วิกฤติธนาคารล้มในสหรัฐ คนและความเชื่อมั่นคือสิ่งสำคัญที่สุด (4)

วิกฤติธนาคารในสหรัฐยังไม่จบ หลังจาก Silicon Valley Bank และ Signature Bank ถูกสั่งให้ปิดกิจการลงในเดือนมีนาคม 2566 ต่อมาในเดือนเมษายน 2566 หน่วยงานกำกับดูแลของรัฐ ได้ทำการยึดและขายธนาคาร First Republic Bank ให้กับ JP Morgan Chase การล้มของ First Republic Bank ถือเป็นความล้มเหลวครั้งที่ 3 ของธนาคารระดับภูมิภาคขนาดใหญ่ในปีนี้ 

สัปดาห์ที่แล้วหุ้นธนาคารสหรัฐร่วงลงอย่างหนัก โดยเฉพาะกลุ่มธนาคาร Reginal หรือระดับภูมิภาค ธนาคาร Packeest ร่วงลง -28% ธนาคาร Western Alliance ร่วงลง -15% โดยรวม SPDR S&P Reginal Banking ETF หรือดัชนีวัดมูลค่ารวมของกลุ่มธนาคาร Reginal ร่วงลง -7% ส่งผลกระทบถึงหุ้นของธนาคารขนาดใหญ่ โดยหุ้นของ Bank Of America ร่วงลง -3% JP Morgan ร่วงลง -1.59% Goldman Sachs ร่วงลง -2.1% Morgan Stanley ร่วง -1.87% ทำให้ดัชนี S&P 500 Banking Index ซึ่งเป็นดัชนีหุ้นกลุ่มธนาคารโดยรวมร่วงลง -2.37%

ในปี 1907 เคยเกิดเหตุการณ์ Bankers’ Panic ที่มีการฉ้อฉลในการปั่นราคาหุ้นของ United Copper Company ที่จบลงด้วยความล้มเหลว ราคาหุ้นร่วงลงอย่างหนักทำให้ Knickerbocker Trust Company สถาบันการเงินใหญ่อันดับ 3 ใน New York ซึ่งเป็นเจ้าหนี้หลักได้รับผลกระทบตามมาคือการขาดความเชื่อมั่นของประชาชน ผู้ฝากเงินทั่วประเทศแห่ไปถอนเงินจากบัญชีเงินฝากออกมาหมด

สภาคองเกรสนำโดยวุฒิสภา Nelson Aldrich มีแนวคิดจัดตั้ง Federal Reseve System ซึ่งเป็นเสมือนถุงเงินสำรองเพื่อให้ธนาคารสมาชิกสามารถเข้ามากู้เงินเมื่อประสบภาวะวิกฤติ โดยผู้รับหน้าที่เติมถุงเงินได้แก่ กลุ่ม Rpckefellerกลุ่ม JP Morgan กลุ่ม City Bank กลุ่ม National Bank of Commerce รวมถึงธนาคารอื่น ๆ ใน New York และเป็นที่มาของ Fed จนเป็นธนาคารกลางสหรัฐ 

FED มีโครงสร้างที่ใกล้เคียงบริษทเอกชนมาก มีธนาคารสมาชิกเป็นผู้ถือหุ้น ธนาคารสมาชิกจะได้รับเงินปันผล 6% ต่อปี FED ไม่ใช่ธนาคารกลางแบบรวมศูนย์ แต่เป็นระบบที่สร้างจากธนาคารกลาง 12 แห่ง เงินสำรองที่ใช้ในการดำเนินนโยบายไม่ได้มาจากเงินสำรองหรืองบประมาณของประเทศแบบธนาคารกลางอื่น แต่มาจากสมาชิกในแต่ละเขตโครงสร้างการบริหาร FED ตามกฎหมาย Federal Reserve Act กำหนดให้มีการกระจายอำนาจการบริหารงาน 

โดยการแบ่งพื้นที่เป็น Federal Reserve District ในแต่ละเขตมี Federal Reserve Bank ทำหน้าที่เป็นธนาคารกลางประจำเขตของตัวเอง โดยธนาคารสมาชิกของแต่ละเขตมีสิทธิในการเลือกคณะผู้อำนวยการและประธานของ Federal Reserve Bank ที่ตัวเองเป็นสมาชิก พร้อมมีหน้าที่ใส่เงินทุนเพื่อใช้ในการบริหารภายใน ในแต่ละเขตจะมีอิสระในการตัดสินใจค่อนข้างสูง มีงบประมาณในการดำเนินงานของตัวเองแต่ละเขต

FED มีโครงสร้างการบริหารงานโดยกระจายสาขาไปทั่วภูมิภาคแตกต่างจากธนาคารในประเทศไทยที่เน้นการรวมศูนย์ ประธานาธิบดีโดยความเห็นของวุฒิสภา มีอำนาจในการเลือกสมาชิกของ Board of Governors ทั้ง 7 คน ที่มีอำนาจสูงสุดในระบบ Federal Reserve System ซึ่งมีอำนาจในการกำกับดูแล Federal Reserve Bank ทั้ง 12 แห่ง และช่วยกำหนดเครื่องมือและแนวทางปฏิบัติเพื่อผลักดันนโยบายทางการเงิน

FED เป็นธนาคารกลางที่ทรงอิทธิพลมากที่สุดในโลก ถึงแม้จะโครงสร้างการบริหารงานที่มีประสิทธิภาพ มีกฎกติกาที่รัดกุม สามารถแก้ไขวิกฤติที่เกิดขึ้น จนสร้างความเชื่อมั่นให้กับประชาชนได้ แต่ธนาคารในสหรัฐยังเกิดวิกฤติบ่อยครั้ง เพราะยังมีคนที่ไม่ดีอยู่ในระบบ ที่สามารถหาช่องทางในการทุจริตได้…