'เอกนัฏ' คิกออฟ 'แจ้งอุต' แพลตฟอร์มแจ้งปัญหาอุตสาหกรรม ร่วมปราบโรงงานเถื่อน

นายเอกนัฏ พร้อมพันธุ์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงอุตสาหกรรม เปิดเผยว่า กระทรวงฯ มีความเอาจริงเอาจังกับการนำเทคโนโลยีมาใช้เพื่อปฏิรูปอุตสาหกรรมทั้งการอำนวยความสะดวกแก่ผู้ประกอบการให้การประกอบกิจการเป็นเรื่องง่าย (Ease of Doing Business) เพิ่มความคล่องตัวสำหรับประชาชนในการติดต่อกับกระทรวงฯ 

จึงได้มอบหมายให้ คณะกรรมการเทคโนโลยีและนวัตกรรม เพื่อการปฏิรูปอุตสาหกรรม นำโดยนายพงศ์พล ยอดเมืองเจริญ เลขานุการรมต.อุตสาหกรรม หารือกับสำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) ผู้พัฒนาแพลตฟอร์มบริหารจัดการปัญหา Traffy Fondue (ทราฟฟี่ฟองดูว์) จัดทำช่องทางร้องเรียนออนไลน์ของกระทรวงอุตสาหกรรม ในชื่อ “แจ้งอุต” 

ทั้งนี้ เพื่อเป็นตัวกลางระหว่างประชาชนกับกระทรวงฯ เป็นการเพิ่มช่องทางแจ้งเรื่องและตามติดสถานะของประชาชนที่ได้รับความเดือดร้อนจากการประกอบกิจการอุตสาหกรรมแบบทันใจ ยกระดับการมีส่วนร่วมภาคประชาชนเพื่อพัฒนาอุตสาหกรรมไทยให้สะอาด โปร่งใส และเพิ่มประสิทธิภาพให้ภาครัฐโดยการใช้เทคโนโลยีที่อำนวยให้ข้าราชการทำงานง่ายขึ้น อย่างเทคโนโลยีประมวลผลอัจฉริยะ (AI) ที่ช่วยเจ้าหน้าที่ประเมินสถานการณ์ แนะนำแนวทางการแก้ปัญหาอัตโนมัติ เพื่อลดระยะเวลาทำงาน

นอกจากนี้ ช่วงที่ผ่านมา กระทรวงฯ เข้มงวดบังคับใช้กฎหมายกับการจัดระเบียบอุตสาหกรรมไทย กับโรงงานที่ไม่ปฏิบัติตามกฎกติกา ก่อให้เกิดฝุ่น PM2.5 สินค้าไม่ได้มาตรฐานมากมายยังแทรกซึมในตลาด ลำพังกำลังพลข้าราชการทำได้ไม่เพียงพอ จึงอยากให้แพลตฟอร์มแจ้งอุต ช่วยรับฟังเสียงจากประชาชนที่เดือดร้อน เพื่อแก้ปัญหา สร้างความร่วมมือระหว่างภาครัฐกับประชาชนต่อสู้พังวงจรอุตสาหกรรมสีเทา โรงงานเถื่อน เอาผิดผู้ประกอบการไร้ความรับผิดชอบ ลักลอบฝังขยะอันตราย 

"เราต้องช่วยกันปิดตายสินค้าข้ามชาติราคาถูกที่ไร้มาตรฐาน พลิกฟื้นอุตสาหกรรมไทยให้สะอาด โปร่งใส ไม่ให้มีอะไรซุกใต้พรมอีกต่อไป แจ้งอุตมา เราสุดซอยให้แน่ครับ ซึ่งในอีก 1 เดือนข้างหน้าจะเปิดตัว AI ตรวจสอบสินค้าไม่ได้มาตรฐานผ่านช่องทางอีคอมเมิร์ซเพื่อเซฟอุตสาหกรรมและ SME ไทย ” นายเอกนัฏ กล่าว

นายณัฐพล รังสิตพล ปลัดกระทรวงอุตสาหกรรม กล่าวว่า แพลตฟอร์มแจ้งอุต สามารถเข้าใช้งานโดยผ่านระบบของทราฟฟี่ฟองดูว์ แล้วเลือก "แจ้งอุต" รวมทั้งการสแกนผ่าน QR Code และ Link จะสามารถแจ้งเรื่องร้องเรียนในเรื่องต่างๆ โดยแบ่งเป็น 6 ด้าน คือ 1. โรงงาน (ปัญหาเกี่ยวกับการประกอบกิจการโรงงานกลิ่นเหม็น/เสียงดัง/ฝุ่นละออง/ถนนและระบบสาธารณูปโภคภายในนิคมอุตสาหกรรม) 2. อ้อย (ปัญหาเผาอ้อย/รถบรรทุกอ้อยน้ำหนักเกิน) 

3. เหมือง (ผลกระทบทางสิ่งแวดล้อมและสุขภาพ) 4. มาตรฐานสินค้า 5. บริการอุตสาหกรรม (ร้องเรียนการให้บริการส่งเสริมผู้ประกอบการ SME ของกรมส่งเสริมอุตสาหกรรม) และ 6. ด้านอื่นๆ นอกจากนี้ ยังสามารถร้องเรียนการใช้ผลิตภัณฑ์และบริการของธนาคารพัฒนาวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อมแห่งประเทศไทย สำหรับแพลตฟอร์มแจ้งอุตจะเริ่มเปิดใช้งานอย่างเป็นทางการวันที่ 30 ม.ค. 2568 เป็นต้นไป

สำหรับในระยะแรก กระทรวงฯ จะรับแจ้งจัดการเรื่องการร้องเรียนของทุกหน่วยงานในสังกัด 8 แห่ง ส่วนระยะต่อไปจะพัฒนาการติดตามสถานะการขอรับบริการ เช่น การขอใบอนุญาตประกอบกิจการโรงงาน การขอมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม และสถานะการสมัครเข้าร่วมโครงการของผู้ประกอบการเอสเอ็มอี สถานะการขอสินเชื่อของผู้ประกอบการ เป็นต้น 

ทั้งนี้ ระบบใน Traffy Fondue ได้พัฒนาการแสดงผลภาพรวม (dashboard) และฐานข้อมูลการใช้บริการ เช่น สถิติการร้องเรียน พื้นที่ที่ถูกร้องเรียน ประวัติการส่งเรื่องร้องเรียน และจำนวนที่ได้รับการแก้ไข เพื่อให้ผู้รับผิดชอบสามารถนำไปวางแผนการจัดการปัญหาในพื้นที่นั้น ๆ และในอนาคต กระทรวงอุตสาหกรรมมีแผนที่จะเชื่อมโยงแจ้งอุตกับระบบต่างๆที่มีอยู่ของกรม เช่น I-Dee Pro และระบบอื่นๆ ต่อไป เพื่อให้ข้อมูลและการจัดการต่างๆ เชื่อมโยงถึงกัน 

โดยกระทรวงฯ ได้มีการจัดฝึกอบรมการใช้งานแพลตฟอร์มแจ้งอุต เมื่อวันที่ 27 ม.ค. 2568 ให้กับเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้องกว่า 500 คน ทั้งที่ห้องประชุมและทางออนไลน์ เพื่อนำแนวทางและเทคนิคของการจัดการเรื่องร้องเรียนมาฝึกปฏิบัติให้สามารถนำระบบไปปฏิบัติงานได้อย่างถูกต้อง รวดเร็วและพร้อมให้บริการประชาชน 

นายณัฐพล กล่าวว่า กระทรวงฯ มีเรื่องร้องเรียนเฉลี่ยปีละ 500-550 เรื่อง โดยเรื่องร้องเรียนมากที่สุด 11 อันดับ ได้แก่ 1. กลิ่นเหม็นและไอสารเคมี (29%) 2. ฝุ่นละอองและเขม่าควัน (21%) 3. เสียงดังและแรงสั่นสะเทือน (15%) 4. น้ำเสีย (8%) 5. อื่นๆ (6%) 6. ประกอบการในเวลากลางคืน (6%) 7. กากอุตสาหกรรมและวัตถุอันตราย (5%) 8. ประกอบการโดยไม่ได้รับอนุญาต (5%) 9. ความปลอดภัยในการทำงานและสุขภาพ (3%) 10. คัดค้านการประกอบการ (2%) 11. เหมืองแร่ (0.3%) 

นอกจากนี้ ยังมีการร้องเรียนจากเหตุภาวะฉุกเฉิน เฉลี่ยจำนวน 15 เรื่องต่อเดือน อาทิ เหตุเพลิงไหม้ สารเคมีรั่วไหล การชุมนุมคัดค้าน อุบัติเหตุจากการทำงานหรือเครื่องจักรกล เหตุระเบิด เป็นต้น 

ศาสตราจารย์ ดร.ชูกิจ ลิมปิจำนงค์ ผู้อำนวยการ สวทช. แพลตฟอร์ม Traffy Fondue เป็นเครื่องมือในการรับเรื่องร้องเรียน ที่ไม่เพียงเชื่อมต่อทุกปัญหา แต่ยังเชื่อมโยงประชาชนเข้ากับหน่วยงานที่ดูแลรับผิดชอบ เป็นการเพิ่มประสิทธิภาพการทำงานของเจ้าหน้าที่ เพื่อยกระดับสังคมเมืองให้ดีขึ้นอย่างต่อเนื่องและยั่งยืน ปัจจุบันมีจังหวัดที่ใช้งานทุกหน่วยราชการของจังหวัดมากถึง 24 จังหวัด ผ่านการรับเรื่องแจ้งทั่วประเทศมากกว่า 1.2 ล้านเรื่อง ครอบคลุมประชากรมากกว่า 30 ล้านคน คิดเป็น 45% ของประชากรทั่วประเทศ ขยายผลการใช้งานแล้วมากกว่า 15,000 หน่ว

"การพัฒนาแพลตฟอร์มแจ้งอุต เป็นก้าวสำคัญในการยกระดับการให้บริการของภาครัฐ โดยการนำวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรม (วทน.) มาใช้ในการแก้ปัญหาและเพิ่มประสิทธิภาพในการบริหารจัดการข้อร้องเรียน เมื่อพิมพ์รายละเอียดเรื่องแจ้ง แนบรูปภาพ และระบุพิกัดปัญหา เจ้าหน้าที่จะสรุปเรื่องแจ้งเข้าระบบ ช่วยลดขั้นตอนและความเหลื่อมล้ำทางสังคมเพิ่มความไว้วางใจของประชาชนต่อหน่วยงานภาครัฐ ซึ่งเป็นเป้าหมายสำคัญของการพัฒนาประเทศในยุคดิจิทัล และช่วยยกระดับการแก้ปัญหาของภาครัฐสู่ยุคดิจิทัลอย่างแท้จริง"