New S-Curve: EEC Update 2021 ตอนที่ 2

EEC กำลังพัฒนา 5 เขตส่งเสริมโดยมีการลงทุนมากใน EECd และ EECi

EECd ตั้งขึ้นในจังหวัดชลบุรี เพื่อส่งเสริมนวัตกรรมดิจิทัลในอนาคตและช่วยให้อุตสาหกรรม ICT ในปัจจุบันเปลี่ยนไปสู่อุตสาหกรรมดิจิทัล “New S-curve” ในส่วนนี้ภาคเอกชนได้ลงทุน 4.34 พันล้านบาทเพื่อสร้างสถาบัน IoT มีวัตถุประสงค์เพื่อสร้างความเชื่อมั่นและดึงดูดนักลงทุนมายัง EECd นอกจากนี้สถาบันยังจะเติบโตไปสู่ ‘Thailand Digital Valley’ และสิ่งนี้จะช่วย ผลักดันให้ไทยเปลี่ยนไปสู่ดิจิทัลฮับ สถาบันกำลังสร้างศูนย์ 5 แห่ง ได้แก่ ศูนย์ปฏิบัติการอัจฉริยะ, ศูนย์แลกเปลี่ยนความรู้ดิจิทัล, ศูนย์ร่วมสร้างสรรค์และนวัตกรรมดิจิทัล, Digital Edutainment Complex และ Digital Go Global Center

EECi ตั้งอยู่ที่จังหวัดระยองและชลบุรี ภายใน EECi สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยีแห่งชาติ ได้เช่าพื้นที่ เพื่อพัฒนาเป็นต้นแบบ ที่ใช้นวัตกรรมขับเคลื่อนการสร้างอุตสาหกรรมไฮเทคใหม่ๆ มีความคืบหน้าในด้าน ดังต่อไปนี้

1) Biopolis แพลตฟอร์มนวัตกรรมชีวภาพของ Biopolis ได้รับการจัดสรรงบประมาณ 3.27 พันล้านบาทสำหรับการก่อสร้าง โรงกลั่นชีวภาพ biorefinery เพื่อสนับสนุนการพัฒนาอุตสาหกรรมชีวภาพในท้องถิ่น ขณะนี้กำลังเซ็นสัญญาเช่าที่ดินและซื้ออุปกรณ์ รวมทั้งกำลังเจรจากับ Belgium Bio Base Europe Pilot Plant ของเบลเยียม เพื่อจัดตั้งบริษัทร่วมทุนในบริษัท Bio Base Asia Pilot Plant เพื่อบริหารจัดการโรงกลั่นชีวภาพใน EECi

2) Aripolis แพลตฟอร์ม Aripolis สำหรับนวัตกรรมระบบอัตโนมัติ หุ่นยนต์ และระบบอัจฉริยะ นำโดยสำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) ซึ่งกำลังเตรียมศูนย์การผลิตที่ยั่งยืน (SMC) เพื่อขออนุมัติจากคณะรัฐมนตรีและพัฒนา IoT ของภาคอุตสาหกรรม และ Data Analytics Platform (IDA) ซึ่ง IDA ก่อตั้งขึ้นเพื่อปรับปรุงการใช้เครื่องจักรอุตสาหกรรม โดยการลดการใช้พลังงาน เพิ่มประสิทธิภาพ และกำหนดเวลาการบำรุงรักษา โดยนำร่องในโรงงาน 10 แห่งในปี 2563 และมีการจัดตั้งโครงการนำร่องเพื่อทดสอบการใช้ดัชนีความพร้อมของอุตสาหกรรมอัจฉริยะ (Smart Industry Readiness Index: SIRI)

3) Innopolis Space Innopolis เป็นแพลตฟอร์มในการพัฒนานวัตกรรมด้านการบิน ขณะนี้กำลังทดสอบในแซนด์บ็อกซ์ 5G สำหรับนักบินและการทดสอบรถรางไร้คนขับที่ใช้ GNSS ที่มีความแม่นยำสูง โครงการนี้บริหารจัดการโดยสำนักงานพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ (GISTDA) ซึ่งทำงานร่วมกับพันธมิตรภาคเอกชน

4) การถ่ายทอดเทคโนโลยี ไปยังชุมชน และอุตสาหกรรมในพื้นที่เหล่านี้ จะช่วยเพิ่มขีดความสามารถและการรับรู้ทางเทคโนโลยีของเอสเอ็มอี และสตาร์ทอัป คณะรัฐมนตรีได้อนุมัติให้ซินโครตรอน 3-GeV ดำเนินการได้ตั้งแต่ ปี 2564-2570 โครงการนี้บริหารงาน โดยสถาบันวิจัยแสงซินโครตรอนร่วมกับองค์กรอื่นๆ ในประเทศและต่างประเทศ รวมทั้งยังมีคำแนะนำจากผู้เชี่ยวชาญและความช่วยเหลือทางเทคโนโลยีที่เกี่ยวข้องกับการเกษตรอัจฉริยะให้กับชุมชนและเกษตรกรใน EEC และกำลังเปิดแปลงสาธิตการเกษตร นอกจากนี้ ปตท. ยังได้สร้างศูนย์โครงสร้างพื้นฐานและสาธารณูปโภคในโซนนวัตกรรม ซึ่งประกอบด้วย (1) โรงเรียนนานาชาติ (2) พื้นที่สำหรับโรงแรมและอพาร์ตเมนต์ และ (3) โซนมิกซ์ยูสที่จะใช้สำหรับร้านค้าต่างๆ มีพื้นที่ค้าปลีก

ศูนย์โลจิสติกส์จะได้รับประโยชน์จากกิจกรรมทางเศรษฐกิจที่มากขึ้นในเขตเศรษฐกิจพิเศษและพื้นที่ชายแดน

ศูนย์กระจายสินค้าขนส่งสินค้าเชียงของ อำเภอเชียงของ จังหวัดเชียงราย เป็นโครงการโครงสร้างพื้นฐานใหม่ที่จะอำนวยความสะดวกในการกระจาย การขนส่งสินค้าทางถนนระหว่างประเทศที่เดินทางไปตามเส้น R3A เพื่อเชื่อมโยงเครือข่ายโลจิสติกส์ของไทย สปป.ลาวและจีนผ่านสะพานมิตรภาพไทย–ลาวแห่งที่ 4 (เชียงของ–ห้วยทราย)

ศูนย์มีกำหนดเปิดในเดือนมิถุนายน หรือกรกฎาคม 2564 แม้การดำเนินงานของภาคเอกชนจะสามารถเช่าพื้นที่ได้ตั้งแต่เดือนเมษายน ศูนย์นี้เป็นโครงการ PPP ระยะเวลา 15 ปีในรูปแบบ Net Cost คือเอกชนได้รับสิทธิ์ในการจัดเก็บรายได้ และจัดสรรผลตอบแทนบางส่วนให้แก่ภาครัฐตามข้อตกลง โดยภาคเอกชนจะเข้ามาดำเนินการในปี 2565

ภายในศูนย์มีสิ่งอำนวยความสะดวกในการจัดการตู้คอนเทนเนอร์ คลังสินค้า และพื้นที่ควบคุมทั่วไป โครงการนี้จะช่วยลดต้นทุนการขนส่งและโลจิสติกส์ (ที่เกิดจากไปรษณีย์ชายแดนเชียงของ) และรองรับการเติบโตของเขตเศรษฐกิจพิเศษในท้องถิ่น

โครงการอื่นๆ ที่กรมการขนส่งทางบกผลักดัน ได้แก่ ศูนย์ขนส่งชายแดนนครพนม โดยจะวางศิลาฤกษ์ในปี 2565 และโครงการน่าจะแล้วเสร็จภายในปี 2568 ซึ่งจะรองรับการเปิดทางรถไฟทางคู่บ้านไผ่ นครพนม

รัฐบาลเดินหน้าสร้างเครือข่ายโลจิสติกส์เชื่อมภาคใต้สู่ EEC

โครงการอยู่ระหว่างการพัฒนา ‘แลนด์บริดจ์’ ระหว่างอ่าวไทยและทะเลอันดามันซึ่งจะช่วยให้การขนส่งสินค้าข้ามคาบสมุทรไทย–มาเลย์ง่ายขึ้น

โครงการแลนด์บริดจ์ จะช่วยให้ไทยเป็นศูนย์กลางภูมิภาค สำหรับเครือข่ายการขนส่งทางทะเลที่เชื่อมโยงประเทศไทย ภูมิภาคอาเซียน จีน และอินเดีย และต่อไปยังตะวันออกกลาง และสหภาพยุโรป นอกจากนี้แลนด์บริดจ์จะใช้ย่นเวลาเดินทางระหว่างมหาสมุทรอินเดียและแปซิฟิกได้ถึง 2 วัน

โครงการจะต้องใช้เงินลงทุนประมาณ 1 แสนล้านบาท อย่างไรก็ตาม การลงทุนได้ออกแบบให้เป็น PPP และการลงทุนเบื้องต้นคาดว่าจะมีการแบ่งสัดส่วน 30-70 ระหว่างผู้เล่นภาคเอกชนไทยและต่างประเทศ การก่อสร้างน่าจะใช้เวลาประมาณ 3 ปีและจะช่วยดึงดูดการลงทุนจากต่างประเทศเข้ามาในประเทศไทยเพิ่มขึ้น

ในขั้นแรก สำนักงานนโยบายและแผนการขนส่งและจราจรจะทำสัญญาจ้างที่ปรึกษา เพื่อให้คำแนะนำเกี่ยวกับความเหมาะสมของโครงการ วางแผนโครงการ และดำเนินการประเมินผลกระทบสิ่งแวดล้อม ซึ่งจะแล้วเสร็จในปี 2566

การเชื่อมต่อตลาดและเครือข่ายการจัดจำหน่ายภายใน EEC

แนวทางเพื่อการพัฒนาโครงการระเบียงผลไม้ภาคตะวันออก (Eastern Fruit Corridor: EFC) โดยใช้ความต้องการเป็นตัวนำ ซึ่งจะส่งผลให้มีการใช้ห้องเย็นเพื่อให้ผลไม้สดนานขึ้นเพื่อตอบสนองความต้องการของตลาด รวมทั้งเพิ่มมูลค่าและเพิ่มศักยภาพในการแข่งขันของผลิตผลทางการเกษตร กรมอุตสาหกรรมเชื่อว่าจะสามารถสร้างความสนใจจากอุตสาหกรรมต่อเนื่อง ซึ่งจะนำไปสู่การลงทุนเพื่อพัฒนานิคมอุตสาหกรรมมากขึ้น

การท่าเรือแห่งประเทศไทย (กทท.) และอมตะคอร์ปอเรชั่นได้ลงนามใน MOU เพื่อดำเนินการศึกษาความเป็นไปได้ในการพัฒนาท่าเรือบกใน Amata Smart & Eco City ใน สปป.ลาว ซึ่งจะเชื่อมต่อกับระบบขนส่งและโลจิสติกส์ชาติของประเทศ รวมทั้งจะสร้างเครือข่ายการกระจายสินค้าที่เชื่อมโยง สปป.ลาว (นาเตย) จีน (คุนหมิง) และไทย (ท่าเรือแหลมฉบังชลบุรี) การศึกษาความเป็นไปได้น่าจะแล้วเสร็จภายในเดือนกรกฎาคม 2564 และการก่อสร้างจะใช้เวลา 3 ปี จึงคาดว่าการดำเนินการจะเริ่มในปลายปี 2567 หรือต้นปี 2568

คลังสินค้า

ได้รับประโยชน์จากการเติบโตของอีคอมเมิร์ซและความต้องการที่เพิ่มขึ้นสำหรับการจัดเก็บสินค้า/สต็อก ผู้ประกอบการเอกชน เช่น WHA V. Cargo และ Frasers Property Thailand มีแผนที่จะสร้างศูนย์กระจายสินค้าและคลังสินค้ามากขึ้น และมีขนาดใหญ่ รวมทั้งเป็นศูนย์กระจายสินค้าอัจฉริยะ เนื่องจากนักลงทุนยังต้องการคลังสินค้าจำนวนมาก โดยเฉพาะนักลงทุนจีนที่สนใจจะเข้ามาลงทุนในไทยหลังจากเปิดพรมแดนและยกเลิกข้อจำกัดการเดินทาง

นิคมอุตสาหกรรม

EEC ยังคงเป็นเป้าหมายการลงทุนที่น่าสนใจสำหรับผู้พัฒนานิคมอุตสาหกรรม

จำนวนโครงการลงทุนใน EEC เพิ่มสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง แต่ในปี 2563 การระบาดของโควิด-19 ทำให้ลดลง ในปี 2563 มีการยื่นคำขอรับการสนับสนุนการลงทุนสำหรับโครงการในพื้นที่ EEC ต่อ BOI ทั้งหมด 453 รายการ มีมูลค่ารวมถึง 2.10 พันล้านบาท (26% และ 43% ของการยื่นขอ BOI ทั้งหมดตามจำนวนและมูลค่า) ในขณะเดียวกันก็มีการจัดตั้งนิคมอุตสาหกรรมใหม่หลายแห่งใน EEC และนิคมที่มีอยู่เดิมบางส่วนได้ขยายพื้นที่มากขึ้น

ใน EEC จะมีการจัดตั้งนิคมอุตสาหกรรมใหม่ 3 แห่ง ในปี 2564 ได้แก่ (1) นิคมอุตสาหกรรมโรจนะหนองใหญ่จังหวัดชลบุรีเนื้อที่ 1,900 ไร่ (ii) นิคมอุตสาหกรรมเอ็กโกจังหวัดระยองเนื้อที่ 621 ไร่ ตอนนี้มีกำหนดเปิดให้บริการในปี 2565 และ (iii) นิคมอุตสาหกรรมเอเซียคลีนจังหวัดชลบุรีมีเนื้อที่ 1,294 ไร่ นิคมอุตสาหกรรมทั้งหมดเหล่านี้หวังที่จะดึงดูดผู้เล่นจากกลุ่มเป้าหมาย S-curve แรกของรัฐบาล และอุตสาหกรรม S-curve ใหม่ (เช่น อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ และเครื่องใช้ไฟฟ้าอัจฉริยะและชิ้นส่วนยานยนต์ในอนาคต)

ผู้ประกอบการต่างเพิ่มการลงทุนเพื่อขยายนิคมอุตสาหกรรมและย้ายไปสู่อุตสาหกรรมอื่นๆ อมตะคอร์ปอเรชั่นอยู่ระหว่างการเพิ่มพื้นที่อีก 1,000 ไร่ในนิคมอุตสาหกรรมอมตะซิตี้ในจังหวัดระยองเพื่อรองรับความต้องการใหม่จาก บริษัทต่างๆ ที่ย้ายโรงงานผลิตมายังประเทศไทย ดับบลิวเอชเอคอร์ปอเรชั่นวางแผนที่จะพัฒนาศูนย์กระจายสินค้าขนาดใหญ่ 5 แห่งด้วยการรวมพื้นที่กว่า 400,000 ตร.ม. เพื่อรองรับการเติบโตของอีคอมเมิร์ซและจะขยายนิคมอุตสาหกรรมเดิม 3 แห่ง (1) นิคมอุตสาหกรรมดับบลิวเอชเออีสเทิร์นซีบอร์ด (2) อุตสาหกรรมดับบลิวเอชเอระยอง และ (3) เขตอุตสาหกรรมดับบลิวเอชเอ ผู้เล่นรายใหม่บางรายในอุตสาหกรรม นิคมอุตสาหกรรม ได้แก่ Egco Group กำลังร่วมมือกับบริษัทต่างๆ ที่ดำเนินงานด้านพลังงานอัจฉริยะเพื่อลงทุนในนิคมอุตสาหกรรมในอนาคต