ตอน : อย่าใช้คำถามสร้างปัญหา ควรใช้คำถามสร้างโอกาส!

Part1. โลกและนวัตกรรม ขับเคลื่อนด้วย “คำถาม”

ถ้าบุคคลสำคัญๆในประวัติศาสตร์จนถึงปัจจุบันของทุกวงการ ไม่ตั้งคำถาม(ด้วยความสงสัยกับสิ่งที่เป็นไปในยุคนั้น และความน่าจะเป็นสำหรับอนาคต) คงไม่มีวิวัฒนาการเกิดขึ้นกับมนุษยชาติตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน

คำถามในอดีต.. ก่อให้เกิดสินค้าที่ไม่เคยมีให้มีขึ้นมาในโลกใบนี้

คำถามในอดีตที่ไม่นานเท่าไหร่... ได้ทำให้เกิดสินค้า-บริการใหม่ๆที่ดีขึ้นกว่าสินค้า-บริการแบบเดิม

คำตอบ.. สำคัญก็จริง แต่ คำถาม.. ก็ก่อให้เกิดวิวัฒนาการและคำตอบใหม่ๆ ที่ไม่มีที่สิ้นสุด เพราะถ้าเรายึดมั่นถือมั่นว่าเรื่องนั้นๆ คำตอบนั้นดีที่สุดไม่มีคำตอบที่ดีกว่านี้อีกแล้ว เราจะไม่มีพัฒนาการ นั่นคือความสำคัญของ “คำถาม” เพราะยังมีคำตอบใหม่ๆ คำตอบที่สร้างสรรค์อีกมากมายที่ “รอคำถามดีๆ” มากระตุ้น

Part2.ผู้นำ.. กับ “คำถาม”

คำถามที่น่าสนใจก็คือ... “ผู้นำมักจะชอบใช้คำถามแบบใด?”

ผู้นำที่ตอบได้ทุกเรื่อง จริงๆอาจรู้ไม่จริงสักเรื่องก็ได้ แต่ “พูดเก่ง” เลยดูเหมือนเป็น “คนเก่ง” ธรรมชาติของคนเรา เวลาเห็นคนพูดเก่ง มักจะเคลิบเคลิ้มคล้อยตาม คิดว่าคนนั้นเป็นคนเก่ง คนที่พูดเก่งและเก่งจริงก็มี แต่คนที่พูดเก่งแต่จริงๆ ไม่ได้เก่งอย่างที่พูด มีเยอะกว่า!

ลองสังเกตุผู้นำที่เก่งๆ จะเป็นผู้นำที่ “ตั้งคำถามเก่ง”ส่วนผู้นำที่แย่ๆ ก็มักชอบใช้คำถามเช่นกัน แต่เป็นคำถามที่สร้างปัญหา!

Part3. ผู้นำที่แย่ๆ มักจะใช้คำถามแบบใดเป็นประจำ!?

หลายๆท่านคงเคยเป็นลูกน้องหรือปัจจุบันก็ยังมีเจ้านาย และมักจะโดนคำถามลักษณะนี้บ่อยๆ “งานเมื่อไหร่จะเสร็จ ที่ทำช้าเพราะคิดไม่เป็น หรือขี้เกียจคิด!?”

“ทำไมถึงไม่รู้ว่าลูกค้ารายนี้ยังไม่ตัดสินใจเพราะอะไร จะหาคำตอบมาได้เมื่อไหร่!?”

“ทำไมบอกเรื่องนี้แต่แรก?”

“ในหน่วยงานนี้มีใครพอที่จะมีสติปัญญา แก้ปัญหาเรื่องนี้ได้บ้าง!?”

“เวลาเรียกประชุมทางออนไลน์ ทำไมไม่รู้จักเตรียมความพร้อม จะนอนอืดไปวันๆหรือไง?”

“เปิดไมค์ให้เสียงดังกว่านี้ไม่เป็นหรือไง เวลาประชุมทางออนไลน์น่ะ โง่จริงหรือแกล้งโง่?”

“เวลา Line สั่งงานไป เคยคิดที่จะอ่านแล้วตอบไวๆมั๊ย!?” (Lineไปตอนห้าทุ่มครึ่งนี่นะ!?)

ยิ่งในช่วงนี้ ที่ลูกน้องหลายๆที่ จำนวนไม่น้อย ยัง Work From Homeเจอคำถามลักษณะนี้บ่อยๆจนรู้สึกเหมือนกับว่า นี่มัน Work From Hell ชัดๆ! ขนาดทำงานอยู่บ้าน ยังโดนถามโดนจิกโดนตามงานโดนเรียกประชุมแทบจะ 24 ชั่วโมง จนอยากจะตะโกนว่า นี่ไม่ใช่เซเว่นอีเลฟเว่น 24 ชั่วโมงนะ (โว๊ย!)

เพราะ... “ผู้นำแย่ๆ จะเคยชินกับการใช้ คำถามสร้างปัญหา!”

เป็นคำถามเชิงข่มขู่ ว่าตนเองเหนือกว่าในฐานะเจ้านาย... จนดูเหมือนยิ่งกลายเป็นเจ้าชีวิตไปทุกวัน กดดัน ถามเชิงประชด ถามแบบคาดคั้น ถามแบบจับผิด!

คำถามลักษณะนี้ นอกจากจะไม่มีทางได้คำตอบที่ดีแล้ว สิ่งที่ได้แน่นอนคือ ความรู้สึกและขวัญกำลังใจของทีมงานตกต่ำไปเรื่อยๆ

Part 4. คำถาม จะสะท้อนสภาวะจิตใจของผู้นำ

ผู้นำ (ที่แย่ๆ) มักจะคิดถึงแต่ตัวเอง สนใจแต่เรื่องของตัวเอง ผลประโยชน์ของตัวเองเป็นหลัก โดยไม่ค่อยได้คิดถึงทีมงานหรือความรู้สึกของทีมงาน ผู้นำที่ “จิตใจต่ำ มองไม่เห็นคุณค่าความเป็นคนของทีม” ทีมงานที่มีความสามารถก็จะไม่ทนอยู่ ส่วนทีมงานที่เหลืออยู่ก็รอเวลาที่จะไปที่อื่นทันทีเมื่อมีโอกาส...

Part 5.ผู้นำที่เก่งๆ จะใช้คำถามแบบใด?

ผู้นำชั้นยอด จะใช้ คำถามสร้างโอกาส กับทีมงานเสมอ เช่น...

“เราได้เรียนรู้อะไรบ้างจากวิกฤติไวรัสโควิตที่ผ่านมาจนถึงปัจจุบัน?”

“เราควรใช้แนวทางใด ที่จะช่วยให้ลูกค้าลดความกังวลใจ และสนใจในสินค้าหรือบริการของเราในช่วงนี้?”

“ถ้าลูกค้าชะงัก หรือลังเลที่จะใช้จ่ายในช่วงนี้ เราจะแสดงให้ลูกค้าเห็นถึงคุณค่าที่ชัดเจน และประโยชน์ที่จะได้รับทันที จากการตัดสินใจใช้บริการกับเราอย่างไรได้บ้าง?”

“ เราจะประชุมทาง Online แบบใด ที่ทำให้ทุกคน สะดวก ไม่เครียดและมีประสิทธิภาพด้วย?”

คำถาม ปิดท้าย......

ในฐานะผู้นำองค์กร / ผู้นำหน่วยงาน /ผู้นำทีมงาน /หรือแม้กระทั่ง ผู้นำครอบครัว..

“ที่ผ่านมาจนถึงทุกวันนี้ ท่านมักใช้คำถามแบบใด!?” และ...

“ท่าน ควรใช้คำถามแบบใด เพื่อไม่สร้างปัญหา แต่สร้างโอกาส?”