“สหกรณ์”ลดฮวบ 2,000 แห่งใน 3 ปี “สันนิบาต”ขวางกฎเข้ม - จี้รัฐแก้ไข

นายปรเมศวร์ อินทรชุมนุม ประธานกรรมการดำเนินการ สันนิบาตสหกรณ์แห่งประเทศไทย (สสท.) เปิดเผยว่า จำนวนสหกรณ์ในประเทศไทย มีจำนวนลดลงจาก 8,400 แห่ง ในปี 2562 ปัจจุบันเหลือเพียง 6,000 กว่าแห่งเท่านั้น ซึ่งเป็นผลมาจากปัญหารอบด้าน ที่รัฐจะต้องส่งเสริมสนับสนุน และคุ้มครอง และสร้างเสถียรภาพให้กับระบบสหกรณ์ตามรัฐธรรมนูญ มาตรา 75 วรรคที่ 3

ปัญหาที่เห็นชัดในขณะนี้ คือ ระเบียบนายทะเบียนสหกรณ์มีอำนาจเหนือกว่าพระราชบัญญัติสหกรณ์ โดยเรื่อง ระเบียบนายทะเบียนสหกรณ์ ว่าด้วยการกำหนดข้อบังคับเกี่ยวกับการพ้นจากตำแหน่งของผู้จัดการสหกรณ์ พ.ศ.2566 ทางสทท. ได้รับแจ้งจาก สหกรณ์แห่งหนึ่งในจังหวัดอำนาจเจริญว่า เจ้าหน้าที่กรมส่งเสริมสหกรณ์สั่งให้แก้ไขระเบียบข้อบังคับของสหกรณ์ให้เป็นไปตามระเบียบนายทะเบียนสหกรณ์ว่าด้วยการกำหนดข้อบังคับเกี่ยวกับการพ้นจากตำแหน่งของผู้จัดการ มิฉะนั้น จะดำเนินการกับคณะกรรมการสหกรณ์ โดยอ้างว่าเป็นคำสั่งนายทะเบียน

ประเด็นคือ ระเบียบนายทะเบียนสหกรณ์มีอำนาจเหนือกว่าพระราชบัญญัติสหกรณ์หรือไม่ ซึ่งในเรื่องระเบียบผู้จัดการสหกรณ์ฯ สสท. ดำเนินการฟ้องร้องไปแล้วกว่า 30 คดี เดือนหน้าจะเห็นผลในบางเรื่อง และจะแจ้งความคืบหน้าอีกครั้งในวันที่ 11 เม.ย. 2566

การปฏิเสธไม่รับจดทะเบียนเป็นสหกรณ์เครดิตยูเนี่ยน สทท. ได้รับแจ้งจากกลุ่มที่ต้องการจัดตั้งเป็นสหกรณ์เครดิตยูเนี่ยน ว่า ไปขอจัดตั้งเป็นสหกรณ์ประเภท “เครดิตยูเนี่ยน” แต่ได้รับการปฏิเสธจากเจ้าหน้าที่กรมส่งเสริมฯ ว่า ไม่สามารถจดทะเบียนให้ได้เนื่องจากในจังหวัดมีจำนวนครบแล้ว 2 แห่งรวมทั้งอ้างว่า ต้องให้มีหนังสือสั่งการมาจากนายทะเบียนสหกรณ์ รองนายทะเบียนจึงจะรับจดได้ ในเรื่องดังกล่าว สันนิบาตสหกรณ์ฯยังไม่สามารถหาข้อสรุปได้ และเตรียมทำหนังสือเพื่อเข้าพบหารือนายทะเบียนสหกรณ์เพื่อรับฟังข้อเท็จจริงอย่างละเอียดพร้อมทั้งหารือแก้ไขปัญหาร่วมกัน

ตีความ “หุ้นสหกรณ์” ผิด

หุ้นสหกรณ์จากการที่ ศาลปกครองตัดสินว่าหุ้นสหกรณ์คืนไม่ได้นั้น เป็นเพราะนักกฎหมายไม่เข้าใจบริบทของ “หุ้นสหกรณ์” เพราะไม่ได้อ่านข้อกฎหมายทั้งหมด ซึ่งในมาตรา 33 (2) ระบุว่า ทุนสหกรณ์แบ่งเป็นหุ้นๆ ละเท่าๆ กันเป็นการเขียนคล้ายๆ กับบริษัทแต่ของบริษัทระบุชัดว่า กลุ่มคนที่ตั้งบริษัทต้องตั้งเพื่อจะประกอบกิจการ

แต่สหกรณ์ไม่ได้ตั้งเพื่อประกอบกิจการ เพียงแต่ตั้งเพื่อช่วยเหลือสมาชิก ทางด้านเศรษฐกิจและสังคมคือ ส่วนต่างที่ทำให้ความหมายต่างกัน และในพระราชบัญญัติสหกรณ์ไม่มีคำว่าผู้ถือหุ้นมีแต่คำว่า “สมาชิก” ผู้ถือหุ้นในบริษัทคือ ผู้แสวงหาผลประโยชน์จากการทำธุรกิจร่วมกัน

การลงหุ้นของสหกรณ์นั้นคือ การลงขันเพื่อจัดสรรปันผลตามมาตรา 60 ตามหุ้นตามสัดส่วนที่ได้ลงขันกันไว้ เงินที่ลงขันเมื่อเราไม่อยากเป็นสมาชิก ตาย หรือถูกให้ออก ต้องได้รับคืน รวมถึงหุ้นสหกรณ์ไม่เคยเข้าตลาดหลักทรัพย์เพราะไม่เคยแสวงหาผลกำไร แต่การถือหุ้นบริษัทเมื่อลาออกต้องขายหุ้นทิ้ง ต่อไปเมื่อแก้กฎหมายต้องเพิ่มคำจำกัดความด้วยว่า หุ้นสหกรณ์หมายถึงอะไร การใช้คำเดียวกันก่อให้เกิดความสับสน

ทั้งนี้ ปัญหาทั้งหมดสันนิบาตสหกรณ์ จะหารือในการประชุมคณะกรรมการดำเนินการสันนิบาตสหกรณ์ ในวันที่ 11 เม.ย. นี้ก่อนนำเสนอต่อหน่วยงานที่เกี่ยวข้องพิจารณาต่อไป

ปิดบัญชีไม่ลงนายทะเบียนสั่งยุบเลิก

นายวิศิษฐ์ ศรีสุวรรณ์ อธิบดีกรมส่งเสริมสหกรณ์ กล่าวว่า การปิดตัวของสหกรณ์กว่า 2,000 แห่ง เป็นผลมาจากสหกรณ์เหล่านั้น ไม่สามารถปิดงบบัญชีได้เป็นปัญหาที่กรมส่งเสริมสหกรณ์พยายามแก้ไขร่วมกับกรมตรวจบัญชีสหกรณ์ และเมื่อไม่สามารถดำเนินการได้ต่อ ทางนายทะเบียนจึงตัดสินใจยุบเลิก ซึ่งจากนี้ไปสหกรณ์ที่มีอยู่จะเหลือแต่กลุ่มที่มีคุณภาพ ถือว่าเป็นการตัดเกรดไปในตัว ความเชื่อมั่นก็จะกลับคืนมา

นอกจากนี้กรมส่งเสริมสหกรณ์ได้ออกระเบียบนายทะเบียนสหกรณ์ว่าด้วยการกำหนดข้อบังคับเกี่ยวกับการพ้นจากตำแหน่งของผู้จัดการสหกรณ์ เมื่ออายุครบ 60 ปี บริบูรณ์ เท่านั้นเป็นเกณฑ์มาตรฐานเดียวกัน และสร้างบุคลากรรุ่นใหม่ ให้สืบทอดกันไปเกิดการบริหารจัดการที่ดีในสหกรณ์ ซึ่งจะสร้างความมั่นคง และมีผลดีต่อความเจริญก้าวหน้าของบุคลากรของสหกรณ์

“ที่ผ่านมาเกณฑ์การพ้นอายุเมื่อครบ 60 ปีนั้น กำหนดไว้อยู่แล้ว หลีกเลี่ยงโดยทำสัญญาจ้างต่อจาก 60 เป็น 65 ปี สูงสุด 80 ปี ทำให้ตั้งข้อสังเกตได้ถึงความไม่ชอบมาพากล ซึ่งหลังจากนี้ไป สหกรณ์ที่ยังมีสัญญาจ้างอยู่จะดำเนินการว่าจ้างได้จนครบสัญญาเท่านั้น และจะไม่มีการจ้างผู้มีอายุเกิน 60 ปีได้อีก”

การจ้างผู้เกษียณอายุมาเป็นผู้จัดการ ทำให้เกิดการร้องเรียนเกี่ยวกับการบริหารงานบุคคลภายในสหกรณ์หลายประเด็น รวมถึงค่าตอบแทนของผู้จัดการบางแห่งที่กำหนดในอัตราที่สูงเกินฐานะของสหกรณ์ที่จะจ่ายได้ และสหกรณ์ที่เกิดการทุจริตหลายแห่งผู้กระทำการทุจริตคือ ผู้จัดการสหกรณ์ที่เกษียณอายุแล้ว และมีการขอขยายอายุการทำงาน และต่อสัญญาจ้างกันมา ซึ่งข้อมูลผลการสำรวจ ณ ปัจจุบัน พบว่ามีสหกรณ์ที่จ้างผู้จัดการทำงาน และต่อสัญญาจ้างกัน ซึ่งข้อมูลผลการสำรวจ ณ ปัจจุบัน พบว่ามีสหกรณ์ที่จ้างผู้จัดการที่อายุเกิน 60 ปี ไว้แล้ว มีจำนวน 115 สหกรณ์ จากสหกรณ์ที่มีการจ้างผู้จัดการ 3,717 สหกรณ์ ทั่วประเทศ

ทั้งนี้ ขอยืนยันว่าการออกระเบียบฉบับนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อให้สหกรณ์มีการสร้าง และทดแทนตำแหน่งผู้จัดการ ให้สืบทอดกันไปรุ่นต่อรุ่น เพื่อให้เกิดการบริหารจัดการที่ดีในสหกรณ์ อันจะสร้างความมั่นคง และมีผลดีต่อความเจริญก้าวหน้าของบุคลากรของสหกรณ์ในระดับผู้ช่วยผู้จัดการ หัวหน้างานของสหกรณ์ในอนาคตต่อไป

 

 

 

พิสูจน์อักษร....สุรีย์  ศิลาวงษ์