จาก 996 สู่ 1075 สูตรเปลี่ยนชีวิต | พสุ เดชะรินทร์

จากเดิมพนักงานชาวจีนมีชั่วโมงทำงานวันละ 12 ชั่วโมง สัปดาห์ละ 6 วัน (996) ไปสู่วันละ 9 ชั่วโมงสัปดาห์ละ 5 วัน (1075) และไม่ใช่ที่จีนที่เดียว ประเทศอื่นๆ เช่น โปรตุเกสก็ได้ออกกฎหมายที่ห้ามเจ้านายติดต่อลูกน้องในบริษัทนอกเวลาทำงานมาแล้ว แสดงให้ถึงแนวโน้มของการให้คนทำงานมีความสมดุลระหว่างงานและชีวิตส่วนตัวมากขึ้น
    หลายปีที่ผ่านมา บริษัทเทคโนโลยีจีนจะมีชื่อเสียงเรื่องที่พนักงานจะต้องทำงานหนักมาก มีตารางการทำงานที่เรียกกันย่อๆ ว่า 996 หรือ ทำงานจาก 9 โมงเช้า ถึง 9 โมงตอนกลางคืน 6 วันต่อสัปดาห์ ภาครัฐของจีนจะแสดงออกมาถึงความไม่เห็นด้วยต่อตารางการทำงานในแบบ 996 ดังกล่าว แต่ผู้บริหารของบริษัทเหล่านี้ก็ได้ออกมาปกป้องตารางการทำงานแบบ 996 

Jack Ma มองว่า 996 นั้นเป็นสิ่งที่ดี (เขาใช้คำว่าเป็น Huge blessing) และพนักงานที่อยากจะประสบความสำเร็จก็จะต้องทำงานหนัก Jack Ma ระบุเลยว่าผู้ที่อยากจะมาทำงานที่ Alibaba ถ้าอยากจะประสบความสำเร็จ ก็ให้เตรียมตัวที่จะทำงานวันละ 12 ชั่วโมงได้เลย
    ได้มีการต่อต้านแบบเงียบๆ ต่อ 996 จากบรรดาพนักงานเอง โดยการสร้าง Spreadsheet ที่ให้พนักงานบริษัทของจีนในแบ่งปันข้อมูลในตารางการทำงานของตนเอง แล้วก็มีพนักงานเข้ามาแชร์จำนวนหลายพันคน โดยวัตถุประสงค์หลักคือเพื่อต่อต้าน 996 และอยากจะให้มีตารางการทำงานแบบ 955 แทน (9 โมงเช้า ถึง 5 โมงเย็น สัปดาห์ละ 5 วัน)
    จาก Spreadsheet ดังกล่าว (ปัจจุบันถูกลบออกไปแล้ว) พบว่าพนักงานจากบริษัทเทคโนโลยีขนาดใหญ่ของจีนอย่างเช่น Alibaba, ByteDance, Baidu, Bilibili จะออกจากที่ทำงานประมาณ สามทุ่ม ขณะบางบริษัท เช่น Meituan หรือ Pinduoduo จะลากยาวจนถึง สี่ทุ่ม
    หลังจากที่ได้มีข่าวการเสียชีวิตของพนักงานที่เกิดจาก 996 และจากแรงกดดันของหลายฝ่าย บริษัทหลายแห่งก็ได้เริ่มปรับตารางการทำงานของตนเองใหม่ เช่น บริษัทที่เป็นผู้พัฒนาเกม PUBG Mobile ก็พยายามกระตุ้นและสนับสนุนพนักงานให้กลับบ้านตั้งแต่ 6 โมงเย็น อย่างน้อยสัปดาห์ละ 1 วัน หรือ ล่าสุด ByteDance บริษัทเจ้าของ TikTok ได้ประกาศออกมาให้แล้วพนักงานของตนเองกว่าหนึ่งแสนรายทำงานตามตาราง 1075 แทน นั้นคือ ทำงานจาก 10 โมงเช้า ถึง 7 โมงตอนค่ำ 5 วันต่อสัปดาห์

    นอกเหนือจากจีนแล้ว ก็มีข่าวว่าที่โปรตุเกสนั้นทางรัฐบาลก็ได้ออกกฎหมายที่ห้ามเจ้านายส่งอีเมลหรือข้อความหาลูกน้องนอกเวลางาน โดยระบุว่ากฎหมายดังกล่าวเป็นการให้ Right to Rest หรือการที่พนักงานมีสิทธิ์ที่จะได้พักผ่อน
    ภายใต้กฎหมายนี้บริษัทใดก็ตามที่มีพนักงานมากกว่า 10 คน จะถูกปรับถ้าพบว่ามีการติดต่อพนักงานของตนเองนอกเวลาทำงาน นอกจากนี้ในกฎหมายดังกล่าวยังอนุญาตให้พนักงานที่มีลูกเล็กสามารถเลือกที่จะทำงานจากที่บ้านได้อย่างไม่มีกำหนดและไม่ต้องขออนุญาตล่วงหน้าจนกระทั่งลูกมีอายุครบ 8 ปี 
      แถมบริษัทยังต้องดูแลค่าใช้จ่ายในบ้านที่เพิ่มขึ้นจากการทำงานที่บ้านด้วย ไม่ว่าจะเป็นค่าไฟหรือค่าเน็ต แถมยังต้องมีมาตรการที่จะไม่ทำให้พนักงานที่ต้องทำงานที่บ้านรู้สึกโดดเดี่ยวหรือถูกทอดทิ้ง โดยบริษัทจะต้องจัดให้มีการประชุมหรือพบปะแบบเจอตัวกันจริงๆ เป็นประจำอีกด้วย
    ปรากฏการณ์ 1075 และ Right to Rest นั้น แสดงถึงแนวโน้มที่ทั้งผู้บริหารและภาครัฐพยายามจะให้พนักงานและประชาชนของตนสามารถสร้างความสมดุลในชีวิตได้มากขึ้น ส่วนจะทำได้มากน้อยหรือจริงจังแค่ไหนนั้นก็ต้องดูในทางปฏิบัติอีกที 
      สำหรับของไทยเองก็น่าคิดว่าปัจจุบันตารางการทำงานของพนักงานคนไทยส่วนใหญ่เป็นอย่างไร จะเป็น 996 หรือ 1075 หรือ 975 หรือจะเป็นเลขใด? หรือถ้ามีกฎหมายห้ามโทรศัพท์ อีเมลหรือส่งไลน์หาลูกน้องนอกเวลางานในไทย ก็คงจะวุ่นวายกันดี.