Narcissism ถามอย่างตอบอย่างหนักกว่าที่คิด

คนปกติจะพยายามทำความเข้าใจซึ่งกันและกัน คำตอบจึงตรงกับคำถาม แต่ก็มีบ่อยครั้งที่คำถามของเราไม่ได้คำตอบ บางทีคำถามของเราเป็นเรื่องน้ำท่วมปากสำหรับคนตอบ บางทีก็เป็นคำถามที่คนตอบไม่มีความรอบรู้ แต่ที่น่ารำคาญมากที่สุดคือถามไปเรื่องหนึ่ง ตอบกลับมาอีกเรื่องหนึ่ง ถามว่าของหายไปไหน ตอบกลับมาว่า ท่องคาถาทุกวัน

ถ้าการถามอย่างตอบอย่างเป็นเพียงการกระทำชั่วครั้งชั่วคราว ก็แค่เอาหูทวนลมไปบ้าง จะทุเลาไปได้เพราะอาจเกิดขึ้นโดยไม่ได้ตั้งใจ แต่บางคนอาการถามอย่างตอบอย่าง มาจากความบกพร่องด้านบุคลิกภาพ ที่ฝรั่งเรียกว่า Narcissism ซึ่งแปลกันตรง ๆว่ามีบุคลิกภาพบกพร่องด้านการหลงตนเอง งานวิจัยจากอิตาลีเมื่อไม่กี่ปีมานี้บอกการค้นพบที่น่ากังวลเป็นอย่างยิ่งว่า คนที่มีความบกพร่องด้านนี้ สามารถก้าวขึ้นสู่ตำแหน่งระดับสูงได้เร็วกว่าคนทั่วไป ดังนั้นโอกาสที่จะเจอผู้บริหารที่บกพร่องด้านการหลงตนเองจึงมีมากกว่าที่คาดคิดไว้

อาการบกพร่องทางบุคลิกภาพนี้ ทำให้คนที่ตกอยู่ในอาการดังกล่าว ร้องหาการยอมรับในตัวตนของเขามากเกินกว่าที่คนทั่วไปต้องการ เขาเชื่อว่าตนเป็นศูนย์กลางของทุกเรื่องรอบตัวเขา เขาต้องการให้คนเห็นความสำคัญของเขาจนกระทั่งผู้คนต้องยอมละเลยความบกพร่องผิดพลาดทั้งปวงที่ได้กระทำ แถมยังต้องการการยกย่องที่เกินเลย พร้อม ๆกับต้องการให้มีการละเว้นตรรกะ และกฎกติกาเป็นพิเศษสำหรับเขา แต่จะไม่ให้สิ่งเหล่านี้ตอบแทนกับผู้คนรอบตัว ไม่เคยมีความเห็นอกเห็นใจ ไม่เคยเอาใจเขามาใส่ใจเรา สำหรับคนที่เป็น Narcissism คนอื่นต้องเห็นใจฉัน แต่ฉันไม่ต้องเห็นใจคนอื่น ทุกข์ของเขาต้องเป็นทุกข์ของทุกคน แต่สุขของเขาผูกขาดไว้เป็นเรื่องเฉพาะตนเท่านั้น

ถ้าหลีกหนีคนที่มีความบกพร่องนี้ได้ ให้หนีไปเลย แต่คนพวกนี้มักเป็นใหญ่เป็นโตได้เร็วกว่าคนอื่น โอกาสหนีจึงมีน้อยลงไปเยอะ ทำความเข้าใจอาการบกพร่องนี้ไว้ แล้วประเมินดูว่านายใหญ่ของเรานั้นใช่หรือไม่ ถ้าใช่ให้เตือนเองไว้เสมอว่าสิ่งที่เราทำเป็นเรื่องปกติ แต่สิ่งที่เราถูกกระทำเป็นเรื่องที่มาจากความบกพร่องด้านบุคลิกภาพของนายใหญ่ อย่าด้อยค่าตนเองจากคำพูด ท่าที หรือแม้แต่พฤติกรรมที่น่ารำคาญใด ๆที่ต้องเกี่ยวข้องด้วย รักษาความมั่นใจในการกระทำของตนเองไว้ อย่าติดความบกพร่องนี้เหมือนติดโรคระบาด เพราะถ้าติดไปด้วยเมื่อไหร่ และถ้าไม่ใช่นายใหญ่ของใคร คนเดือนร้อนที่สุดคือคู่สมรส และลูกหลานของท่านเอง

เลิกพยายามตั้งคำถามใด ๆที่คาดว่าจะไม่อยากตอบ คนที่เป็น Narcissism ไม่ต้องการถูกใครว่าโกหก จึงจะเบี่ยงประเด็นไปตอบเป็นเรื่องที่ตนอยากให้ถาม เลยต้องเดาใจกันหน่อยว่าเรื่องนั้นควรถามหรือไม่ จะได้ไม่เจอถามอย่างตอบไปอีกอย่าง รวมทั้งยังไม่แนะนำให้เสนอความเห็นเชิงวิจารณ์ใด ๆอย่างเด็ดขาด ไม่ว่าจะหวังดีแค่ไหน ไม่งั้นทุกอย่างที่วิจารณ์ไปจะย้อนกลับกลายเป็นความผิดพลาดบกพร่องของคนวิจารณ์ คนที่เป็น Nar-cissism มองหาแพะสำหรับทุกคำวิจารณ์เสมอ ยิ่งให้ความเห็น คนให้ความเห็นยิ่งผิด

ทำงานที่ต้องทำไปโดยอย่าได้หวังความดีความชอบใด ๆ เหนื่อยแค่ไหนก็อย่าได้หวังการชื่นชมจากใจจริง จะมีอย่างมากก็แค่คำพูดปลอม ๆพอเป็นพิธี คนทำงานดีย่อมคาดหวังการชื่นชม หรือเห็นอกเห็นใจในยามยาก ในกรณีนี้ นึกเสียว่าทำงานกับนายใหญ่ Narcissism แค่ทำไปตามกฎกติกาเอาตัวรอดให้ได้จากการเป็นแพะสำหรับความผิดพลาดที่ไม่ได้ก่อให้เกิดขึ้นได้ ก็ดีที่สุดอยู่แล้ว

คนหลงตนมองหาจุดบกพร่องของคนอื่น มาใช้เป็นเกราะป้องกันตนเอง ใครว่าฉันแย่ ฉันมีตัวอย่างว่าคนอื่นก็แย่เหมือนกัน ดังนั้นจงอย่าได้เปิดจุดอ่อน จุดบกพร่องให้ปรากฏ ไม่ว่าจะเก่งแค่ไหนก็ตาม สี่เท้ายังรู้พลาด ทำงานมีพลั่งพลาดได้เสมอ ไม่จำเป็นต้องรายงานความผิดพลาดนั้นให้นายใหญ่แบบนี้ได้ทราบในทันทีทันใด พยายามแก้ไขอะไรได้ก็แก้ไป แก้เสร็จกลับกลายเป็นดีแล้วค่อยดูจังหวะว่าควรบอกกล่าวหรือไม่ จำไว้เสมอว่าผิดพลาดคือของท่าน สำเร็จคือของนายใหญ่

อย่าพยายามแก้ไขความบกพร่องนี้ในตัวคนนั้น เพราะจะเป็นความพยายามที่ไม่มีวันสำเร็จ เลือกแค่ว่าใครอยู่ใครไปพอแล้ว.