‘2566’ ปีแห่งความ ‘ผันผวน ท้าทาย’ การเมืองเปลี่ยน-เศรษฐกิจธุรกิจพลิกโฉม 

ปี 2566 เป็นปีที่ความเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้นในหลากหลายมิติ ทั้งการเมือง เศรษฐกิจ การเงิน สังคม เทคโนโลยี เป็นปีแห่งความท้าทาย เศรษฐกิจโลกผันผวน ปมภูมิรัฐศาสตร์ ผลกระทบจากสงครามปะทุขึ้น ความขัดแย้งระหว่างประเทศเกิดขึ้นทั้งปี ความท้าทายหลายด้านล้วนเป็นปัจจัยเปลี่ยนผ่านสู่เศรษฐกิจใหม่ ปี 2566 เป็นปีที่ดันให้ทุกภาคส่วนต้องปรับตัว 

“กรุงเทพธุรกิจ” รวบรวมเหตุการณ์เด่นตลอดทั้งปี 2566 

สงครามอิสราเอล-ฮามาส

เมื่อวันที่ 7 ต.ค. มือปืนฮามาสหลายร้อยคนข้ามพรมแดนจากกาซาบุกเข้ามาในอิสราเอล คร่าชีวิตประชาชนราว 1,140 คน ส่วนใหญ่เป็นพลเรือน จับเป็นตัวประกันอีกราว 250 คน ถือเป็นการโจมตีครั้งเลวร้ายที่สุดในประวัติศาสตร์ของอิสราเอล สร้างความรวดร้าวให้กับประเทศและช็อกโลก

นายกรัฐมนตรีเบนจามิน เนทันยาฮู ประกาศ “ทำลายล้าง” ฮามาส ด้วยการโจมตีทางอากาศในกาซาตามด้วยการสู้รบทางบก ทำให้ตอนเหนือของกาซาพังราบเป็นหน้ากลอง เจ็ดสัปดาห์ต่อมาทั้งสองฝ่ายเห็นชอบหยุดยิงหนึ่งสัปดาห์ โดยฮามาสปล่อยตัวประกัน 150 คนส่วนใหญ่เป็นผู้หญิงและเด็ก อิสราเอลปล่อยนักโทษชาวปาเลสไตน์ 240 คน

ด้วยเกรงว่าฮามาสจะตั้งตัวติด อิสราเอลกลับมาสู้รบอีกโดยหันไปเน้นพื้นที่ตอนใต้ของกาซา รวมถึงพื้นที่ที่เคยประกาศเป็น “เซฟโซน” ก่อนหน้านี้

สหรัฐพันธมิตรเหนียวแน่นของอิสราเอล ยับยั้งข้อมติเรียกร้องหยุดยิงในสหประชาชาติแต่ก็วิจารณ์มากขึ้นทุกขณะถึงการทิ้งระเบิดแบบ “ไม่เลือกหน้า” ของอิสราเอลตามคำเรียกขานของประธานาธิบดีโจ ไบเดน

ข้อมูลจากทางการกาซา เมื่อวันที่ 28 ธ.ค. สงคราม 11 สัปดาห์ พลเมืองกาซาเสียชีวิตกว่า 21,000 คน ส่วนตัวประกันเหลืออยู่ในกาซาอีก 129 คน ตามข้อมูลของอิสราเอล เชื่อว่าเสียชีวิตราว 20 คน

 

‘สตาร์ค’ หุ้นมหากาฬเขย่าตลาดทุน

มหากาพย์ฉ้อโกงครั้งใหญ่ของตลาดหุ้นไทยปี 2566 คงต้องยกให้ บริษัท สตาร์ค คอร์เปอเรชั่น จำกัด (มหาชน) หรือ STARK ที่เริ่มต้นด้วยการสร้างภาพโปรไฟล์ดีของ STARK ภายหลัง “กลุ่มวนรัชต์ ตั้งคารวคุณ” เข้าไปซื้อหุ้นเพิ่มทุนในราคาหุ้นละ 60 สตางค์ และเข้าไปถือหุ้นใหญ่

โดยปรากฎการณ์ ฉ้อโกงครั้งใหญ่ ของ STARK ที่มีสัญญาณตั้งแต่ราคาหุ้นร่วงผิดฟอร์มหุ้น SET100 รายได้-กำไรระดับหมื่นล้านบาท หลังความผิดปกติจากงบการเงินไตรมาส 4 ปี 2565 จนผู้สอบบัญชีไม่สามารถแสดงความคิดเห็นได้จนต้องหลุดจากทำเนียบ SET 100 และหุ้นขึ้นหยุดพักการซื้อขาย SP ตั้งแต่ 28 ก.พ. 2566 หลังราคาหุ้นดิ่งฟลอร์

กลายเป็นระเบิดลูกใหญ่ใส่ตลาดหุ้นไทยเมื่อเจอปัญหาเบี้ยวหนี้หุ้นกู้ 9,200 ล้านบาท จนนำไปสู่การสาวข้อมูลการฉ้อโกงช่วงเดือน ก.ย.ทั้งตกแต่งบัญชี-ผ่องถ่ายเงิน ผ่านบริษัทลูก “เฟ้ลปส์ ดอด์จ “ “เอเชีย แปซิฟิกฯ” “อดิสรสงขลา ” และ “ไทย เคเบิ้ล” ด้วยการกระจายเงินสร้างหลักฐานปลอมลูกหนี้-เจ้าหนี้ แถมจ่ายภาษีเพื่อเลี่ยงการตรวจสอบและสร้างราคาหุ้น

จนเกิดปรากฎการณ์ 11หน่วยงานตลาดทุนไทยจำเป็นต้องมาออกแถลงข่าวอย่างพร้อมเพรียงท่ามกลางความครางแคลงใจนักลงทุนที่ไม่เชื่อมั่นตลาดทุนไทยอย่างรุนแรง

 

‘ทองคำ’ ทุบสถิติราคาพุ่งออลไทม์ไฮ 34,400 บาท

จากสารพัดกระทบเศรษฐกิจเปราะบาง หนึ่งสินทรัพย์ที่นักลงทุนยังคงยกตำแหน่ง “สินทรัพย์ปลอดภัย” คงไม่พ้น “ทองคำ” โดยราคาทองคำในปี 2566 ในตลาดต่างประเทศ (Gold Spot) พุ่งขึ้นทำระดับ “สูงสุดเป็นประวัติการณ์” หรือออลไทม์ไฮที่ระดับ 2,144 ดอลลาร์ต่อออนซ์

ขณะที่ทองคำในประเทศไทยพุ่งทำออลไทม์ไฮที่ระดับราคา 34,400 บาท (4 ธ.ค.2566) หลังตัวเลขเศรษฐกิจสหรัฐอ่อนตัว ประกอบกับความคาดหวังธนาคารกลางสหรัฐ (เฟด) จะหั่นดอกเบี้ยต้นปี 2567

จนถึง ณ 28 ธ.ค. 2566 (12.00 น.) ราคาเคลื่อนไหวอยู่ที่ระดับ 2,087.00 ดอลลาร์ต่อออนซ์ หรือปรับตัวขึ้นมาได้ถึง 263.42 ดอลลาร์ต่อออนซ์ หรือ +14.44%

ทั้งนี้ จากทิศทางราคาทองคำทั้ง Gold Spot และทองคำแท่ง 96.5% ในปี 2566 ที่เคลื่อนไหวปรับตัวขึ้นมาได้ ส่งผลให้ในปี 2567 ราคาทองคำยังปรับตัวขึ้นได้ต่อเนื่อง และมีโอกาสพุ่งขึ้นทำระดับสูงสุดเป็นประวัติการณ์ได้อีกครั้ง ด้วยปัจจัยบวกจากการเข้าสู่วงจรดอกเบี้ย “ขาลง” ของเฟดในปี 2567 ส่งผลให้ดัชนีดอลลาร์และบอนด์ยีลด์สหรัฐ มีแนวโน้มปรับตัวลงต่อ ส่งผลให้ “ทองคำ” มี “โมเมนตัมสดใส” ต่อเนื่อง

สิงห์-ช้าง-คาราบาว ศึกสามก๊กชิง ‘เบียร์’ 2.7 แสนล้านบาท

นับเป็นการเดิมพันครั้งใหญ่ในรอบเกินกว่า “ทศวรรษ” สำหรับตลาดน้ำเมาหมวด “เบียร์” กว่า 2.7 แสนล้านบาท เมื่อเจ้าพ่อเครื่องดื่มชูกำลัง “เสถียร เสถียรธรรมะ” ประกาศทุ่มทุน 4,000 ล้านบาท ผลิตเบียร์ 200 ล้านลิตร ปั้น 2 แบรนด์ “คาราบาว” และ “ตะวันแดง” เขย่าบัลลังก์ 2 ยักษ์ใหญ่แห่งค่าย “สิงห์” และ “ช้าง” แต่ต้องสู้กับ “ไฮเนเก้น” แบรนด์โลกที่อยู่ในสังเวียนเดียวกันด้วย

ก่อนน้องใหม่เปิดตัวเบียร์ การโดนรับน้องมาเยือนทันที โดยเฉพาะ “ช่องทางจำหน่าย” ที่เป็นขุมพลังทางการค้าของผู้เล่นทุกแบรนด์ รวมถึงเจ้าตลาดไม่ยอมง่ายๆ ออกสินค้าใหม่มาป้องกันตลาดกันอย่างคึกคัก ทั้งสิงห์ ช้าง และไฮเนเก้น

นอกจากนี้ “วาทกรรม” จาก 2 ผู้เล่น คือฝั่ง “เสถียร เสถียรธรรมะ” ที่เดิมมุ่งเป้าเป็น “เบียร์ขั้วที่ 3” ปัจจุบันมองข้ามช็อตใหญ่กว่านั้น เรียกว่าพร้อมท้าชิงสิงห์-ช้างเต็มสูบ ส่วน “ฐาปน สิริวัฒนภักดี” แม่ทัพใหญ่แห่งไทยเบฟเวอเรจ หรือเบียร์ช้าง ที่มองการแข่งขันเป็นเรื่องปกติ "ตราบใดที่เป็น Healthy Competition และที่สุดแล้วต้องอยู่ในกฎเกณฑ์ กติกาเดียวกัน ไม่งั้นลำบาก"

ปัจจุบันค่ายสิงห์ เป็นผู้นำตลาดครองส่วนแบ่งรวมกันราว 56-57%(สิงห์ ลีโอ มายเบียร์ ฯ) ส่วนไทยเบฟราว 33%(ช้าง อาชา เฟเดอร์บรอยฯ) เป็นต้น ส่วนศึกสงครามน้ำเมาสีอำพันครั้งนี้จะออกมาเป็นอย่างไร ต้องติดตามยาว เพราะเบียร์เป็นสินค้าทำตลาดวงกว้าง(Mass)ทั่วไทย กว่าจะป้อนสินค้าถึงมือผู้บริโภคให้เกิดการลอง ดื่มต้องใช้เวลาอย่างน้อย 3 เดือน 

“เบียร์น้องใหม่เป็นสินค้า Nationwide ช่วง trial peroid จะยาว เพราะคนเยอะทั่วประเทศ ช่วงแรกๆยังไม่เห็นอะไรหรอก ยังเป็นช่วง Honeymoon อยู่” แหล่งข่าววงการเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ฉายภาพ 

ดีล AIS - 3BB ผ่านมติบอร์ดกสทช.

หลังใช้เวลาประชุมรวมกว่า 6 ชั่วโมง ของวันที่ 10 พ.ย. 2566 คณะกรรมการกิจการกระจายเสียง กิจการโทรทัศน์และกิจการโทรคมนาคมแห่งชาติ หรือ กสทช. มีมติเสียงข้างมากอนุญาตให้ บริษัท แอดวานซ์ ไวร์เลส เน็ทเวอร์ค จำกัด (AWN) บริษัทลูก เอไอเอส และบริษัท ทริปเปิลที บรอดแบนด์ จำกัด (มหาชน) (TTTBB) ผู้ให้บริการอินเทอร์เน็ตภายใต้แบรนด์ 3บีบี รวมธุรกิจแบบมีเงื่อนไข

โดยเหตุผลระบุว่า แม้การรวมธุรกิจจะส่งผลกระทบต่อการแข่งขันในตลาดอินเทอร์เน็ตประจำที่และราคาค่าบริการ แต่ขอบเขตและระดับของผลกระทบไม่รุนแรง เพราะสามารถแทนที่ด้วยบริการโทรศัพท์เคลื่อนที่ได้ และพื้นที่ห่างไกลก็ยังมีเน็ตประชารัฐ และ USO Net เกือบ 50,000 จุดที่สามารถใช้บริการได้ ทำให้การแข่งขันในตลาดอินเทอร์เน็ตประจำที่ปัจจุบันมีผู้ใช้บริการ 13 ล้านราย ภายหลังการรวมธุรกิจ จะมีจำนวนผู้ประกอบการลดลงจาก 4 รายใหญ่เหลือ 3 รายใหญ่ และยังมีบริษัท โทรคมนาคมแห่งชาติ หรือ เอ็นที เป็นผู้ให้บริการที่มีส่วนแบ่งตลาดประมาณ 16%

ขณะเรื่องการควบคุมราคาได้กำหนดมาตรการเฉพาะกำหนดห้ามขึ้นราคา หรือลดคุณภาพบริการ ให้คงแพ็คเกจราคาต่ำสุดสำหรับอินเทอร์เน็ตประจำที่เป็นเวลา 5 ปี โดย เอไอเอส ประกาศทำตลาดภายใต้แบรนด์ ‘AIS - 3BB FIBRE 3’ การอนุญาตจาก กสทช.ส่งผลให้เอไอเอสขึ้นเป็นผู้นำตลาดนี้ จากลูกค้า เอไอเอส ไฟเบอร์ จำนวน 2.38 ล้านราย และ 3บีบี จำนวน 2.31 ล้านราย รวมฐานลูกค้า 4.69 ล้านราย

‘AI’ ตัวเร่งเปลี่ยนเกมโลก‘ธุรกิจ-สังคม’

ปี 2566 นับเป็นปีแห่ง ปัญญาประดิษฐ์ หรือ AI นับเป็นเทรนด์มาแรงเป็นอย่างมากปี 2566 ถูกนำไปใช้อย่างกว้างขวางหลากหลายรูปแบบ นับเป็นปีแห่งเอไออย่างแท้จริง เป็น Game Changer ตัวพลิกเกม ทรานส์ฟอร์มสังคมโลก ธุรกิจ และการใช้ชีวิตประจำวันของคน ปีนี้ เอไอ มีความก้าวหน้าไปไกลมาก และเติบโตอย่างรวดเร็ว แต่ก็มีผู้คนจำนวนไม่น้อยที่กังวลกับความล้ำสมัยของเทคโนโลยีนี้

อย่างไรก็ตาม กระแสความกังวลไม่สามารถหยุดยั้งไม่ให้ผู้คนใช้เอไอได้โดยเฉพาะดาวเด่นที่สุดหนีไม่พ้น “แชตจีพีที” (ChatGPt) ของบริษัทโอเพนเอไอ (OpenAI)ไม่นับรวม‘เอไอ’ ตัวเก่งกูเกิลอย่าง “บาร์ด” (Bard) “เจมิไน” (Gemini AI) และชุดเครื่องมือเอไอต่างๆ ที่เข้าไปเป็นส่วนหนึ่งของการทำงาน

PwC คาดการณ์ว่า เอไอจะสร้างมูลค่าได้ถึง 16 ล้านล้านดอลลาร์ภายในปี 2030 แต่ผลศึกษาผู้บริหารทั่วโลกรวมถึงในไทยตลอดปีที่ผ่านมา สะท้อนว่าโอกาสที่ยิ่งใหญ่นี้มาพร้อมความท้าทายครั้งใหญ่ด้วยเช่นกัน โดยเฉพาะความ “น่าเชื่อถือได้”(Trust) น่าจับตาดูว่าGenerative AI (Gen AI) และความน่าเชื่อถือที่มีต่อเทคโนโลยีและแพลตฟอร์ม Gen AIเป็นตัวชี้ชะตาว่า องค์กรจะนำเทคโนโลยีอัจฉริยะเหล่านี้สร้างการเติบโต เสริมจุดแข็งดันองค์กรประสบความสำเร็จเพียงใด

ปิดตำนานแบรนด์ ‘เอสโซ่’129ปี

บริษัทแสตนดาร์ด ออยล์ แห่งนิวยอร์ก เข้ามาเปิดสาขาแรกที่ตรอกกัปตันบุชแห่งนี้เมื่อปี 2437 จำหน่ายน้ำมันก๊าด “ตราไก่” และ “ตรานกอินทรี” แม้จะมีวิกฤติในบางช่วง เช่น สงครามโลก แต่มีการลงทุนธุรกิจใหม่ เช่น โรงกลั่น การสำรวจและผลิตปิโตรเลียม

จุดสิ้นสุดของแบรนด์ “เอสโซ่” ในไทยเกิดขึ้นหลังจากวันที่ 12 ม.ค. 2566 บริษัท บางจาก คอร์ปอเรชั่น จำกัด (มหาชน) ทำคำเสนอซื้อหลักทรัพย์ทั้งหมดของบริษัท เอสโซ่ (ประเทศไทย) จำกัด (มหาชน) จาก ExxonMobil Asia Holdings Pte. Ltd. มูลค่า 55,500 ล้านบาท ใช้เวลาเจรจา 4 ปี

ต่อมาวันที่ 31 ส.ค.2566 บางจาก ชำระราคาซื้อขายหุ้นสามัญเอสโซ่ 2,283,750,000 หุ้น หรือ 65.99% ของจำนวนหุ้นสามัญที่ออกและจำหน่ายแล้วทั้งหมดของ ESSO ให้ ExxonMobil Asia Holdings เสร็จในราคา 9.8986 บาทต่อหุ้น วงเงิน 2.26 หมื่นล้านบาท

ทำให้บางจากมีทั้งโรงกลั่นบางจากพระโขนงและโรงกลั่นบางจากศรีราชารวมกำลังการผลิต 294,000 บาร์เรลต่อวัน และสถานีบริการ 2,100 แห่ง พร้อมรีแบรนด์ปั๊มเอสโซ่ 832 แห่ง ภายใน 2 ปี รวมถึงมีหุ้นบริษัทท่อส่งปิโตรเลียมไทย จำกัด21% และหุ้น บมจ.บริการเชื้อเพลิงการบินกรุงเทพ 7.06%

มาตรการรัฐดัน “อีวี” โตพุ่งเกือบ 600%

รถยนต์พลังงานไฟฟ้า หรือ อีวี เป็นตลาดที่มีความร้อนแรงอย่างมากในปี 2566 โดยช่วงเดือน ม.ค.-พ.ย. มียอดจดทะเบียน 67,056 คัน ซึ่งสูงกว่าทั้งปี 2565 ที่มียอด 9,729 คัน  589% และล่าสุดยอดจดทะเบียนเดือน พ.ย. 2566 มีทั้งสิ้น 8,982 คัน ทำสถิติรายเดือนที่สูงที่สุด

ตลาดที่ขยายตัวร้อนแรงมาจากกระแสอีวีที่เติบโตทั่วโลก มีรถยนต์รุ่นใหม่เปิดตัวจำนวนมาก และมีผู้เล่นใหม่เข้ามาในตลาดอย่างต่อเนื่อง

และสิ่งที่มีผลอย่างมากคือ นโยบายส่งเสริมการใช้งานอีวีของภาครัฐ หรือ อีวี 3.0 ที่รถที่เข้าร่วมส่วนใหญ่ได้สิทธิเฉลี่ยคันละมากกว่า 2 แสนบาท ถึง 2.5 แสนบาท

มาตรการนี้ คณะรัฐมนตรีได้มีมติเห็นชอบเมื่อวันที่ 15 ก.พ. 2565 แต่บริษัทรถยนต์เริ่มใช้สิทธิกันจริงจังช่วงปลายปี แต่ปี 2566 ถือเป็นปีแรกที่ใช้สิทธิเต็มปีทำให้ยอดขาย ยอดจดทะเบียนขยายตัวแบบก้าวกระโดด

ส่วนปี 2567 ก็ยังคงมีแนวโน้มที่อีวีจะเติบโตต่อไป แม้ว่า อีวี 3.0 จะหมดลงสิ้นปี 2566 แต่ล่าสุดรัฐมีมาตรการ อีวี 3.5 ต่อเนื่อง แต่ลดเงินสนับสนุนลงจากเดิมสูงสุด 1.5 แสนบาท/คัน เหลือ 1 แสนบาท/คัน

แต่สำหรับรถที่ใช้สิทธิ อีวี 3.0 ตั้งแต่ปี 2565-2566 และเริ่มต้นผลิตรถในประเทศไทย (CKD) ในปี 2567-2568 ก็จะยังคงได้รับสิทธิของ อีวี 3.0 ต่อไป

‘เพื่อไทย’พลิกขั้ว ‘ทักษิณ’กลับไทย

ศึกเลือกตั้ง 14 พ.ค.2566 กระแส "พิธา ลิ้มเจริญรัตน์" ฟีเวอร์ นำพรรคก้าวไกลคว้าชัยชนะ  โดยพรรคเพื่อไทย มาเป็นอันดับ 2 ทำให้ "ก้าวไกล-เพื่อไทย"ประกาศจับมือตั้งรัฐบาลร่วมกับพรรคขั้วฝ่ายค้านเดิม แต่ด้วยเงื่อนไขที่ไม่ลงตัว และมีปัจจัยแทรก "ทักษิณ ชินวัตร" เปิดดีลฝ่าย“อนุรักษนิยม”ขอกลับไทย

ในที่สุด ได้เกิดการพลิกขั้ว “เพื่อไทย”ขึ้นมาเป็นแกนนำ รวมเสียงกับเครือข่ายพรรค 2 ป. และมีแนวร่วมจาก สว.จัดตั้ง"รัฐบาลเพื่อไทย"ได้สำเร็จ โดยมีพรรคร่วมรัฐบาลจากขั้วเดิม ส่งผลให้ "เศรษฐา ทวีสิน" ขึ้นสู่ตำแหน่งนายกรัฐมนตรี ในที่สุด

ด้าน “พิธา-ก้าวไกล” แม้จะชนะการเลือกตั้ง แต่ต้องตกอยู่ในสถานะ“ฝ่ายค้าน” อีกทั้งยังมีหลายคดีรุมเร้า “พิธา”ถูกศาลรัฐธรรมนูญสั่งหยุดปฏิบัติหน้าที่ สส. จนต้องเปลี่ยนตัวหัวหน้าพรรค เป็น"ชัยธวัช ตุลาธน" และรับตำแหน่งผู้นำฝ่ายค้านในสภาฯ แทน และยังมีคดียุบพรรคจ่อรออยู่อีก

สำหรับ “ทักษิณ ชินวัตร” หลังจากหนีคดี ลี้ภัยไป 15 ปี เมื่อกลับมาสู่แผ่นดินไทย 22 ส.ค.2566 ก็ยังไม่ถูกคุมขังในเรือนจำ แต่ถูกส่งเข้ารับการรักษาอาการป่วยที่ รพ.ตำรวจจนถึงปัจจุบัน จนถูกครหาว่าเป็น “นักโทษเทวดา” ก่อนจะขอพระราชทานอภัยโทษ ได้ลดโทษจากจำคุก 8 ปี เหลือ 1 ปี และกำลังถูกจับตาถึงความพยายามขอรับโทษคุมขังนอกเรือนจำในช่วงต้นปี 2567 หลังเข้าเกณฑ์ตามระเบียบใหม่ของกรมราชทัณฑ์