‘น้ำส้มจาก’ ต่อยอดภูมิปัญญาท้องถิ่นไทย

กลุ่มผลิตภัณฑ์จากต้นจาก บ้านโต๊ะเมือง ต.บางหมาก อ.กันตัง จ.ตรัง นำน้ำตาลจากที่ได้จากธรรมชาติ 100% จากภูมิปัญญาท้องถิ่นที่อยู่คู่กับชุมชนมากว่า 100 ปี มาแปรรูปเป็นหลากหลายผลิตภัณฑ์ ล่าสุด ได้ผลิตภัณฑ์ตัวใหม่ “น้ำส้มจาก” น้ำส้มแท้จากธรรมชาติ มิตรคู่ครัวของคนไทยผู้รักสุขภาพ ใช้แทนน้ำมะนาว และน้ำส้มสายชู ทำได้สารพัดเมนู พร้อมโชว์เมนูเด็ด แกงส้มกุ้งลูกจากอ่อน ต้มส้มปลากระบอก และเมนูยำจากน้ำส้มจาก พร้อมรับนักท่องเที่ยวสู่การท่องเที่ยวเชิงเกษตร ชมวิถีชีวิตชุมชนป่าจากผืนใหญ่ที่อุดมสมบูรณ์แห่งเดียวของประเทศไทย พร้อมจัดกระเช้าของขวัญปีใหม่ของฝากจากชุมชน

ที่กลุ่มผลิตภัณฑ์จากต้นจาก ต.บางหมาก อ.กันตัง จ.ตรัง ซึ่งปัจจุบันได้รวมกลุ่มเป็นวิสาหกิจชุมชนแปลงใหญ่จาก อ.กันตัง แปลงใหญ่จากแห่งเดียวของประเทศไทย โดยมีเนื้อที่รวมกัน 287 ไร่ ครอบคลุมพื้นที่หลายตำบลของอำเภอกันตัง เพื่อยกระดับผลิตภัณฑ์และมาตรฐานสินค้าเกษตรแปรรูปที่ได้จากต้นจาก โดยภูมิปัญญาท้องถิ่นที่มีมากว่า 100 ปี โดยต้นจากขึ้นเองตามธรรมชาติบริเวณลุ่มแม่น้ำตรัง เป็นทรัพยากรในท้องถิ่นที่ปัจจุบันสร้างความเข้มแข็งด้านเศรษฐกิจฐานรากให้แก่ชุมชนเป็นอย่างมาก เพราะประชาชนสามารถนำทุกส่วนของต้นจากมาใช้ประโยชน์ในการแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ได้หลากหลาย ทั้งจากใบที่นำมาเย็บจากใช้มุงหลังคา นำมาทำใบยาสูบ ทำผลิตภัณฑ์ของใช้ในครัวเรือน เช่น จาน , ก้านจาก นำมาทำเครื่องจักสาน , ลูกจากนำมาทำของหวาน น้ำตาลจากนำมาทำเครื่องดิ่ม ทำน้ำตาลจาก ทำน้ำผึ้งจาก โดยแต่ละเดือนสามารถสร้างรายได้จำนวนมากเข้าพื้นที่ และทางจังหวัดและชุมชนยังได้ต่อยอดเป็นการท่องเที่ยวเชิงเกษตรด้วย ทั้งนั่งเรือชมวิถีชีวิตสองฝั่งแม่น้ำตรัง ชมการทำผลิตภัณฑ์จากต้นจาก ชมการเก็บน้ำตาลจาก ชมการตกกุ้งแม่น้ำตรัง การเก็บลูกจาก เป็นต้น

และล่าสุด ทางกลุ่มได้นำน้ำตาลจากสดๆจากธรรมชาติ นำมาแปรรูปทำเป็นน้ำส้มจาก สินค้าใหม่คู่ครัวคนไทยจากชุมชน ซึ่งสามารถใช้แทนน้ำมะนาว และน้ำส้มสายชู พร้อมโชว์เมนูเด็ดที่ได้จากลูกจาก,น้ำส้มจาก และน้ำตาลจาก คือ เมนูแกงส้มลูกจากอ่อนกุ้งสด ,ต้มส้มปลากระบอก, และเมนูยำ ที่ใช้น้ำลูกจากอ่อนและน้ำส้มจากเป็นวัตถุดิบในการทำและปรุงรส ซึ่งรสชาติที่ได้หอมอร่อยเด็ด ที่ไม่เคยรับประทานที่ไหนมาก่อน สร้างความประทับใจให้แก่นักท่องเที่ยว เพราะเป็นเมนูประจำถิ่นไว้ต้อนรับนักท่องเที่ยวที่เดินทางมาท่องเที่ยวเชิงเกษตรในพื้นที่ด้วย

คุณลุงสมบูรณ์ ผลิผล ปราชญ์ชาวบ้านเกี่ยวกับจาก ชาว ต.บางหมาก อ.กันตัง ซึ่งพาชมแปลงจากที่ปลูกเอาไว้กว่า 10 ไร่บริเวณหลังบ้าน โดยบอกว่า มีพื้นที่ป่าจากทั้งหมดประมาณ 10 ไร่ แต่ละวันสามารถเก็บน้ำตาลจากสดจากต้นได้ประมาณวันละ 9 ถัง หรือประมาณ 90 ลิตร จากนั้นนำไปเคี่ยวทำน้ำตาลจาก ,น้ำผึ้งจาก ,น้ำตาลเกร็ด วันต่อไปก็สลับนำน้ำตาลจากไปทำน้ำส้ม เพื่อไว้รองรับลูกค้า ซึ่งน้ำตาลจากที่เก็บได้ ไม่เพียงพอต่อความต้องการของลูกค้า โดยจะตัดลูกจากเมื่ออายุได้ประมาณ 6 เดือน เพื่อเก็บน้ำตาล โดยจะมาตัดทุกเย็นเวลาประมาณ 4 โมงเย็น เพื่อรองรับน้ำตาลจากทั้งคืน และมาเก็บน้ำตาลจากในเวลา 7 โมงเช้าของทุกวัน ทั้งนี้ ในการทำน้ำส้มจากจะใช้เวลาในการหมักยาวนานประมาณ 6 เดือน จึงจะใช้ได้

ทางด้านนายศรัทธาเทพ กาหยี (สวมเสื้อยืดสีฟ้าคอปก มิตรสาสน์) ประธานแปลงใหญ่จาก อ.กันตัง จ.ตรัง กล่าวว่า ปัจจุบันทางกลุ่มแปลงใหญ่จาก นอกจากขายผลิตภัณฑ์ที่ได้จากต้นจากแล้ว ยังผลักดันเป็นการท่องเที่ยวเชิงเกษตรด้วย ใช้แปลงจากให้นักท่องเที่ยวมาดูวิถีชีวิตชุมชน เก็บน้ำตาลจาก ใช้แม่น้ำลำคลองในพื้นที่ทั้งคลองลำภู และแม่น้ำตรัง นำนักท่องเที่ยวล่องเรือดูความสมบูรณ์ของป่าจากริมแม่น้ำ ดูวิถีการใช้จากเป็นวัตถุดิบมาแปรรูป ทั้งน้ำตาล ลูกจาก ใบจาก ก้านจาก ที่ทำจาน ภาชนะของใช้และใบยาสูบ การตกกุ้ง ชมสถานที่ท่องเที่ยวในอ.กันตัง

ด้านนายวสันต์ สุขสุวรรณ เกษตรจังหวัดตรัง กล่าวว่า กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ มีนโยบายหลัก 3 ด้าน ประกอบด้วย การส่งเสริมเกษตรแบบแปลงใหญ่ , การจัดตั้งศูนย์เรียนรู้การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตสินค้าเกษตรหรือ ศพก. และการสร้างเกษตรกรรุ่นใหม่ (Young Smart Farmer) ยังสมาร์ทฟาร์มเมอร์ โดยเกษตรแปลงใหญ่เป้าหมายให้เกษตรกรได้รวมกลุ่มกันผลิต รวมตัวกันขาย โดยสร้างกลุ่มให้เข้มแข็ง และร่วมกันสร้างตลาด ซึ่งจ.ตรัง ตั้งแต่ปี 2558-2565 ขณะนี้มีแล้ว 85 กลุ่ม โดยในปี 2566 จะเพิ่มอีก 10 กลุ่ม แต่เกษตรแปลงใหญ่จาก ถือว่าเป็นหนึ่งเดียวในประเทศไทย ต้องการจะส่งเสริมภูมิปัญญาที่มีอยู่แล้วในพื้นที่ ให้เกิดรายได้ทั้งจากผลผลิตทุกส่วนของจาก และเชื่อมโยงการท่องเที่ยวเชิงเกษตร นอกจากนั้นมีการขยายผลปลูกเพิ่มต่อเนื่อง เพื่อสืบทอดพืชอัตลักษณ์ประจำถิ่นให้คงอยู่คู่กับอำเภอกันตังตลอดไป ต่อยอดให้เยาวชนรุ่นหลังได้มาเรียนรู้ สืบทอด เพราะสามารถสร้างงาน สร้างรายได้ สร้างความเข้มแข็งให้ชุมชน คนในชุมชนมีรายได้ตามความถนัดของตัวเอง ทั้งการเย็บจาก การทำใบยาสูบ จักสานก้านจาก การทำจานใบจาก ผลผลิตลูกจาก ผลผลิตน้ำตาลจา เป็นต้น

ทางด้านนางบุญญาพร การเพ็ชร ผู้รับผิดชอบแปลงใหญ่จาก และนางนุชรี จิโรจน์กุล ซึ่งรับผิดชอบดูแลด้านการตลาด กล่าวว่า ทางกลุ่มได้พัฒนาต่อยอดผลิตภัณฑ์ที่ได้จากจากอย่างต่อเนื่อง ทำให้มีสินค้าที่หลากหลาย ทั้งน้ำตาลสดขวดละ 10 บาท, น้ำผึ้งจาก ที่ผ่านการเคี่ยวจนเหนียว ใช้ประกอบอาหาร ทำขนม ขวดเล็ก ราคา 40 บาท ขวดใหญ่ ราคา 80 บาท , น้ำตาลเกร็ด จากน้ำตาลจาก ใช้ทำอาหาร ขนม ชงกาแฟ ชงน้ำชา ซองละ 59 บาท , น้ำส้มจากนำไปหมักเป็นเวลา 6 เดือน ขวดละ 50 บาท แต่หากขายเป็นลิตรๆละ 60 บาท ไม่ผสมน้ำ ไม่ผสมสารกันบูด สามารถใช้แทนน้ำมะนาว แทนน้ำส้มสายชู เป็นน้ำส้มจากธรรมชาติแท้ 100% ผ่านการหมักเป็นเวลา 6 เดือน สามารถใช้ในการปรุงอาหารได้ทุกเมนู รวมทั้งเมนูส้มตำ เมนูยำ นอกจากนั้นยังมีจานรักษ์โลก จากใบจาก จำหน่ายใบละ 7 บาท

โดยในเทศกาลปีใหม่นี้ ทางกลุ่มพร้อมจัดกระเช้าของขวัญปีใหม่จากชุมชน จากภูมิปัญญาท้องถิ่นที่มีมากว่า 100 ปี และขณะนี้ก็พร้อมต้อนรับนักท่องเที่ยวที่จะมาพักและเที่ยวชมธรรมชาติ สามารถติดต่อได้ที่เบอร์โทรศัพท์ 083-0884978 ,เฟสบุ๊ค นุชรี จิโรจน์กุล ,เฟสบุ๊ค วิสาหกิจชุมชนแปลงใหญ่จากอำเภอกันตัง