่อลงก็ตาม

เขากล่าวว่า ในช่วง 7 เดือนที่ผ่านมา บริษัทมีสมาชิก 93 ราย โดยมีธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร(ธกส.) เข้ามาเป็นสมาชิกเพิ่มเติมทำให้มีฐานข้อมูลเพิ่มขึ้นอีก 11 ล้านบัญชี ทำให้จำนวนบัญชีในฐานข้อมูลเพิ่มขึ้นเป็น 92.09 ล้านบัญชี ช่วยให้ผู้ประกอบการเช่าซื้อในกลุ่มที่เป็นอุปกรณ์การเกษตรรวมถึงสินเชื่อเช่าซื้อรถมอเตอร์ไซค์ในต่างจังหวัดแสดงความสนใจเข้ามาเป็นมาเป็นสมาชิกเพื่อตรวจสอบข้อมูลลูกค้ามากขึ้น 

ขณะที่การสืบค้นข้อมูลในช่วง 7 เดือนแรกของปี 59 มีจำนวน 29.7 ล้านรายการ ทำให้คาดว่าตลอดทั้งปีนี้จะมีการสืบค้นข้อมูลเครดิตบูโรเพิ่มเป็น 48.5 ล้านรายการเพิ่มขึ้นจากปีก่อนที่มี 46.03 ล้านรายการ โดยจะมาจากการสืบค้นข้อมูลลูกค้าใหม่เพื่อวิเคราะห์สินเชื่อหรืออนุม้ัติสินเชื่อม่ีจำนวน 12.5 ล้านรายการลดลงจากปีก่อนที่มี 13.29 ล้านรายการ ตามแนวโน้มความเข้มงวดในการให้สินเชื่อของธนาคาร ที่มีการคัดกรองคุณสมบัติลูกค้าแล้วเมื่อพบว่าตกเกณฑ์ก็จะไม่นำเข้ามาตรวจสอบกับเครดิตบูโร

อย่างไรก็ตามจะเห็นการเพิ่มขึ้นของการสืบค้นข้อมูลลูกค้าเก่าเพื่อบริหารความเสี่ยงเพิ่มมากขึ้นจาก 32.74 ล้านรายการในปีที่ผ่านมาเป็นอย่างต่ำ 36 ล้านรายการในปีนี้ โดยในช่วง 7 เดือนที่ผ่านมามีธุรกรรมแล้วกว่า 22.18 ล้านรายการ

“จะเห็นได้ว่าตั้งแต่ปี 2556 ยอดการเข้ามาตรวจสอบลูกค้าเก่าพุ่งขึ้นต่อเนื่อง หลังจากที่มีการพูดถึงประเด็นหนี้ครัวเรือนที่เพิ่มขึ้น จาก 6.58 ล้านรายการในปี 2555 เป็น 15.96 ล้านรายการ และ 28 ล้านรายการในปี 2557 และ 32.74 ล้านรายการในปี 2558 ในปีนี้มีการเช็ค 3 ล้านรายการต่อเดือน หรือสมาชิกบางรายเข้ามาดูลูกค้าทุกเดือน โดยเฉพาะแบงก์ต่างชาติ ดูทุกไตรมาส แต่หากค้างชำระจะเข้ามาเช็คทุกเดือน เช่นเดียวกับแบงก์ใทยที่มีพอร์ตรายย่อยเยอะส่วนแบงก์ไทยอื่น ๆ ยังเช็ค 6 เดือนครั้ง แต่เริ่มเห็นแนวโน้มบางแบงก์เช็ค 4 เดือนครั้ง ส่วนแบงก์รัฐยังเช็คน้อย เป็นความเสี่ยงที่รู้คุณภาพหนี้ลูกค้าช้ากว่าแบงก์พาณิชย์และแบงก์ต่างชาติ”

นายสุรพล ยอมรับว่า มีความเป็นห่วงตัวเลขหนี้ที่ไม่ก่อให้เกิดรายได้หรือเอ็นพีแอลที่มีลักษณะเพิ่มขึ้น แต่ยังเชื่อว่าอยู่ในวิสัยที่คุมได้ ขณะที่ธุรกิจธนาคารพาณิชย์ในปัจจุบันจะมีกระบวนการเร่งจัดการหนี้ตั้งแต่เริ่มค้างที่ 1 เดือน ด้วยประสบการณ์จากอดีตทำให้ธนาคารมีความพร้อมในการดูแล ประกอบกับไม่มีใครเร่งปล่อยกู้สวนกระแสเศรษฐกิจด้วย โครงการของรัฐในการกระตุ้นให้เป็นหนี้ไม่มี การแข่งปล่อยกู้ลดลง แต่สกรีนเข้มขึ้น

"เทรนด์อย่างหนึ่งที่เห็นชัดเจนคือ ลูกหนี้ที่มีอายุระหว่าง 19-36 ปี ซึ่งทำงานได้ไม่นานแต่มีการก่อหนี้พร้อมกันในหลายๆ ทาง ทั้งบัตรเครดิต สินเชื่อบุคคล กู้ซื้อที่อยู่อาศัย และซื้อรถยนต์ เป็นความเสี่ยงค่อนข้างมาก โดยเฉพาะในภาวะเศรษฐกิจที่ชะลอตัว และเป็นกลุ่มที่เห็นชัดว่าใช้เงินกู้ส่วนบุคคลมาก"

ขณะเดียวกันมีบัตรเครดิตหลายๆ ใบ ทำให้เห็นชัดเจนว่า เอ็นพีแอลในส่วนของสินเชื่อบุคคลเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว ไตรมาส 1 ปีนี้  ขยับขึ้นมาอยู่ที่ 7.5% ของสินเชื่อรวม ขณะที่หนี้ที่เริ่มค้างชำระระหว่าง 1 เดือนเริ่มไต่สูงขึ้นเช่นกัน ทำให้เป็นกลุ่มที่ธนาคารจับตามองเป็นพิเศษ