ออเดอร์ทะลัก! ใบไม้ริมทางเพิ่มมูลค่า ‘ผ้าพิมพ์’

กลุ่มวิสาหกิจชุมชน ต่อยอดนำใบไม้ ใบหญ้า ใบไม้พืชริมทาง มาถ่ายโอนสีด้วยไอน้ำ สู่ผืนผ้าเป็น “ผลิตภัณฑ์ผ้าพิมพ์ใบไม้จากธรรมชาติ” สวยงามและหลากหลายในผลิตภัณฑ์ ลงบนผืนผ้าสำหรับตัดชุด เสื้อสำเร็จรูป หมวก กระเป๋าที่สวยงาม เก๋ไก๋ ไม่เหมือนใคร โดยจะเป็นงานชิ้นเดียวในโลกทุกชิ้นที่ลงมือทำ หลังเปิดตัวมาประมาณ 3 เดือน ออเดอร์เพียบ จนต้องเร่งรับสมาชิกเพิ่ม เพื่อผลิตผลงานให้เพียงพอความต้องการ

ที่วิสาหกิจชุมชนศิลปหัตถกรรมสตรีตำบลช่อง อ.นาโยง จ.ตรัง ซึ่งทำผ้าพิมพ์ใบไม้จากธรรมชาติ งานจักสาน งานถักโครเช และงานมัดย้อมจากสีธรรมชาติ กำลังเร่งถ่ายทอดความรู้ให้กับสมาชิกใหม่ ซึ่งเป็นแม่บ้านในพื้นที่ เพื่อเพิ่มจำนวนสมาชิกให้เพียงพอกับออเดที่มีเข้ามาจำนวนมาก โดยเฉพาะผลงานผลิตภัณฑ์ใหม่ที่ยกระดับงานฝีมือ จากงานผ้ามัดย้อมทั่วไป มาทำ “ผลิตภัณฑ์ผ้าพิมพ์ใบไม้จากธรรมชาติ” ซึ่งเป็นงานที่แปลกตา โดดเด่น สวยงาม มีมิติ เป็นที่ต้องการของผู้ที่พบเห็น

   โดยทำจากใบไม้ ใบหญ้า ที่ไม่มีประโยชน์ หรือทำจากใบหรือก้านใบ หรือดอกของพืชสมุนไพร รวมทั้งดอกไม้ทั่วไป ที่มีประโยชน์ในการประกอบอาหาร หรือเป็นแค่ไม้ดอกไม้ประดับ แต่ทางกลุ่มมีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ นำมาเพิ่มมูลค่า และสร้างความหลากหลายในผลิตภัณฑ์ลงบนผืนผ้า ด้วยการนำมาถ่ายโอนสีลงบนผืนผ้า จนได้ผลิตภัณฑ์ที่หลากหลาย ทั้งผ้าตัดชุด ลงบนเสื้อสำเร็จรูป ลงบนหมวก และกระเป๋าที่สวย เก๋ไก๋ ไม่เหมือนใคร ลวดลายที่สวยงาม และจะเป็นผืนเดียวในโลกทุกชิ้นที่ลงมือทำ เพราะผลงานที่ออกมาทุกชิ้น ทุกผืน จะไม่มีทางเหมือนเดิมได้ ขึ้นอยู่กับจิตนาการลวดลายของคนจัดวางใบ ดอก ยอด หรือกิ่งก้านของพืชแต่ละชนิด ซึ่งแต่ละชนิดจะให้สีที่แตกต่างกัน หรือแม้แต่พืชชนิดเดียวกัน แต่สีที่ถ่ายโอนลงผืนผ้าก็มีความแตกต่างกัน ขึ้นอยู่กับความเจริญเติบโตของพืชที่แตกต่างกัน หรือลงบนเสื้อผ้าที่ไม่ใช้แล้ว หรือสีตก แต่ยังอยู่ในสภาพดี ก็สามารถนำมาย้อมสีก่อน โดยใช้สีจากธรรมชาติ เช่น แกนฝาง จากนั้นนำไปแช่ในน้ำปูนก็จะได้เสื้อสีใหม่ จากนั้นก็นำมาใช้วิธีการพิมพ์ใบด้วยวิธีการถ่ายโอนสี ก็จะได้เสื้อ ผ้า ที่ใหม่เอี่ยมอ่อง และลวดลายสวยงามอีก 1 ตัว ทั้งนี้ ผลิตภัณฑ์ที่ออกสู่ตลาดในขณะนี้ มีทั้งเสื้อผ้าตัดชุด เสื้อสำเร็จรูป หมวก กระเป๋า วิธีการทำ คือ นำเสื้อ หรือผ้า ที่ต้องการจะพิมพ์ลายด้วยใบไม้ จากนั้นก็จัดวางใบ ดอก ก้านดอกของพืชชนิดต่างๆที่มีการทดลองสีไว้แล้ว ว่าพืชแต่ละชนิดหรือแต่ละต้น เมื่อถ่ายโอนสีแล้วจะได้สีอะไรลงบนเนื้อผ้า ก็นำมาจัดวาง จากนั้นก็คลุมปิดทับด้วยพสาติกแล้วม้วนให้ตึงและแน่น และมัดด้วยหนังยาง จากนั้นก็ม้วนทับอีกชั้นด้วยพสาสติกใสแล้วม้วนมัดให้กลมรัดด้วยหนังยางอีกชั้น ป้องกันไม่ให้มีน้ำเข้าไปภายใน จากนั้นนำไปนึ่งในหม้อนึ่ง ถ้าเป็นผ้าทั่วไปใช้เวลาประมาณ 1 ชม. แต่หากเป็นผ้าตัดชุดซึ่งมีความใหญ่และม้วนแล้วออกมาหนา จะต้องใช้เวลานึ่งประมาณ 90 นาที จากนั้นนำมาคลี่ออก แล้วนำไปตากแดดให้แห้ง จึงจะนำมาซัก แล้วนำไปตากแดดอีกครั้ง ส่วนที่ทำในวันนี้ คือ การทำกระเป๋า ซึ่งจะต้องใช้เวลาในการตากแดดประมาณ 2 วัน ทั้งนี้ หากต้องการจะย้อมด้วย หรือย้อมในบางจุดบางมุม ก็สามารถนำไปย้อมก่อน จึงจะนำมาทำพิมพ์ใบไม้
     ทางด้านนางยุพา เอียดบาง ประธานกลุ่มวิสาหกิจชุมชนศิลปหัตถกรรมสตรีตำบลช่อง อ.นาโยง จ.ตรัง ซึ่งทำงานประจำคือ ครูอัตราจ้างโรงเรียนบ้านหนองไทย ต.นาโยงเหนือ อ.นาโยง กล่าวว่า ต้นไม้ประเภทเดียวกัน แต่ต่างต้นกันนั้น ใบ ดอก จะให้สีไม่เหมือนกันขึ้นอยู่กับสภาพดินที่เติบโตและสภาพอากาศ รวมทั้งพืชบางชนิด เช่น ใบสักส่วนใหญ่ใช้ได้ทั้งหน้าใบ และหลังใบ แต่บางต้นได้ออกมาเป็นโครงใบที่สวยงาม หลักการคัดเลือกใบไม้ หรือดอกไม้มาทำ โดยทางสมาชิกในกลุ่มจะต้องเก็บนำมาทดลองทำก่อน เพื่อจะได้ทราบว่าแต่ละต้น แต่ละชนิดให้สีอะไร โดยใบไม้บางชนิดใช้ได้ทั้งหน้าใบ และหลังใบ และโครงใบ จากนั้นเมื่อนำมาทำก็จะได้สีตามที่ต้องการและลักษณะการจัดวาง แต่ใบไม้ที่ใช้ไม่ได้คือ ใบที่มีความมันวาว เช่น ใบบอน ใบบัว เพราะใบมัน จะไม่สามารถมาถ่ายโอนสีได้ จะเละ เพื่อถูกไอน้ำ แต่ใบมะม่วงสามารถใช้ได้ จะให้สีเขียวอ่อน เดิมทางกลุ่มทำผ้ามัดย้อม ซึ่งคิดว่าไม่ได้แตกต่างจากกลุ่มอื่นๆ จึงต้องการให้ผลงานของกลุ่มแหวกแนวและแตกต่างจากที่อื่น ส่วนตัวจึงศึกษาจากยูทูบ และจากการที่ อบต.ช่อง พาไปดูงาน Eco print หรืองานที่ได้จากวัสดุธรรมชาติเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม จึงนำมาทำกันในกลุ่ม ซึ่งวัสดุก็ไม่ต้องหาซื้อ ดอกไม้ข้างทาง หรือว่าใบไม้ข้างทางก็สามารถนำมาทำต่อยอดสร้างและเพิ่มมูลค่าได้ของกลุ่มได้ หลังจากทำแล้วปรากฏว่าเสียงตอบรับดีมาก ขายกันเองในกลุ่ม ในเฟสบุ๊ค และไปออกร้านต่างๆ ทำให้มีออเดอร์เข้ามาจำนวนมาก จนทำไม่ทัน เพราะถือเป็นงานแปลกใหม่ในพื้นที่ ส่วนราคาขายผืน 250 -450 บาท ขึ้นอยู่กับเนื้อผ้า และความยากง่ายของลวดลายผลิตภัณฑ์ที่ออกมา สมาชิกในกลุ่มจะมีศิลปะของตนเอง งานที่ออกมาจึงไม่เหมือนกันสักชิ้น สมาชิกเดิมมี 8 คน จึงต้องรับเพิ่มและเร่งฝึกหัด เพื่อจะได้เร่งทำผลงานส่งลูกค้า ซึ่งรายได้แต่ละคนดีกว่าการกรีดยางพารา
     ทางด้านนายอุทก ชูสิงห์ นายกอบต.ช่อง อ.นาโยง จ.ตรัง กล่าวว่า ในส่วนของ อบต.ช่อง พร้อมให้การสนับสนุน และพบว่ากลุ่มนี้มีความสนใจต้องการที่จะเพิ่มความหลากหลายต่อยอดจากกลุ่มผ้ามัดย้อม จึงเปลี่ยนมาทำเป็นงานศิลปหัตถกรรมอีโก้ปริ้น หรือเรียกว่าการพิมพ์ผ้าจากธรรมชาติซึ่งจะแตกต่างจากผ้ามัดย้อมทั่วๆไป มีความสวยงาม จะเป็นทางเลือกให้กับลูกค้าที่มีความสนใจในงานศิลปะ ทำให้กลุ่มเข้มแข็งมากขึ้น โดย อบต.พร้อมจะสนับสนุนด้านการหาตลาด เพื่อช่วยเหลือเพิ่มความเข้มแข็งให้แก่กลุ่ม
     อย่างไรก็ตาม สำหรับใบไม้ริมทาง พืชสมุนไพร พืชสวนครัว รวมทั้งไม้ดอก ไม้ประดับ ที่ทางกลุ่มนำมาทำหาได้ง่ายในพื้นที่ เช่น กะเพราแดงทั้งใบ ยอด ดอก ให้สีเขียว สีแดง ,ดอกดาวเรือง บางดอกให้สีเหลืองเข้ม บางดอกให้สีน้ำตาล ,ดอกชบา ,ใบสัก ใช้ได้ทั้งหน้าใบและหลังใบ ส่วนของดอกสัก ส่วนยอดสัก และบางต้นให้เฉพาะโครงใบ บนผืนผ้าอย่างสวยงาม ให้ทั้งสีม่วงอมชมพู สีม่วง สีแดง สีน้ำตาลอมแดง สีเหลืองเขียว , ใบชุมเห็ดให้สีน้ำตาล , ใบตะขบ ที่ตัดเอาก้านและส่วนปลาย ซึ่งสามารถจัดวางได้ทั้งหน้าใบและหลังใบ จะให้สีเหลือง ,ดอกดาวกระจาย ,ใบเพกาให้สีส้ม , ใบกัญชาสีเขียว เหลือง ใบมะม่วงให้สีเขียวอ่อน