ทำก่อนจะตัดสินใจเรื่องใหญ่ | บวร ปภัสราทร

คนยิ่งใหญ่ในโลกนี้เคยพังเพราะการตัดสินใหญ่เรื่องใหญ่ที่ผิดพลาดเพียงครั้งเดียว ที่เคยเก่งมายาวนานพังลงในพริบตาจากผลของการตัดสินใจเรื่องใหญ่ที่ผิดพลาดนั้น 

ถ้าทบทวนประวัติศาสตร์ที่เล่าเรียนกันมา คงจำได้ว่ามหาอำนาจในอดีตที่เอาชนะมาได้สารพัดทิศ ปราชัยอย่างสิ้นท่าจากผลของการตัดสินใจเรื่องใหญ่ที่ผิดพลาดเพียงครั้งเดียว  

ทุกคนเป็นคนใหญ่คนโตในชีวิตของตนเองกันทั้งนั้น จึงมีโอกาสที่จะมีเรื่องใหญ่ให้ตัดสินใจกันบ้าง ถ้าไม่อยากพังเหมือนคนใหญ่คนโตในอดีต ให้ชะลอการตัดสินใจเรื่องใหญ่ไว้หลังจากได้พิจารณาให้รอบคอบเพิ่มกว่าที่เคยกระทำมากันสักนิด 

ถามตัวเองก่อนเลยว่าทำไมเราต้องไปเกี่ยวข้องกับเรื่องใหญ่นั้น และเราต้องการได้อะไรจากเรื่องใหญ่นั้น ตอบตัวเองก่อนว่าจำเป็นและได้ประโยชน์ หรืออย่างน้อยก็ไม่ได้เสียอะไรไปจากการเกี่ยวข้องกับเรื่องใหญ่นั้น ถ้าไม่ใช่เรื่อง ไม่ได้ประโยชน์ ไม่ได้ทำให้ชีวิตเรากระทบกระเทือนอะไรเลย ก็ไม่เห็นต้องไปยุ่งกับเรื่องนั้น 

ถ้าแน่ใจว่าเกี่ยวกับเราแน่ ๆ ให้ดูว่าเรื่องใหญ่นั้นมีใครบ้างที่ได้ประโยชน์เป็นพิเศษหรือไม่  มีเบื้องหลังอะไรบ้างหรือไม่ อย่าตัดสินใจจนกว่าเราเห็นผลประโยชน์ของแต่ละคนที่เกี่ยวข้องกับเรื่องนั้นอย่างกระจ่างชัด เห็นประโยชน์ที่แต่ละคนในเรื่องนั้นได้แล้วอาจช่วยให้ตัดสินใจได้อย่างถูกต้องสำหรับตัวเรามากขึ้น

ข้อมูลประกอบการตัดสินในที่เรามีอยู่นั้น ให้ดูว่าเป็นข้อมูลที่ให้ภาพรวมของเรื่องนั้นจริงหรือไม่ เรามีข้อมูลเรื่องใหญ่เรื่องนั้นครบถ้วนแล้วหรือยังก่อนที่จะตัดสินใจ ระวังอย่าเลือกใช้ข้อมูลเฉพาะที่เราอยากเชื่อ เพราะข้อมูลนั้นสนับสนุนให้มีการตัดสินใจไปในทางที่เรารู้สึกอยากตัดสินใจ  

อยากจะไปเล่นงานใคร ก็ดูแค่ว่าเขาตัวเล็ก แต่ลืมดูว่าข้างบ้านเขาก็ตัวใหญ่พอกับเรา พิจารณาให้รอบคอบอีกครั้งว่า ถ้าเรื่องนี้ต้องไปตัดสินใจในโอกาสหน้า เราอยากได้ข้อมูลอะไรเพิ่มเติมขึ้นมาบ้าง ข้อมูลที่มีในมือวันนี้ เราเชื่อที่มาและคุณภาพได้แค่ไหน  

ดูกันให้ชัด ๆว่าคนรอบตัวเรา ไม่ว่าจะเป็นครอบครัว หรือเพื่อนร่วมงานมีทีท่าว่าจะเอาอกเอาใจเราด้วยการเปิดปากเชียร์ทางหนึ่ง และปิดปากเงียบอีกทางหนึ่งหรือไม่  ไม่ยอมปริปากบอกโอกาสที่จะเกิดความเสียหายจากการตัดสินใจไปในอีกทางที่เราชอบ

 เพราะไม่อยากขัดใจเรา เลยทำให้เราไม่เห็นโอกาสพังจากการตัดสินใจไปในทางที่เราอยากทำ คนใหญ่คนโตพังเพราะบริวารเอาแต่บอกว่าใช่ครับท่านมามากมายแล้ว

ก่อนจะตัดสินใจเรื่องใหญ่ อย่าเชื่อมั่นในความสำเร็จที่ผ่านมามากเกินไป จนกลายเป็นความประมาทว่าฉันเอาชนะได้อีกครั้งแน่ ๆ เพราะถ้าตัดสินใจบนความเชื่อมั่นกับฝีมือในอดีตมากเกินไป พร้อมกับที่เชื่อว่าวันนี้เหมือนกับอดีตไปทั้งหมด 

เราจะมองไม่เห็นโอกาสล้มเหลวที่มาจากบางเรื่องที่เรามีฝีมือไม่พอ อย่าติดอยู่กับภาพวงการเดิม ๆ ให้วางใจไว้กลาง ๆค้นหาดูว่าความเก่งที่เราเคยใช้สร้างความสำเร็จในอดีตนั้น วันนี้ความเก่งเหล่านั้นยังมีฤทธิ์เพียงพอสำหรับจัดการเรื่องใหญ่ตามแนวทางที่เราเลือกตัดสินใจได้หรือไม่ เคยชนะการแข่งขันหน้าร้อน ไม่แน่ว่าจะชนะในหน้าหนาวไปด้วย

เรื่องใหญ่ย่อมมีหนทางการตัดสินใจได้หลายทาง ก่อนจะตัดสินใจต้องมั่นใจว่าเราได้พิจารณาทางเลือกเหล่านั้นอย่างครบถ้วน อย่าเร่งปักใจไปกับทางเลือกใดทางเลือกหนึ่งโดยไม่ได้ให้เวลาอย่างเพียงพอกับทางเลือกอื่นๆ  อย่าลืมว่าบริวารมักเชียร์ทางเลือกที่เราแสดงท่าทีว่าอยากตัดสินใจไปทางนั้น จนทำให้มีอคติว่าเราได้ตัดสินใจดีที่สุดแล้ว  

หนทางป้องกันไม่ให้พังเพราะกองเชียร์คือ ลองวาดภาพอนาคตที่เกิดจากการตัดสินใจในแต่ละหนทางดูว่า ดีที่สุดจะเป็นอย่างไร ที่มีโอกาสเกิดขึ้นมากที่สุดเป็นอย่างไร และที่ต้องเน้นเป็นพิเศษคือดูด้วยว่าย่ำแย่ที่สุดนั้นจะเป็นอย่างไร ชั่งน้ำหนักความเสี่ยงที่ตามมากับทางเลือกต่าง ๆแล้วดูว่าตัดสินใจไปทางนั้นแล้วถ้าย่ำแย่ที่สุดเราก็ยังรับได้แน่ ๆ

อย่าตัดสินใจเรื่องใหญ่ด้วยอารมณ์โลภ  โกรธ หรือหลง เตือนตัวเองก่อนตัดสินใจว่า ถ้าได้ตัดสินใจตามอารมณ์ในขณะนั้นไปแล้ว เรา undoไม่ได้.
คอลัมน์ : ก้าวไกล วิสัยทัศน์
รศ.ดร.บวร ปภัสราทร
คณะเทคโนโลยีสารสนเทศ
มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี