Check Point : New S-Curve: EEC Update 2021

ในปี 2563 มูลค่าการยื่นขอรับการส่งเสริมการลงทุนจาก BOI เพิ่มสูงขึ้นของโครงการในอุตสาหกรรมเหล่านี้ ได้แก่ (1) เทคโนโลยีชีวภาพ (30,000 ล้านบาทเพิ่มขึ้น 233% จากปีก่อนหน้า) (2) การแพทย์ (22.3 พันล้านบาท + 165%) (3) การบินและอวกาศ (1.4 พันล้านบาท + 144%) และ (4) ระบบอัตโนมัติและหุ่นยนต์ (1.1 พันล้านบาท + 9.8%) นอกเหนือจากนี้แม้จะมีความไม่แน่นอน แต่การยื่นขอ BOI สำหรับโครงการในอุตสาหกรรม S-Curve กลุ่มแรกก็เพิ่มขึ้นอย่างน่าประทับใจ โดยเฉพาะปิโตรเคมีและเคมีภัณฑ์ (3.6 หมื่นล้านบาท + 80%) และการเกษตร และการแปรรูปอาหาร (41.1 พันล้านบาท + 8.3%) อย่างไรก็ตาม การยื่นขอของโครงการที่เน้นการท่องเที่ยวลดลง 72% เป็น 8,000 ล้านบาท
การควบรวมกิจการในประเทศไทยชะลอตัว แต่ในภาคอสังหาริมทรัพย์ การก่อสร้าง พลังงาน เฮลท์แคร์กำลังขยายตัว
โดยรวมแล้วการควบรวมกิจการได้ชะลอตัวลงลงในปี 2563 จำนวนธุรกรรมลดลงเหลือ 165 (จาก 171 ในปี 2562) และมูลค่ารวมของข้อตกลงลดลงเหลือ 8.2 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ (จาก 10.8 พันล้านดอลลาร์สหรัฐในปี 2562) อุตสาหกรรมที่ใหญ่ที่สุด 5 อันดับตามมูลค่าธุรกรรมควบรวมกิจการ ได้แก่ (1) อสังหาริมทรัพย์ โครงสร้างพื้นฐานและการก่อสร้าง (2) พลังงานและทรัพยากรธรรมชาติ (3) เฮลท์แคร์และวิทยาศาสตร์เพื่อชีวิต (4) การบริโภคและค้าปลีก และ (5) อาหารและเครื่องดื่ม ภาคธุรกิจเหล่านี้รวมกันคิดเป็นเกือบ 90% ของมูลค่าดีลทั้งหมด เมื่อพิจารณาถึงข้อจำกัดด้านพรมแดน วิจัยกรุงศรีมองการควบรวมกิจการเหล่านี้ในแง่ดี เมื่อประเมินร่วมกับโครงการฉีดวัคซีนจำนวนมาก ก็ยังมองในทางบวกต่อแนวโน้มการควบรวมกิจการในประเทศไทย
 

EEC: ความคืบหน้าล่าสุด
แม้เศรษฐกิจไทยจะได้รับผลกระทบอย่างรุนแรงจากการแพร่ระบาดขอโควิด-19 และการล็อกดาวน์ แต่รัฐบาลก็ยังคงยึดมั่นในคำมั่นที่จะพัฒนาเขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออกหรือ EEC ดังนั้น ภายใต้งบประมาณปี 2564 จึงได้จัดสรรงบประมาณ 22.71 พันล้านบาทสำหรับแผนพัฒนา EEC แบบบูรณาการ สูงกว่างบประมาณปี 2563 ที่จัดสรร 16.03 พันล้านบาทถึง 6.68 พันล้านบาท (หรือ 42%) 
สำหรับการลงทุนโดยตรงจากต่างประเทศรัฐบาลเชื่อว่าหลังโควิด-19 ประเทศไทยจะยังคงเป็นศูนย์กลางที่สำคัญที่สุดของภูมิภาคอาเซียนสำหรับอุตสาหกรรมสนับสนุน และ EEC จะดึงดูด FDI เข้ามาในประเทศมากขึ้น เนื่องจาก EEC มีโครงสร้างพื้นฐานขั้นสูง โลจิสติกส์คุณภาพสูง แรงงานที่มีทักษะในพื้นที่ สภาวะแวดล้อมทางธุรกิจที่เอื้ออำนวยด้วยสิทธิประโยชน์จูงใจในการลงทุนสำหรับนักลงทุน การเข้าถึงวัตถุดิบและปัจจัยการผลิต มีซัพพลายเออร์ชิ้นส่วนที่หลากหลาย รวมทั้งมีนิคมอุตสาหกรรมจำนวนมาก และที่แตกต่างจากประเทศอื่นๆ คือ อุตสาหกรรมการผลิตของไทยยังคงดำเนินงานต่อเนื่องท่ามกลางการแพร่ระบาด
 

ยุทธศาสตร์การพัฒนา EEC ปี 2564 จะมีหลายด้าน
1) โครงสร้างพื้นฐานดิจิทัล จะมีการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานดิจิทัลรวมถึงสถาบัน IoT เพื่อพัฒนา
2) อุตสาหกรรมดิจิทัลในอนาคต และเปลี่ยน EEC ให้เป็นศูนย์กลางการออกแบบนวัตกรรมดิจิทัลระดับชาติ
3) โครงสร้างพื้นฐานและสาธารณูปโภค มีความคืบหน้าในการพัฒนาพื้นที่ธุรกิจและเชื่อมโยงกับท่าเรือเฟอร์รีและท่าเทียบเรือที่สัตหีบรวมถึงเมกะโปรเจกต์ต่างๆ ในพื้นที่
4) ด้านการท่องเที่ยว มีการส่งเสริมและพัฒนาการท่องเที่ยว
5) ด้านแรงงาน มีการสร้าง (ให้ความรู้) และฝึกอบรมแรงงานที่มีทักษะ ยกระดับกิจกรรมการวิจัยและพัฒนา และกระตุ้นนวัตกรรม ส่งเสริมความร่วมมือและการลงทุนร่วมกันระหว่างมหาวิทยาลัยไทยและต่างประเทศเพื่อยกระดับกำลังแรงงาน โดยเฉพาะในด้านเทคโนโลยีดิจิทัล โลจิสติกส์ อิเล็กทรอนิกส์อัจฉริยะ และการบิน
ผลเชิงกลยุทธ์ของ EEC และโครงการขนาดใหญ่ที่เกี่ยวข้อง ครอบคลุมตั้งแต่การพัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน การขนส่งทางบก ทางทะเลและทางอากาศที่เชื่อมต่อไปยังประเทศเพื่อนบ้าน การสร้าง ‘แลนด์บริดจ์’ ที่เชื่อมแหลมฉบังกับท่าเรือชุมพรและระนอง และเส้นทางรถไฟความเร็วสูงสุวรรณภูมิ-ดอนเมือง–อู่ตะเภาซึ่งจะเชื่อมต่อกับเส้นทางความเร็วสูงระหว่างกรุงเทพฯ และนครราชสีมา ตลอดจนเส้นทางรถไฟความเร็วสูงในประเทศเพื่อนบ้าน ซึ่งสอดคล้องกับโครงการหนึ่งแถบหนึ่งเส้นทาง (Belt & Road Initiative) และแผนที่จะยกระดับการเข้าถึงวัตถุดิบ และปัจจัยการผลิต ผลประโยชน์ที่เกิดจากการพัฒนาเขตเศรษฐกิจพิเศษ และศักยภาพของแรงงานไทย การพัฒนาเหล่านี้ยังได้ประโยชน์จากวิวัฒนาการ ของห่วงโซ่อุปทานทั่วโลกหลังโควิด-19 และความตกลงหุ้นส่วนทางเศรษฐกิจระดับภูมิภาค (Regional Comprehensive Economic Partnership: RCEP) ที่ลงนามเมื่อเร็วๆ นี้ เมื่อรวมกันแล้วสิ่งเหล่านี้จะช่วยดึงดูดการไหลเข้าของเงินลงทุนจากต่างประเทศมากขึ้น และกระตุ้นให้ผู้ผลิตย้ายฐานการผลิตมายังประเทศไทยและไปยังภูมิภาคในวงกว้างขึ้น
คณะกรรมการนโยบาย EEC กำหนด 3 อุตสาหกรรมหลักที่มีศักยภาพสูง
คณะกรรมการนโยบาย EEC ได้กำหนด 3 อุตสาหกรรมหลักที่มีศักยภาพสูงภายใน 12 อุตสาหกรรมเป้าหมาย และกำลังมุ่งเน้นความพยายามในการพัฒนาแนวทางส่งเสริมการลงทุนเพื่อดึงดูดการลงทุนเข้ามาในด้านต่อไปนี้
1) เฮลท์แคร์และความเป็นอยู่ที่ดี ซึ่งรวมถึงอุตสาหกรรมเป้าหมาย ด้านการดูแลสุขภาพ และการท่องเที่ยวเชิงการแพทย์โดยรวม ซึ่งจะเน้นการใช้เทคโนโลยีทางการแพทย์และเทคโนโลยีชีวภาพจีโนมิกส์ที่แม่นยำมาก
2) เทคโนโลยีดิจิทัลและ 5G ครอบคลุมอุตสาหกรรมเป้าหมาย ซึ่งรวมถึงการดำเนินงานดิจิทัล อิเล็กทรอนิกส์หุ่นยนต์และระบบอัตโนมัติ และรถยนต์รุ่นใหม่ กลุ่มนี้มุ่งเน้นไปที่การใช้ระบบ 5G เพื่อพัฒนาแพลตฟอร์มและเกี่ยวข้องกับการลงทุนในการพัฒนาเขตนวัตกรรมระเบียงเศรษฐกิจภาคตะวันออก (EECi) และ เขตส่งเสริมอุตสาหกรรมและนวัตกรรมดิจิทัล (EECd)
3) โลจิสติกส์อัจฉริยะ ครอบคลุมการบินและโลจิสติกส์ และการท่องเที่ยวและเพื่อสุขภาพกลุ่มคนมีเงิน ส่วนนี้เน้นการใช้ระบบการจัดการไฮเทคในพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์และการเชื่อมต่อกับสนามบินอู่ตะเภา
ติดตามได้ในตอนที่ 2

บทความโดย ดร.อรุณ ศิริจานุสรณ์ (นักวิชาการอิสระ / ผู้อำนวยการสถาบันพรีโม่ อะคาดิมี่)
26 สิงหาคม 2564