ศักยภาพเศรษฐกิจไทย ‘โตเต็มที่’ ได้แค่ไหน?

เชื่อว่าเวลานี้หลายคนคงมีคำถามว่า “ศักยภาพเศรษฐกิจไทย” เติบโตเต็มที่ได้แค่ไหน คำถามนี้เริ่มชัดขึ้นเรื่อยๆ หลังจากสำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ (สศช.) ประกาศตัวเลขเศรษฐกิจไทยไตรมาส 3 ปี 2566 เติบโตแค่ 1.5% ทั้งที่นักเศรษฐศาสตร์หลายแห่งประเมินว่าจะเติบโตได้ไม่ต่ำกว่า 2.2-2.4% โดยตัวเลขที่ออกมาในไตรมาสนี้ ทำให้ค่าเฉลี่ยการเติบโตทางเศรษฐกิจของไทยช่วง 9 เดือนแรกปี 2566 ขยายตัวได้เพียง 1.9% แต่ สศช. ยังคงมองว่า ทั้งปี 2566 เศรษฐกิจไทยจะยังขยายตัวได้ราว 2.5%

เอาจริงๆ ยังมีคำถามว่า ทั้งปี 2566 เศรษฐกิจไทยจะขยายตัวได้ 2.5% ตามที่ สศช. ประเมินไว้ได้จริงหรือไม่ เพราะการจะทำให้เศรษฐกิจไทยขยายตัวตามที่ สศช. คาดการณ์เอาไว้ ตัวเลขไตรมาส 4 ต้องเติบโตไม่น้อยกว่า 4.3% คำถามคือ แล้วศักยภาพของเศรษฐกิจไทย “ณ เวลานี้” เราเติบโตได้มากสุดคือแค่ไหน

...ถ้ามองย้อนไปในอดีต ถือเป็นเรื่องที่น่าใจหาย เพราะศักยภาพของไทยดูจะหดตัวลงเรื่อยๆ ในอดีตเราเคยเติบโตได้ถึงเกือบๆ 2 หลัก ก่อนจะค่อยๆ ลดลงมาเหลือเติบโตราว 5% และล่าสุดดูเหมือนว่าการเติบโตในระดับ 3% ยังดูเป็นเรื่องยากและท้าทายอย่างมาก

เมื่อสัปดาห์ก่อน ดร.สมเกียรติ ตั้งกิจวาณิชย์ ประธานสถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย (ทีดีอาร์ไอ) ขึ้นพูดได้อย่างน่าสนใจบนเวทีของสมาคมการจัดการธุรกิจแห่งประเทศไทย (TMA) ในหัวข้อ “Building a Foundation for Exponential Growth” โดยระบุว่า ก่อนที่รัฐบาลจะทำนโยบายกระตุ้นเศรษฐกิจ ต้องตีโจทย์ให้แตกก่อนว่า เศรษฐกิจไทยเวลานี้ “เติบโตต่ำกว่าศักยภาพ” หรือ “ศักยภาพเศรษฐกิจโตต่ำลง” เพราะถ้าตีโจทย์ไม่ถูก ก็ยากที่จะพัฒนาให้เศรษฐกิจไทยเติบโตได้ต่อเนื่อง

ดร.สมเกียรติ บอกว่า สองเรื่องนี้ต้องแยกจากกันให้ออก เพราะถ้าเศรษฐกิจไทยเติบโตต่ำกว่าศักยภาพ สิ่งที่ต้องทำก็คือการกระตุ้น “อุปสงค์” หรือกระตุ้นเศรษฐกิจนั่นเอง แต่ถ้าศักยภาพเศรษฐกิจไทยโตต่ำลง การแก้ปัญหาต้องทำในฝั่งของ “อุปทาน” โดยเน้นไปที่การปรับโครงสร้างเศรษฐกิจ ต้องใช้ทฤษฎีเศรษฐศาสตร์ของ ศ.โรเบิร์ต โซโล ซึ่งก็คือต้องยกระดับการเติบโตให้ได้ ต้องสร้างความก้าวหน้าทางเทคโนโลยี วิธีนี้จะช่วยให้เศรษฐกิจเติบโตได้ในระยะยาว

เราเห็นว่าสิ่งที่ “รัฐบาล” ควรต้องเร่งหาคำตอบในเวลานี้ คือ ศักยภาพที่แท้จริงของเศรษฐกิจไทยอยู่ตรงไหน และการเติบโตทางเศรษฐกิจในปัจจุบันต่ำกว่าศักยภาพหรือไม่ หรือจะเป็นเพราะศักยภาพเราลดต่ำลงกันแน่? เพราะหากตีโจทย์ผิดการแก้ปัญหาก็จะผิดด้วย “นโยบายแจกเงินดิจิทัล 5 แสนล้าน” จะกลายเป็นการตำน้ำพริกละลายแม่น้ำทันที แต่อย่างหนึ่งที่ต้องชื่นชมรัฐบาลชุดนี้ คือ การเดินสายพบนักธุรกิจระดับโลกเพื่อดึงกลุ่มทุนเหล่านี้มาลงทุน ซึ่งถ้าทำสำเร็จเราเชื่อว่าจะเป็นหนทางที่จะช่วยยกศักยภาพเศรษฐกิจไทยขึ้นไปอีกขั้นในระยะยาว