คุณลักษณะขององค์กรและผู้นำ ที่ ‘ต้องมี-ต้องเป็น’หลังโควิด-19

เพราะกว่าที่จะมีวัคซีนมาฉีดให้ครอบคลุมถึง 70% ของประชากร น่าจะเป็นปีหน้าและก็ไม่ได้การันตีว่า “ฉีดแล้วจะไม่ติดอีก” การระบาดของไวรัสโควิด-19 จึงเป็นจุดเปลี่ยนสำคัญในการขับเคลื่อนผู้คน และสังคมไปสู่ภาวะ New Normal ที่บริบทต่างๆ ในสังคม เปลี่ยนไปอย่างสิ้นเชิงและไม่มีวันกลับเป็นเหมือนเดิมได้อีก การขับเคลื่อนธุรกิจให้อยู่รอดและเติบโตท่ามกลางวิกฤติกับการเปลี่ยนแปลง วิธีการทำงานเดิมๆ หรือ Business Model แบบเดิมๆ ที่อาจเคยนำมาซึ่งความสำเร็จและเติบโตในอดีต คงไม่สามารถตอบโจทย์บริบทของโลกใหม่ได้

ในยามวิกฤติเช่นนี้ การบริหารองค์กรและทักษะความสามารถของผู้นำ เป็นหนึ่งปัจจัยสำคัญในการนำพาองคาพยพธุรกิจให้รอดได้ ทางตรงข้าม ถ้าองค์กรขาดวิสัยทัศน์ ผู้นำขาดทักษะและความสามารถในการนำองค์กร ก็ทำให้ทุกคนในองค์กรทั้งหมด “ลงเหว” ได้

สิ่งที่ต้องมี-ต้องเป็น ขององค์กรยุคหลังโควิด

1.คนในองค์กรจะต้องพร้อมรับความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นอยู่เสมอ ถ้าองค์กรพร้อมที่จะเปลี่ยนแปลง แต่คนในองค์กรยังยึดตึดวิถีการทำงานเดิมๆ การเลิกจ้างเป็นสิ่งที่ง่ายมากในยุคหลังวิกฤติโควิด แล้วองค์กรก็จะหาคนที่พร้อมเปลี่ยนแปลงเข้ามาทำงานแทนได้ไม่ยาก

2.คนในองค์กรต้องเพิ่มทักษะการใช้เทคโนโลยีสมัยใหม่ให้มากขึ้น เร็วขึ้นกว่าเดิม ในช่วงวิกฤติโควิดเราจะเห็นหลายองค์กรนำเทคโนโลยีต่างๆ เข้ามาช่วยในการทำงานที่บ้าน (work from home) เช่น ใช้ Zoom หรือไลน์กลุ่ม หรือ Google Hangouts หรือ Microsoft Team ในการประชุมออนไลน์ ดังนั้น เทคโนโลยีจะเข้ามาเป็นแกนหลักที่สำคัญในการทำงานของทุกฝ่ายงานด้วยแอพพลิเคชั่นใหม่ๆ

3.องค์กรต้องมุ่งเน้นให้ความสำคัญหรือมา focus กับแผนระยะสั้นแบบปีต่อปีมากกว่าจะมาทำแผนระยะกลาง (3 ปี) หรือแผนระยะยาว (5 ปีขึ้นไป)

4.บุคลากรต้องเป็น multiskills ทำงานได้หลายอย่างในคนเดียว โดยมุ่งไปที่ผลลัพธ์หรือเป้าหมายที่กำหนด ความเชื่อที่ว่าองค์กรที่มีพนักงานเป็นกองทัพคือองค์กรที่ยิ่งใหญ่หมดสิ้นแล้ว ทุกวันนี้ องค์กรต้องทำตัวให้เบามีภาระ fixed cost ให้น้อย

5.องค์กรต้องให้ความสำคัญในเรื่อง big data ให้มากยิ่งขึ้น ยิ่งมีข้อมูลสมบูรณ์ถูกต้องในแต่ละด้านมากเท่าไร ยิ่งทำให้นำมาใช้วิเคราะห์เพื่อวางแผนในด้านต่างๆ เพื่อรับมือกับความเปลี่ยนแปลงได้ดีและทันกาล

คุณลักษณะผู้นำองค์กรที่ ต้องมี-ต้องเป็น หลังโควิด

ภายใต้สภาวการณ์ที่แตกต่างกัน ก็มักจะนำไปสู่ความต้องการคุณลักษณะของผู้นำที่แตกต่างกัน แต่การที่จะเปลี่ยนผู้นำไปตามทุกสถานการณ์ก็คงเป็นเรื่องที่เป็นไปได้ยาก ดังนั้น ตัวผู้นำเองจะต้องปรับตัวเอง ให้มีการเรียนรู้ และสามารถแสดงออกถึงคุณลักษณะสำคัญที่โดดเด่นที่เหมาะกับสถานการณ์นั้นๆ ออกมาได้ คำถามคือแล้วในสถานการณ์ของโควิด-19 นั้น คุณสมบัติสำคัญที่ผู้นำควรจะแสดงออกมาคืออะไร?

ดร.โกสิทธิ์ เฟื่องสวัสดิ์  ประธานกรรมการและกรรมการของบริษัทจดทะเบียน 2-3 แห่ง ผู้คร่ำหวอดในแวดวงการบริหารและการพัฒนาคนมาอย่างยาวนาน ได้สรุป 6 คุณลักษณะผู้นำ เพื่อพลิกฟื้นองค์กรธุรกิจเดินหน้า ไว้ดังนี้

1.บริหารคนได้และใช้คนเป็น (Empowering Workforce) ผู้นำจากนี้ไป ต้องฝึกฝนทักษะในการใช้คน ต้องรู้จักสอนลูกน้องให้กล้าคิดและตัดสินใจเอง หมดยุคของการควบคุมและสั่งการ (Control & Command) ไปแล้ว

2.บริหารการเงินและต้นทุนเก่ง (Managing capital & cost) ผู้นำต้องมีความรู้พื้นฐานทางด้านบัญชีและการเงิน ต้องมีความสามารถในการบริหารต้นทุน การลงทุน และค่าใช้จ่าย รวมทั้งงานทางด้าน Logistic และ Supply Chain ด้วย

3.บริหารความหลากหลายของธุรกิจได้ (Managing Portfolio) ผู้นำต้องเก่งในการบริหารความหลายหลายของธุรกิจ ต้องมีความรู้หลายด้าน ต้องเลือกใช้กลยุทธ์ได้อย่างเหมาะสม ต้องรู้ว่าเมื่อใดควรเสี่ยง เมื่อใดควรอยู่เฉยๆ และเมื่อใดควรถอย

4.สร้างความผูกพันกับลูกค้าและผู้มีส่วนได้เสีย (Engaging Customers & Stakeholders) ผู้นำต้องสามารถสร้างความผูกพันเพื่อมัดใจลูกค้าและผู้มีส่วนได้เสียที่เกี่ยวข้องทั้งหมด ต้องเข้าใจการเปลี่ยนแปลงด้านพฤติกรรมผู้บริโภค ต้องรู้จักสร้างสัมพันธ์ (Building Connection) และใช้สัมพันธภาพเหล่านั้นให้เกิดประโยชน์ (Managing Relationship)

5.บริหารการเปลี่ยนแปลงและความคล่องตัว (Managing Change & Agility) ผู้นำต้องสามารถบริหารทีมงานและองค์กรให้มีความว่องไวปราดเปรียว พร้อมรับการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นอย่างรวดเร็ว และมีความสามารถในการปรับตัวสูง

6.ทักษะพิเศษในการส่งเสริมการทำงาน (Power Skills) สุดท้ายแต่ไม่ได้สำคัญน้อยที่สุด ผู้นำต้องมีทักษะพิเศษที่จะช่วยส่งเสริมการทำงานให้ดีขึ้น อาทิ ความรู้ในเรื่องเทคโนโลยีและดิจิทัล (Technology & Digital Literacy) ความสามารถในการสร้างสัมพันธ์และมีปฏิสัมพันธ์กับคน (Interpersonal Skills) ความคิดสร้างสรรค์ (Creativity) และความสามารถในการสร้างนวัตกรรม (Innovation) เป็นต้น