เปิดผลรับฟังความเห็น ร่าง พ.ร.บ.สถานบันเทิงครบวงจร ฉบับกฤษฎีกา

สำนักงานเศรษฐกิจการคลัง (สศค.) เปิดเผยผลการรับฟังความคิดเห็นต่อร่างพระราชบัญญัติการประกอบธุรกิจสถานบันเทิงครบวงจร พ.ศ. .... ฉบับที่สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกาตรวจพิจารณาแล้ว ซึ่งได้มีการเปิดรับฟังความเห็นจากหน่วยงานภาครัฐและเอกขนที่เกี่ยวข้อง รวมทั้งประชาชนทั่วไป ตั้งแต่วันที่ 28 ก.พ.-14 มี.ค.2568 รวมระยะเวลา 15 วัน ผ่านระบบกลางของสำนักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล (องค์การมหาชน) (www.law.go.th) ซึ่งมีผู้เข้ามาแสดงความคิดเห็นรวม 71,289 คน

โดยส่วนใหญ่เห็นด้วยกับหลักการของร่าง พ.ร.บ. โดยมีผู้เห็นด้วยเฉลี่ยประมาณ 80.75% และมีข้อเสนอแนะจำนวนมาก ที่มุ่งเน้นไปที่การปรับปรุงรายละเอียดของร่าง พ.ร.บ. ในหลายประเด็น ได้แก่ หลักเกณฑ์การเข้าเล่นพนันของคนไทย (โดยเฉพาะเกณฑ์เงินฝากขั้นต่ำ) การป้องกันปัญหาการพนัน การป้องกันการฟอกเงิน และความโปร่งใสในการดำเนินงาน อีกทั้งยังมีความกังวลจากผู้ไม่เห็นด้วยเกี่ยวกับผลกระทบทางสังคมและศีลธรรม ที่อาจเกิดขึ้นจากการมีสถานบันเทิงครบวงจร
 

ทั้งนี้ เมื่อแบ่งประเด็นตามหมวดของร่าง พ.ร.บ. ได้แก่

บททั่วไป

มีข้อเสนอแนะ ให้ปรับปรุงคำนิยามบางคำให้ชัดเจนขึ้น เช่น คำว่า “การให้บริการเพื่อการท่องเที่ยว การพักผ่อนหย่อนใจ หรือนันทนาการ” ในนิยาม “ธุรกิจสถานบันเทิงครบวงจร” และควรกำหนดรายละเอียดของคำว่า “ผู้ซึ่งรัฐมนตรีแต่งตั้ง” ในนิยาม “พนักงานเจ้าหน้าที่”.

นอกจากนี้ ยังมีความเห็นว่ารัฐมนตรีรักษาการ ไม่จำเป็นต้องกำหนดให้รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทยรักษาการร่วมกับนายกรัฐมนตรี

โดยสศค. มีคำชี้แจงว่าพระราชบัญญัติการพนัน พ.ศ. 2478 ไม่ได้กำหนดนิยามคำว่า “การพนัน” ไว้ จึงไม่อาจอิงนิยามจากพ.ร.บ. ดังกล่าวได้
 

หมวด 1 คณะกรรมการนโยบายสถานบันเทิงครบวงจร 

มีข้อเสนอแนะให้เพิ่มอำนาจในการส่งเสริมการลงทุน การติดตามและประเมินผล การประสานความร่วมมือ การออกหลักเกณฑ์ด้านธรรมาภิบาล และการกำหนดกลไกการรับฟังความคิดเห็นอย่างเป็นระบบ

เพิ่มอำนาจในการกำหนดให้ผู้เข้าเล่นพนันจากต่างประเทศสามารถนำเงินเข้าและออกนอกประเทศได้โดยปราศจากข้อจำกัด และอนุญาตให้ผู้รับใบอนุญาตประกอบธุรกิจแลกเปลี่ยนเงินตราได้ภายในสถานประกอบการกาสิโน
และเพิ่มผู้แทนจากภาคเอกชน ภาคประชาชน และผู้เชี่ยวชาญอิสระ ควรกำหนดให้มีคณะกรรมการตรวจสอบอิสระและผู้ทรงคุณวุฒิที่มีความเชี่ยวชาญหลากหลายด้าน

โดย สศค.มีคำชี้แจงว่า การนำเงินเข้าออกประเทศต้องเป็นไปตามพระราชบัญญัติควบคุมการแลกเปลี่ยนเงิน พ.ศ. 2485 เพื่อป้องกันการฟอกเงิน และการประชุมผ่านสื่ออิเล็กทรอนิกส์สามารถทำได้ตามพระราชกำหนดว่าด้วยการประชุมผ่านสื่ออิเล็กทรอนิกส์ พ.ศ. 2563

หมวด 2 คณะกรรมการบริหารสำนักงานควบคุมการประกอบธุรกิจสถานบันเทิงครบวงจร

มีข้อเสนอให้พิจารณาเพิ่มผู้แทนจากภาคส่วนอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องเป็นกรรมการโดยตำแหน่ง และกำหนดคุณสมบัติผู้ทรงคุณวุฒิแต่ละด้านให้ชัดเจน

เพิ่มอำนาจคณะกรรมการบริหารในเรื่องการเปิดเผยข้อมูล การกำหนดกรอบเวลาการจัดทำแผนและงบประมาณ การประสานงานกับหน่วยงานกำกับดูแลเดิม และการออกระเบียบเกี่ยวกับการดำเนินงานของกาสิโนโดยเฉพาะ

หมวด 3 สำนักงานควบคุมการประกอบธุรกิจสถานบันเทิงครบวงจร

ควรระบุวัตถุประสงค์และหน้าที่ของสำนักงานให้ชัดเจนยิ่งขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งคำว่า “การส่งเสริมและสนับสนุน” และ “ผลกระทบ” ที่ต้องศึกษาและวิเคราะห์ 

ควรระบุเรื่อง "กู้ยืมเงิน" ต้องมีวัตถุประสงค์ที่ชัดเจนและได้รับการอนุมัติจากกระทรวงการคลัง 

ควรเพิ่มบทบาทในการตรวจสอบธุรกรรมทางการเงินเพื่อป้องกันการฟอกเงิน และควรมีอำนาจเสนอแนะนโยบายโดยตรงต่อคณะรัฐมนตรีในกรณีฉุกเฉิน 

ควรเพิ่มหน้าที่ในการทำรายงานประจำปีที่แสดงข้อมูลที่สำคัญและผลกระทบต่างๆ 

ควรพิจารณาเรื่องความเป็นอิสระของสำนักงานและกำหนดโครงสร้างองค์กรและคุณสมบัติของบุคลากรให้ชัดเจน

และมีข้อเสนอแนะอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้องกับสำนักงาน เช่น

ควรกำหนดให้มีการ จัดสรรรายได้จากกาสิโนอย่างน้อยร้อยละ 2 สนับสนุนกองทุนแก้ไขปัญหาการพนันติดยาเสพติด และฟื้นฟูชุมชน

ควรมีระบบแจ้งเตือนการเล่นพนันเกินตัว (Self-Exclusion System) และจำกัดเวลาการเล่นต่อวัน

ควรเพิ่มอำนาจในการตรวจสอบและการบังคับใช้กฎหมาย โดยกำหนดหน้าที่ของพนักงานเจ้าหน้าที่ให้ครอบคลุมถึงการตรวจสอบสถานบันเทิงครบวงจรเป็นประจำ การเข้าถึงข้อมูลและเอกสาร การเรียกบุคคลมาให้ข้อมูล การจับกุมผู้กระทำผิด การยึดทรัพย์ และการบังคับใช้มาตรการทางปกครอง รวมถึงให้อำนาจในการออกคำสั่งทางปกครองเบื้องต้นเพื่อระงับการกระทำผิดได้ทันที ให้อำนาจในการเข้าตรวจสอบกาสิโนได้ตลอด 24 ชั่วโมงโดยไม่ต้องแจ้งล่วงหน้า และมีอำนาจในการตรวจสอบกล้องวงจรปิดและสั่งปิดสถานบันเทิงครบวงจรเป็นการชั่วคราวหากพบการกระทำผิดร้ายแรง

หมวด 4 การอนุญาตและการประกอบธุรกิจสถานบันเทิงครบวงจร

มีข้อเสนอแนะเกี่ยวกับการกำหนดทุนจดทะเบียน สัดส่วนพื้นที่กาสิโน หลักเกณฑ์การป้องกันกลุ่มทุนที่ไม่โปร่งใส ระยะเวลากระบวนการอนุญาต หลักเกณฑ์การพิจารณาอนุญาต การตรวจสอบแหล่งที่มาของทุน และเงื่อนไขการดำเนินกิจกรรมเพื่อสังคมและสิ่งแวดล้อม (CSR) 

นอกจากนี้ ยังมีข้อเสนอให้มีมาตรการลดความเสี่ยงจากการพนันเกินตัว และความเห็นที่ไม่เห็นด้วยกับการมีกาสิโน โดยควรเน้นสนับสนุนการท่องเที่ยวเพียงอย่างเดียว

หมวด 5 การควบคุมและมาตรการบังคับ

เห็นด้วยกับมาตรการป้องกันการฟอกเงิน ควรกำหนดหลักเกณฑ์การสั่งห้ามบุคคลเข้ากาสิโน และเพิ่มการตรวจสอบประวัติอาชญากรรมและสุขภาพจิตของผู้เข้าเล่น

โดยมีข้อเสนอแนะหลากหลายเกี่ยวกับหลักเกณฑ์การเข้าเล่นพนันของคนไทย โดยเฉพาะประเด็นเงินฝากขั้นต่ำ 50 ล้านบาท ซึ่งมีผู้เสนอให้ลดเกณฑ์ หรือให้ใช้หลักทรัพย์อื่นแทนได้

ผู้แสดงความเห็นจำนวนมากไม่เห็นด้วยกับเกณฑ์เงินฝากขั้นต่ำที่สูงถึง 50 ล้านบาท โดยเห็นว่าเป็นตัวเลขที่สูงเกินไปและอาจส่งผลกระทบต่อการลงทุนโดยตรง หากฐานลูกค้ามีจำนวนน้อยจนเกินไป โดยเสนอให้ลดเกณฑ์เงินฝากลง เหลือ 5-10 ล้านบาท

รวมทั้งมีการเสนอให้ใช้หลักทรัพย์อื่นแทนเงินฝาก: นอกเหนือจากเงินฝาก มีผู้เสนอให้อนุญาตให้ใช้หลักทรัพย์อื่นแทนได้ เช่น หุ้น หรือที่ดิน เพื่อเป็นการเปิดโอกาสให้ผู้ที่มีฐานะทางการเงินมั่นคงแต่ไม่ได้มีเงินฝากจำนวนมากสามารถเข้าใช้บริการได้

โดยเสนอให้เพิ่มทางเลือกการตรวจสอบรายได้ มีการเสนอให้เพิ่มทางเลือกในการตรวจสอบรายได้ นอกเหนือจากเงินฝาก เช่น การพิจารณาจากการยื่นแบบภาษีเงินได้ย้อนหลัง 3 ปี
เห็นว่าเป็นข้อจำกัดสิทธิบุคคลเกินสมควร ผู้แสดงความเห็นบางส่วนมองว่าการกำหนดเกณฑ์เงินฝากขั้นต่ำเป็นการจำกัดสิทธิบุคคลเกินสมควร

นอกจากนี้ มีการเสนอให้พิจารณาทางเลือกอื่นในการควบคุมและป้องกันปัญหาที่อาจเกิดขึ้นจากการพนัน แทนการกำหนดเงินฝากขั้นต่ำ เช่น การกำหนดวงเงินสูงสุดในการเล่นการพนันต่อวัน การให้ข้อมูลและความรู้เกี่ยวกับการพนันที่มีความรับผิดชอบ

หมวด 6 พนักงานเจ้าหน้าที่

มีข้อเสนอแนะให้ กำหนดขอบเขตอำนาจของพนักงานเจ้าหน้าที่ให้ชัดเจน เช่น การ “สังเกตการณ์” และการเข้าถึงระบบสารสนเทศของกาสิโน ควรกำหนดหลักเกณฑ์การยึดหรืออายัดทรัพย์สิน และการสั่งหยุดให้บริการให้ชัดเจน

อีกทั้ง ควรมีระบบตรวจสอบข้ามพรมแดน กองทุนชดเชยผู้บริโภค การบังคับใช้กฎหมาย PDPA การฝึกอบรมเจ้าหน้าที่ และเพิ่มคุณสมบัติของพนักงานเจ้าหน้าที่

หมวด 7 บทกำหนดโทษ

ข้อเสนอแนะให้ กำหนดขอบเขตของ “การไม่แก้ไขให้ถูกต้องครบถ้วน” และ “การไม่แจ้ง” ในมาตรการปรับเป็นพินัยให้ชัดเจน ค่าปรับควรมีความสมดุลกับรายได้ และการคำนวณค่าปรับเป็น "อัตราร้อยละ" อาจรุนแรงเกินไป

นอกจากนี้ ควรกำหนดนิยามเกี่ยวกับการพนันที่เชื่อมต่อระบบคอมพิวเตอร์ให้ชัดเจน และกำหนดหลักเกณฑ์สำหรับการกระทำที่เป็นการ “เพิ่มยอด หรือเพิ่มจำนวนคนเล่นพนัน”

รวมถึง เพิ่มบทลงโทษทางอาญาสำหรับการกระทำผิดร้ายแรงอื่น ๆ และเพิ่มบทลงโทษผู้กระทำผิดที่เป็นผู้บริหารหรือกรรมการของบริษัท

บทเฉพาะกาล

กำหนดอำนาจของ “คณะกรรมการชั่วคราว” และ “ผู้อำนวยการชั่วคราว” ให้ชัดเจน และเสนอให้ขยายระยะเวลาการแต่งตั้งกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิและผู้อำนวยการ

เห็นควรให้สำนักงานเริ่มปฏิบัติงานภายใน 180 วัน และให้มีการจัดตั้งศูนย์ช่วยเหลือผู้ได้รับผลกระทบ

ความเห็นอื่นๆ

มีผู้ไม่เห็นด้วยกับกฎหมายทั้งฉบับ และมีความกังวลเกี่ยวกับผลกระทบด้านต่าง ๆ เช่น การพนันออนไลน์ แหล่งอโคจร การฟอกเงิน และภาพลักษณ์ประเทศ

มีข้อเสนอแนะให้จัดตั้งศูนย์ติดตามสถานการณ์ทางการเงิน กองทุนเยียวยาและพัฒนาสังคม และให้กำหนดนิยามของกาสิโนให้ชัดเจน

ทั้งนี้ สศค. จะนำข้อคิดเห็นและข้อเสนอแนะทั้งหมดนี้ไปประกอบการพิจารณาร่างพระราชบัญญัติการประกอบธุรกิจสถานบันเทิงครบวงจร พ.ศ. .... ในขั้นตอนต่อไป เพื่อให้ร่างกฎหมายมีความรอบคอบและครอบคลุมผลกระทบต่างๆ ที่อาจเกิดขึ้น