พยายามที่สุดแล้วแต่ก็ยังล้มเหลว

คำว่าพยายามเต็มที่แล้วมักได้ยินกันเป็นประจำตามหลังความล้มเหลวที่เกิดขึ้น ถ้าเป็นการใช้ความพยายามกับเรื่องใหม่ๆ ที่ไม่เคยพบเจอ ให้ตีโจทย์ปัญหาของเรื่องใหม่นั้นให้ถูกประเด็นก่อนที่จะออกแรงทำอะไรกับเรื่องนั้น  ถ้าตั้งโจทย์ผิด แล้วใส่ความพยายามไปกับการแก้โจทย์นั้น พยายามมากแค่ไหน ความสำเร็จก็ไม่เกิดขึ้น เพราะเป็นความพยายามที่ผิดประเด็น ถ้าโรคระบาดทำให้เล่าเรียนกันในห้องเรียนไม่ได้ จะพยายามทำให้หน้าจอคอมพิวเตอร์เหมือนหน้าห้องเรียนมากแค่ไหน ความสำเร็จในการเรียนก็ไม่เกิดขึ้น ยิ่งเรียนยิ่งเบื่อ โจทย์ไม่ใช่ทำให้หน้าจอเป็นหน้าชั้นเรียน โจทย์คือจะเล่าเรียนกันอย่างไรให้ได้ผลโดยไม่มีหน้าชั้นเรียนต่างหาก ตีโจทย์ไม่ออก พยายามเท่าใดก็ไม่พบความสำเร็จ

การนิยามความสำเร็จที่เกินเลยความเป็นไปได้ ภายใต้สถานการณ์ในขณะนั้น นำไปสู่ความพยายามที่ไม่ถึงเส้นชัยสักที มีแค่จักรยาน ต้องการไปถึงปักกิ่งในสามวัน ออกแรงปั่นจักรยานมากแค่ไหน สามวันก็ไปไม่ถึง ดังนั้นหากไม่อยากล้มเหลวทั้งๆที่พยายามเต็ม ๆแล้ว ให้นิยามความสำเร็จที่มีโอกาสจะเป็นไปได้ จะปั่นจักรยานไปปักกิ่ง   ถ้าขยายเวลาสามวันเป็นสามเดือน พยายามเต็มที่ก็มีโอกาสประสบความสำเร็จได้

ความพยายามบนวิธีการที่ไม่ถูกทางนอกจากจะเหนื่อยมากกว่าที่ควรจะเป็นแล้ว โอกาสประสบความสำเร็จยังน้อยอีกด้วย อยากให้ลูกหลานเขียนโปรแกรมเก่งเหมือนเด็กที่ซิลิคอนวัลเลย์ แต่ใช้สมุดกับดินสอฝึกเขียนโปรแกรม ซึ่งพยายามทำเท่าไรก็ไม่เท่ากับการฝึกบนคอมพิวเตอร์จริง ๆ  กว่าจะรู้เรื่องใช้เวลาและความพยายามในการจินตนาการ ทั้งคนเรียนคนสอนกันอย่างหนัก  เรียนกันเสร็จเขียนโปรแกรมกันได้จริง ๆแค่ไม่กี่คน ทั้ง ๆที่ทุกคนทั้งครูทั้งนักเรียนได้พยายามใช้สมุดกับดินสอฝึกเขียนโปรแกรมกันอย่างเต็มที่แล้ว พยายามบริหารแบบรวมศูนย์ในการแก้ปัญหาที่มีลักษณะแตกต่างไปตามพื้นที่  ยิ่งพยายามจะยิ่งขยายปัญหา ไม่ใช่แก้ปัญหา เพราะเลือกใช้วิธีการที่ไม่ได้ผลในการแก้ปัญหานั้น

เก่งไม่พอ รู้ไม่พอทำให้พยายามแล้วความสำเร็จไม่เกิดขึ้น ก่อนจะพยายามทำอะไรให้ดูกำลัง ดูขีดความสามารถของตนเองเสียก่อน อย่ามั่นใจเกินไปว่าทุกอย่างไม่เกินความพยายามของฉัน เพียงแต่ตัวฉันเองมีเรี่ยวแรง มีความรอบรู้ที่เพียงพอสำหรับความพยายามที่ยาวนาน และยากลำบากนั้นได้แค่ไหน ถ้าเรี่ยวแรงไม่พอจะวิ่งสี่ร้อยเมตร ใจพยายามได้แต่ขาหมดแรงวิ่งไปตั้งแต่หนึ่งร้อยเมตรแรก ทั้งชีวิตฝึกสมองฝึกสังขารไว้สู้กับคนที่เป็นข้าศึก แต่พยายามจะไปเป็นหัวหน้าสู้กับเชื้อโรค  ย่อมเข้าใจได้ว่าไม่ว่าจะพยายามเต็มที่ตามที่เคยฝึกมาทั้งสมองทั้งสังขาร โอกาสจะชนะเชื้อโรคก็ยังมีน้อยมาก เชื้อโรคตัวเล็ก แต่ว่องไวกว่าข้าศึกที่เคยฝึกต่อสู้มาแต่เดิมมากมายนัก

เลือกใช้คนผิดเป็นอีกเรื่องหนึ่งที่ทำให้ความพยายามไม่นำไปสู่ความสำเร็จ  เลือกคนเก่งสอนหนังสือมาลุยงานภาคสนาม พยายามแค่ไหนก็ห่างไกลจากความสำเร็จ คนที่ทำได้แค่บอกให้คนอื่นทำ ไม่ว่าจะพยายามบอกมากแค่ไหน ถ้าไม่มีคนทำตามที่บอก และตัวเองก็ทำเองไม่ได้ ความสำเร็จไม่อาจเกิดขึ้นจากการบอกให้ทำ โดยไม่มีคนที่ทำได้ตามที่บอก จะทำงานยากให้พยายามเลือกดี ๆให้ได้คนที่เหมาะกับงานนั้นจริง ๆ อย่าไปเอาคนที่เก่งเรื่องหนึ่ง มาช่วยทำอีกเรื่องหนึ่งที่เขาไม่เก่งจริง

ถ้าพยายามแล้วพยายามอีก ความสำเร็จก็ไม่ปรากฏขึ้นจริงจัง อาจต้องดูว่าเราใช้ความพยายามมานานเกินสมควรแล้วหรือไม่ เหมือนเร่งเครื่องยนต์ต่อเนื่องมานาน เครื่องก็ร้อนมากขึ้น ทำให้ประสิทธิภาพของเครื่องก็ตกต่ำลง ยิ่งพยายามกับปัญหาเดิม ๆยาวนานมาก ๆ ประสิทธิภาพของเราในการแก้ไขปัญหานั้นอาจตกต่ำลง จากความล้าที่เป็นผลมาจากการใช้ความพยายามอย่างต่อเนื่องในระยะเวลานาน ๆ แทนที่จะวิ่งคนเดียวสี่ร้อยเมตร ก็เปลี่ยนมาเป็นวิ่งพลัดสี่คูณร้อย คนหนึ่งวิ่งแค่ร้อยเมตรแล้วส่งไม้ให้คนอื่นวิ่งต่อ

ถ้าพยายามเต็มที่มานานวันแล้ว แต่ความล้มเหลวตามมามากกว่าความสำเร็จ ให้ลองเปลี่ยนคนพยายามดูบ้าง.