เกาะไหหลำเมืองท่าการค้าเสรี (Free Trade Port )
เกาะไหหลำ ตั้งอยู่ในทะเลจีนตอนใต้ ใต้สุดของประเทศจีนประกอบด้วยเกาะหลายเกาะ ได้รับการผลักดันและส่งเสริมให้เป็น เมืองท่าการค้าเสรี (Free Trade Port )
เกาะไหหลำ เดิมเป็นจังหวัดในเขตปกครองมณฑลกว่างดง ต่อมาในปี พ.ศ.2535ได้รับการสถาปนาขึ้นเป็นมณฑล และเป็นเขตเศรษฐกิจพิเศษทั้งมณฑล เมืองหลวงคือไหเค้า ประชากร ณ ปีพ.ศ.2562ประมาณ 9.45 ล้านคน
คนจีนไหหลำที่อพยพมาตั้งรกรากในประเทศไทย น่าจะเป็นลำดับสองรองจากจีนอื่นฯ คนไหหลำที่ตั้งรกรากในประเทศไทย มีลูกหลาน เจริญเติบโตในธุรกิจการค้ามากมาย ส่วนที่รับราชการมีตำแหน่งสูงสุดของข้าราชการระดับอธิบดี ปลัดกระทรวง ก็หลายคน ในวงการข้าราชการอัยการและตุลาการก็มีระดับอัยการชั้นผู้ใหญ่ ตุลาการระดับผู้พิพากษาศาลฎีกาก็มากมาย ที่เป็นข้าราชการการเมืองเป็นประธานสภาผู้แทนราษฎรก็เคยมี เป็นรองนายกรัฐมนตรี รัฐมนตรีก็หลายคน
หญิงชาวจีนที่มีชื่อเสียงโด่งดังในประวัติศาสตร์การเมืองของจีน ในระยะหนึ่งศตวรรษที่ผ่านมา คือสามสาวตระกูลซ่ง ประกอบด้วย ซ่งอ้ายหลิงพี่สาวคนโตแต่งงานกับข่งเสียงซี นายธนาคารมหาเศรษฐี ต่อมาเป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลังของจีนยุคสงครามต่อต้านญี่ปุ่น คนรองคือ ซ่งชิงหลิง แต่งงานกับดร.ซุนยัดเซ็น ประธานาธิบดีคนแรกของจีน
น้องคนเล็ก ซ่งเหม่ยหลิง แต่งงานกับจอมพลเจียงไคเช็ค ประธานาธิบดีคนแรกของไต้หวัน สามสาวตระกูลซ่ง พื้นเพเป็นคนไหหลำ แซ่ห่าน เพราะบิดาของสามสาวตระกูลซ่ง คือชาร์ลีซ่ง หรือชื่อเดิม คือ เย่าหยู แซ่ห่าน กำเนิดที่ไหหลำ ต่อมาพี่ชายของอาสะใภ้แซ่ซ่งที่ค้าขายอยู่ที่สหรัฐอเมริกา ไม่มีบุตร จึงรับเย่าหยูแซ่ห่านเป็นบุตรบุญธรรม เย่าหยูแซ่ห่าน จึงเปลี่ยนไปใช้แซ่ซ่งของบิดาบุญธรรม ส่วนชื่อชาร์ลีได้รับมาตอนไปเรียนที่สหรัฐอเมริกา สามสาวจึงใช้แซ่ซ่งตามบิดา
ไหหลำเมืองท่าการค้าเสรี นอกจากการสถาปนาไหหลำให้เป็นเขตเศรษฐกิจพิเศษทั้งมณฑล และส่งเสริมให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวชายทะเลที่มีหาดทรายสวยงามในช่วงที่ผ่านมาแล้ว เมื่อวันที่1 มิถุนายน พ.ศ.2563 คณะกรรมการกลางพรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศจีน และรัฐบาลกลางจีนได้ร่วมกันเผยแพร่แผนงานโครงการสำคัญคือ การสร้างให้ไหหลำเป็นเมืองท่าการค้าเสรี (Free Trade Port )
แผนงานสร้างให้ไหหลำเป็นเมืองท่าค้าเสรี จีนได้อาศัยประสบการณ์ ความสำเร็จของเมืองท่าค้าเสรีหลายแห่งในต่างประเทศ และฮ่องกงของจีนเอง เป็นต้นแบบและผสมผสานด้วยลักษะพิเศษของจีนเข้าไว้ด้วย
แผนงานของโครงการที่เกี่ยวกับโครงสร้างเชิงระบบ เน้นที่การทำให้เกิดความเป็นอิสระของนโยบายทั่วไป 6 ด้าน คือ การค้า การลงทุน การข้ามพรมแดน การไหลเวียนของทุน การเคลื่อนย้ายของบุคคล การขนส่ง และความปลอดภัยและความเป็นระเบียบเรียบร้อยของการไหลเวียนของข้อมูล จะสร้างระบบอุตสาหกรรมที่ทันสมัย เน้นที่การท่องเที่ยว อุตสาหกรรมการบริการที่ทันสมัย และอุตสาหกรรมเทคโนโลยีระดับสูง ซึ่งจะต้องจัดให้มีความอิสระในระบบภาษี และนำไปสู่การจัดเก็บอากรที่เป็นศูนย์และอัตราภาษีระดับต่ำในลำดับถัดไป และร่วมด้วยกับการปรับปรุงกฎระเบียบในการจัดเก็บภาษีให้ง่ายขึ้นด้วย โดยจะมีการสร้างความเข้มแข็งความรับผิดชอบด้านสังคม ที่ครอบคลุมการพัฒนาหลักนิติธรรมและการป้องกันความเสี่ยงด้วย
กฎหมายรองรับ ไหหลำเมืองท่าการค้าเสรี หลังจากที่เผยแพร่แผนงานสร้างไหหลำเป็นเมืองท่าการค้าเสรีผ่านมา 1ปี เมื่อวันที่ 10 มิถุนายน พ.ศ.2564 สภาประชาชนแห่งชาติจีน ก็ได้ลงมติให้ตรากฎหมาย ไหหลำเมืองท่าการค้าเสรีออกใช้บังคับ มีผลใช้บังคับทันที สาระที่สำคัญคือ
เปิดเสรีและอำนวยความสะดวกด้านการค้า
กฎหมายฉบับนี้ ให้มีการจัดตั้งเขตพิเศษในการกำกับดูแลภาษีศุลกากรในไหหลำเมืองท่าการค้าเสรี เพื่อให้เกิดความอิสระในการปฏิบัติการด้านศุลกากรทั่วทั้งเกาะไหหลำ
ตามแผนการสร้างไหหลำเป็นเมืองท่าค้าเสรี การบริหารจัดการการค้าข้ามพรมแดน กำหนดไว้สองแนวทาง คือ
แนวทางแรกเป็นการค้าระหว่างไหหลำและต่างประเทศ ในหลักการสินค้าที่ไม่อยู่ในรายการ จำกัดการนำเข้า จะสามารถส่งออกนำเข้าได้เสรี
แนวทางที่สอง เป็นการค้าระหว่างไหหลำและแผ่นดินใหญ่. สินค้าที่นำเข้าจากไหหลำจะเป็นไปตามกฎระเบียบการนำเข้า การศุลกากร และภาษีตามปกติ
เปิดเสรีและอำนวยความสะดวกด้านการลงทุน จะปรับปรุงกฎระเบียบขั้นตอนการอนุมัติ ในการลงทุนของต่างประเทศให้สะดวกขึ้น เมื่อเดือนธันวาคมที่ผ่านมา ได้ออกประกาศรายการธุรกิจที่ห้ามคนต่างด้าวประกอบในไหหลำเมืองท่าการค้าเสรีรายการใหม่ มีผลใช้บังคับตั้งแต่ 1 กุมภาพันธ์ 2564 ซึ่งเปิดช่องให้นักลงทุนต่างชาติเข้าไปลงทุนประกอบกิจการในไหลำหลายธุรกิจเพิ่มมากขึ้น เช่นธุรกิจการคมนาคมสื่อสาร การศึกษา ธุรกิจบริการ การผลิต การทำเหมืองแร่
การจัดเก็บรายได้และภาษี กฎหมายฉบับนี้เปิดช่องให้เมืองท่าการค้าเสรีไหหลำ มีระบบการจัดเก็บภาษีของตนเองได้ซึ่งตามที่กำหนดไว้ ตามแผนงานโครงการสร้างไหหลำเป็นเมืองท่าการค้าเสรี จะต้องเป็นไปตามหลักการคือ อากรเป็นศูนย์ อัตราภาษีต่ำ และมีระบบการจัดเก็บที่สะดวก
อากรเป็นศูนย์ ประเทศจีนมีจุดมุ่งหมายกำหนดให้ไหหลำมี การดำเนินการทางศุลกากรที่เป็นอิสระและมีระเบียบปฏิบัติทางศุลกากรที่ง่ายและสะดวกทั่วทั้งเกาะภายในปี2568 และก่อนที่จะถึงกำหนดเวลาดังกล่าว สินค้าที่นำเข้าจากต่างประเทศ หากเป็นสินค้าที่อยู่ในรายการที่กำหนด ก็จะได้รับการยกเว้นอากร ภาษีมูลค่าเพิ่ม และภาษีสรรพสามิต
หลังจากปี 2568 สินค้าทุกชนิดที่นำเข้าจากต่างประเทศ จะได้รับการยกเว้นอากรนำเข้า แต่ถ้าหากเป็นสินค้าโภคภัณฑ์ที่อยู่ในรายการที่อ่อนไหวก็จะไม่ได้รับการยกเว้นหรือเป็นสินค้าต้องห้ามในการนำเข้าตามกฎหมาย
สินค้าที่ ส่งจากไหหลำไปแผ่นดินใหญ่
สำหรับสินค้าที่ส่งจากเกาะไหหลำไปแผ่นดินใหญ่ต้องเสียอากรนำเข้าตามปกติ เว้นแต่สินค้าที่ผลิตโดยผู้ได้รับการส่งเสริมสนับสนุนให้ลงทุนในไหหลำที่ไม่มีส่วนผสมของวัตถุดิบนำเข้า หรือหากมีส่วนผสมของวัตถุดิบนำเข้าแต่มีในสัดส่วนในกระบวนการผลิตที่เพิ่มมูลค่าให้สินค้าที่ผลิตได้ตามที่กำหนด กล่าวอีกนัยหนึ่งหากถือได้ว่าเป็นสินค้าที่มิถิ่นกำเนิดในไหหลำตามกฎเกณฑ์ที่กำหนด ก็จะได้รับการยกเว้นอากรขาเข้าเมื่อนำเข้าแผ่นดินใหญ่
จากฎเกณฑ์ดังกล่าวข้างต้นน่าจะเป็นโอกาส ดีที่ผู้ผลิตไทยจะไปลงทุนในไหหลำ และใช้เป็นช่องทางผลิตสินค้าส่งไปแผ่นดินใหญ่โดยได้รับการยกเว้นอากรได้