ประชากรออนไลน์ สู้ภัย Covid-19

แต่ที่จะลุกขึ้นมาเปลี่ยนแปลงปรับปรุงตัวเองล่วงหน้ามีน้อยมาก วิสัยทัศน์จึงเกิดกับคนและองค์กรที่มีผู้นำที่มองการณ์ไกลและหล่อหลอมคนให้คิดและลงมือทำร่วมกัน ในอดีตที่มีการรณรงค์ให้ประหยัดน้ำมัน ไม่ว่าจะผ่านสื่อโฆษณาประชาสัมพันธ์ผ่านช่องทางต่างๆ และใช้จ่ายเงินมากมายหลายสิบหลายร้อยล้านก็ไม่ประสบความสำเร็จ แต่ทันทีที่ค่าน้ำมันแพงจนเกินรับไหว ทุกคนต่างหันไปใช้แก๊สซึ่งเป็นพลังงานทางเลือกกันหมดแม้ว่าจะต้องลงทุนเสียค่าติดตั้งก็ตาม เป็นผลให้อู่ติดแก๊สและปั๊มแก๊สเกิดขึ้นมากมาย

 

ครั้งล่าสุดกับกระแสการลดใช้พลาสติกชนิดที่ใช้ครั้งเดียวทิ้ง แม้ว่าจะมีความพยายามมากมายหลายครั้งทั้งขอความร่วมมือกับห้างร้านต่างๆ แต่ก็ยังไม่ประสบความสำเร็จเท่าที่ควร จนกระทั่งเราเริ่มเห็นผิดภัยของมันชัดเจนขึ้น ไม่ว่าจะขยะพลาสติกที่ไปอยู่ในทะเลจนทำให้สัตว์ทะเลหายากหลายชนิดตาย และขยะพลาสติกเหล่านี้เริ่มสร้างปัญหากับชีวิตความเป็นอยู่ของผู้คน การให้ยาแรงในรูปของกฏหมายสั่งห้ามและการให้ความร่วมมืออย่างดีจากร้านค้าสะดวกซื้อ ห้างสรรพสินค้า และซุปเปอร์มาร์เก็ตต่างๆ เริ่มเป็นผลมีการรายงานทางสถิติออกมาชัดเจนว่ามีการใช้น้อยลง จนส่งผลกระทบถึงโรงงานผู้ผลิตที่ต้องปรับตัว และกรณีมลพิษจากการใช้ยายพาหนะ โรงงานอุตสาหกรรม และการเผาพื้นที่เกษตร เพื่อลดผลกระทบจากฝุ่นพิษขนาดเล็ก PM 2.5 น่าจะเป็นกรณีต่อไป ถ้ารัฐบาลส่งสัญญาณเอาจริงในการเร่งส่งเสริมยานยนต์ไฟฟ้า (Electrical Vehicle - EV) นอกจากจะรักษาสถานะการเป็นศูนย์กลางการผลิตยานยนต์ในภูมิภาคไว้ได้แล้ว ยังช่วยลดมลภาวะเป็นพิษได้ดีกว่าวิ่งไล่แก้ไขปัญหา

 

แต่อะไรก็ไม่แน่นอนวันที่ผมกำลังนั่งพิมพ์บทความนี้อยู่ ก็เป็นวันเวลาเดียวกับที่มีมาตรการเข้มข้นโดยประกาศเป็นหนังสือออกมาอย่างเป็นทางการจากผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานครให้ปิดสถานบันเทิง ศูนย์การค้า (ยกเว้นซุปเปอร์มาร์เก็ต ร้านขายยา และร้านอาหารที่อนุญาตให้สั่งออกไปกินได้นอกร้าน) และสถานที่ปิดที่อาจมีคนไปรวมตัวกันอย่างหนาแน่น ซึ่งมีโอกาสทำให้เกิดการแพร่กระจายหรือติดเชื้อระหว่างกันได้ หลังจากที่พบผู้ป่วยไวรัสสายพันธุ์ใหม่ Covid-19 จากสนามมวยและร้านกินดื่มย่านทองหล่อ

 

จากเดิมซึ่งประชาชนโดยเฉพาะคนทำงานในเขตเมืองใหญ่ซึ่งมีความตื่นตัวกันอยู่แล้ว ดังจะเห็นได้จากคนส่วนมากจะสวมใส่หน้ากากอนามัยเวลาออกไปในที่ชุมชน สถานที่สาธารณะ หรือแม้แต่ทำงานอยู่ในจุดเสี่ยงที่ต้องให้บริการหรือพบเจอลูกค้าจำนวนมาก จนทำให้ความหนาแน่นของผู้คนในสถานที่ต่างๆเบาบางอย่างมาก แม้แต่การจราจรที่โล่งขึ้นในกรุงเทพอันเนื่องมาจากหลายโรงเรียนปิดไปก่อนหน้านี้ แต่ครั้งนี้ส่งผลให้สถานที่ทำงานหลายแห่งเริ่มนำมาตรการรับมือในภาะวิกฤตมาใช้ด้วยการให้บางแผนก/ฝ่ายทำงานที่บ้าน กระแสที่เรียกว่า Work from home จึงกลายเป็นคำฮิต และเทคโนโลยีดิจิทัลกำลังสร้างคุณค่าใหม่จากที่แต่เดิมทุกคนคุ้นเคยจากการเสพสื่อออนไลน์ ดูหนังฟังเพลง และสั่งซื้อสินค้าทางอินเทอร์เน็ต ได้นำทักษะความสามารถเหล่านั้นมาใช้ในการทำงาน เรียนหนังสือ ประชุมออนไลน์

 

หลายองค์กรซึ่งยังไม่ประสบความสำเร็จจากนโยบายเปลี่ยนผ่านองค์กรสู่ดิจิทัล (Digital Transformation) แม้ว่าจะส่งคนไปอบรม ลงทุนนำไอทีและระบบดิจิทัลมาใช้ แต่ไม่ได้รับความร่วมมือเท่าที่ควรจากพนักงานในองค์กร คราวนี้จะได้เปลี่ยนวิกฤตให้เป็นโอกาส มีรายงานว่ายอดการใช้อินเทอร์เน็ตสูงขึ้นเป็นเท่าตัว ซอฟท์แวร์หรือแอพที่รองรับการทำงานออนไลน์ที่มีฟังก์ชั่นครบ อาทิ Webex Zoom และ Microsoft Teams มียอดดาวน์โหลดและติดตั้งเพิ่มสูงขึ้นอย่างมากมายมหาศาล ผู้ให้บริการอินเทอร์เน็ต ผู้ให้บริการโทรศัพท์ผ่าน 4G และผู้ให้บริการคราวด์ ต่างเร่งระดมพลพร้อมขยายความสามารถให้รองรับกับทราฟฟิกที่หนาแน่นได้ คำว่าเรียนออนไลน์ (Learn from home) ทำงานออนไลน์ (Work from home) การอยู่ในสังคมออนไลน์แบบมีระยะห่างระหว่างกัน (Social distancing) จะช่วยบรรเทาผลกระทบและหยุดยั้งการแพร่ระบาดได้ เราเคยฟังครู เชื่อพระ หันมาปฏิบัติตัวตามที่แพทย์ให้คำแนะนำกันเถอะ

 

ถึงเวลาแล้วที่คนไทยทุกคนจะเปลี่ยนแปลงตัวเองเป็นประชากรออนไลน์ พัฒนาทักษะการใช้เทคโนโลยีดิจิทัลให้เป็นประโยชน์ต่อการทำงาน อย่างน้อยเบื้องต้นในตอนนี้คือต้านภัยไวรัส Covid-19 ก้าวไปทีละขั้นจากยอมรับ สู่ปรับใช้ และท้ายที่สุดคือสร้างสรรค์สิ่งใหม่ ดังนี้ (1) Technology adoption ยอมรับมันด้วยการศึกษา ค้นคว้า และเห็นคุณค่า จากนั้นนำมาใช้ในจุดหรือพื้นที่ที่ล้าสมัยไม่มีประสิทธิภาพ เพื่อนำมายกระดับปรับกระบวนการใหม่ให้ทันสมัย (2) Technology adaption ปรับใช้ให้เหมาะสมกับบริบทและสภาพการทำงานที่อาจแตกต่างไปจากเดิม (3) Technology application การนำเทคโนโยลีล่าสุดมาใช้สร้างสิ่งใหม่ให้มีคุณค่ามากขึ้น อาทิ ลดต้นทุนกระบวนการ  เพิ่มมูลค่าผลิตภัณฑ์ (สินค้าและบริการ) สร้างแนวคิดทางธุรกิจใหม่ ​(business model) เชื่อว่าเราทุกคนจะฟันฝ่าวิกฤตครั้งนี้ไปด้วยกัน