ส่องจำนวน "สาขาธนาคาร" ในไทย เพิ่มขึ้น - ลดลง แค่ไหนในรอบ 1 ปี ?

การทยอย "ลดจำนวนสาขาธนาคาร" ในช่วงหลายปีที่ผ่านมา เป็นภาพสะท้อนการเปลี่ยนแปลงในธุรกิจยุคใหม่ที่เกิดการดิสรัปชั่นได้กับทุกธุรกิจ ไม่เว้นสายการเงินการลงทุนอย่าง “ธนาคาร” ที่ค่อยๆ ถูก “ฟินเทค” หน้าใหม่เข้ามาแบ่งเค้กรายได้จากการให้บริการทางการเงิน ผ่านบริการที่ตอบสนองความต้องการของผู้บริโภคมากกว่า หรือสามารถแก้ปัญหาทางการเงินให้เฉพาะกลุ่มได้มากกว่าธนาคารในบางจุด

การเปลี่ยนแปลงที่เหมือนจะถูกบังคับให้เปลี่ยน ทำให้ธนาคารต้องทรานส์ฟอร์มตัวเองให้ทัน หรือหาทางเดินหน้าธุรกิจไปพร้อมๆ กับธุรกิจการเงินยุคใหม่เหล่านี้ เพื่อรักษาเค้กชิ้นเดิมหรือส่วนแบ่งทางการตลาดของตัวเองเอาไว้ให้ได้ท่ามกลางการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นไม่หยุด 

ย้อนมองข้อมูลจำนวนสาขาธนาคารในแต่ละปี ที่เก็บรวบรวมโดย ธนาคารแห่งประเทศไทย พบว่าตัวเลขสาขาธนาคารพาณิชย์ ทั้งระบบ มีแนวโน้มลดลงเรื่อยๆ

• ม.ค. 2562 มีสาขาธนาคารพาณิชย์ทุกธนาคาร 6,939 แห่ง
• ม.ค. 2563 มีสาขาธนาคารพาณิชย์ทุกธนาคาร 6,847 แห่ง (ลดลง 92 แห่ง จากปี 62)
• ม.ค. 2564 มีสาขาธนาคารพาณิชย์ทุกธนาคาร 6,741 แห่ง (ลดลง 106 แห่งจากปี 63)
• ม.ค. 2565 มีสาขาธนาคารพาณิชย์ทุกธนาคาร 6,061 แห่ง (ลดลง 680 แห่งจากปี 64)

การปรับกลยุทธ์และทยอยลดสาขาธนาคารกลุ่มธนาคารจึงเป็นเรื่องที่เกิดขึ้นเป็นปกติ ในช่วงหลายปีที่ผ่านมา หรือแม้แต่ช่วงถึง 1 ปีย้อนหลัง ตัวเลขจำนวนของสาขาธนาคารลดลงอย่างเห็นได้ชัด

"กรุงเทพธุรกิจออนไลน์" รวบรวมข้อมูลจาก ธนาคารแห่งประเทศไทย เกี่ยวกับข้อมูลของธนาคารพาณิชย์จดทะเบียนในประเทศ พบว่าการปรับสาขาของธนาคารไทย เปรียบเทียบ ณ ช่วงเดือน ม.ค.64 กับช่วงเดือน ม.ค.65 (เรียงตามลำดับธนาคารที่มีจำนวนสาขามากที่สุดในปัจจุบัน) มีการเปลี่ยนแปลงอย่างมีนัยสำคัญ

เมื่อเปรียบเทียบ จำนวนสาขา ของแต่ละธนาคาร ณ ช่วงเดือน ม.ค.64 กับช่วงเดือนม.ค.65 (นับเฉพาะแบงก์พาณิชย์) พบข้อมูล ดังนี้

1. ธนาคารกรุงเทพ จากสาขาทั่วประเทศทั้งหมด 1,128 แห่ง เหลือ 1,055 แห่ง ลดลง 73 แห่ง

2. ธนาคารกรุงไทย จากสาขา 981 แห่ง เหลือ 980 แห่ง ลดลง 1 แห่ง

3. ธนาคารกสิกรไทย จากสาขา 863 แห่ง เหลือ 838 แห่ง ลดลง 25 แห่ง

4. ธนาคารไทยพาณิชย์ จากสาขา 853 แห่ง เหลือ 754 แห่ง ลดลง 99 แห่ง

5. ธนาคารกรุงศรีอยุธยา จากสาขา 669 แห่ง เหลือ 641 แห่ง ลดลง 28 แห่ง

6. ธนาคารทหารไทยธนชาต จากสาขา 667 แห่ง เหลือ 636 แห่ง ลดลง 31 แห่ง

(ธนาคารธนชาต ควบรวมกับ ธนาคารทหารไทย เปลี่ยนชื่อเป็น ธนาคารทหารไทยธนชาต เมื่อวันที่ 03/07/64)

7. ธนาคารไทยเครดิต เพื่อรายย่อย จากสาขา 277 แห่ง เหลือ 286 แห่ง เพิ่มขึ้น 9 แห่ง

8. ธนาคารยูโอบี จากสาขา 148 แห่ง เหลือ 145 แห่ง ลดลง 3 แห่ง

9. ธนาคารแลนด์ แอนด์ เฮ้าส์ จากสาขา 108 แห่ง เหลือ 78 แห่ง ลดลง 30 แห่ง

10. ธนาคารเกียรตินาคิน จากสาขา 65 แห่ง เหลือ 64 แห่ง ลดลง 1 แห่ง

•  การลดลงของสาขาธนาคารกำลังบอกอะไร ? 

การเปลี่ยนแปลงของตัวเลขสาขาธนาคารพาณิชย์ 10 อันดับแรก ที่มีจำนวนสาขามากที่สุดลดหลั่นลงมา พบว่า 9 ใน 10 ธนาคารมีการปรับลดของจำนวนสาขา ตั้งแต่ 1-99 แห่ง ในช่วงระยะเวลา 1 ปีล่าสุด โดย ธนาคารไทยพาณิชย์ นับเป็นธนาคารที่มีการปิดสาขาธนาคารลงมากที่สุดที่ 99 สาขา เนื่องจากที่ผ่านมาธนาคารไทยพาณิชย์เป็นธนาคารที่มีจำนวนสาขาเยอะที่สุดมาตลอด

ซึ่งการลดลงของสาขาในบางธนาคาร ไม่ใช่การปิดของสาขาเพียงอย่างเดียว แต่มีทั้งการปรับโฉมธนาคารแบบเดิมให้เป็นรูปแบบใหม่ เช่น เป็นคอมมูนิตี้ให้ความรู้ เป็นคีออส แล้วเพิ่มสาขาใหม่ในจุดอื่นๆ ที่ต้องการสาขาธนาคารเพิ่มขึ้นด้วย 

ขณะเดียวกัน 1 ใน 10 ธนาคารที่มีการเพิ่มสาขาสวนทางธนาคารอื่นๆ คือ ธนาคารไทยเครดิต เพื่อรายย่อย ที่เปิดสาขาเพิ่มขึ้น 9 แห่ง โดยจากข้อมูลพบว่าสาขาที่เพิ่มขึ้นในช่วง 1 ปีที่ผ่านมาเพิ่มในกรุงเทพฯ 4 สาขา ภาคกลาง 1 สาขา ภาคเหนือ 2 สาขา ภาคใต้ 2 สาขา 

อย่างไรก็ตาม สำหรับการเพิ่มขึ้นหรือลดลงของสาขาธนาคารในปัจจุบัน อาจไม่ได้บ่งบอกว่าธนาคารที่มีสาขามากมีโอกาสเข้าถึงลูกค้าได้มากกว่าเหมือนในอดีต แต่ก็สะท้อนว่าธนาคารมีการปรับตัวในโลกธุรกิจยุคใหม่ที่ไม่มีใครหลีกเลี่ยงได้หากอยากไปต่อ 

•  แนวโน้มธุรกิจ "ธนาคารพาณิชย์ไทย" เป็นอย่างไร ? 

ธนาคารแห่งประเทศไทย แถลงข่าวผลการดำเนินงานของระบบธนาคารพาณิชย์ ปี 2564 เมื่อวันที่ 21 ก.พ. 65 พบว่า ภาพรวมกำไรสุทธิของธนาคารพาณิชย์ ปรับตัวดีขึ้นในปี 2564 โดยมีกำไรอยู่ที่ 1.8 แสนล้านบาท เพิ่มขึ้นต่อเนื่องจากปีก่อนที่ 23.6%

ส่วนแนวโน้มปี 2565 ขึ้นอยู่กับการฟื้นตัวเศรษฐกิจสำคัญ แต่มีปัจจัยบวกที่หนุนการดำเนินธุรกิจของระบบธนาคารคือ ขณะที่ปี 2565 เชื่อว่ายังมีปัจจัยบวก จากเศรษฐกิจที่มีแนวโน้มฟื้นตัว ขณะที่การระบาดของโควิด-19 ผลกระทบมีค่อนข้างน้อย และแบงก์มีการควบคุมค่าใช้จ่ายอย่างต่อเนื่อง 

โดยภาพรวม ธนาคารพาณิชย์ มีความเข้มแข็ง สะท้อนจากเงินกองทุน เงินสำรอง ที่อยู่ในระดับแข็งแกร่ง และสภาพคล่องในระบบที่อยู่ในระดับสูง 

เป็นที่น่าติดตามว่ากลุ่มธนาคารพาณิชย์จะมีอะไรเปลี่ยนแปลง เพื่อคว้าโอกาสในโลกธุรกิจยุคใหม่ที่หมุนไปรวดเร็วหลังจากนี้บ้าง 

----------------------------------------------

อ้างอิง: ธนาคารแห่งประเทศไทย 

พิสูจน์อักษร โดย....สุรีย์  ศิลาวงษ์