ทาหลังคาด้วยสีขาว วิธีช่วยบ้านเย็น รับมือโลกร้อน

นักวิทยาศาสตร์กล่าวว่าการทาหลังคาด้วยสีขาวหรือสีสะท้อนแสงสามารถช่วยระบายความร้อนได้ดี โดยลดอุณหภูมิภายนอกเมืองได้มากถึง 2 องศาเซลเซียส ซึ่งได้ผลกว่าการปูหลังคาด้วยแผงโซลาร์เซลล์หรือปลูกต้นไม้บนดาดฟ้า โดยเฉพาะในช่วงฤดูร้อนที่มีคลื่นความร้อนสูง

เมืองเก่าอย่างลอนดอนสร้างมาแล้วหลายร้อยปี ทำให้อาคารและโครงสร้างพื้นฐานของเมืองถูกสร้างขึ้นเพื่อกักเก็บความร้อน ไม่ใช่ปล่อยความร้อนออกมา ซึ่งไม่เหมาะสมกับการรับมือการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ 

นอกจากนี้ การใช้เครื่องปรับอากาศทำให้อุณหภูมิภายในเมืองเพิ่มสูงขึ้นได้ถึง 1 องศาเซลเซียส เป็นปัจจัยหนึ่งที่ทำให้เกิด “เกาะความร้อนในเมือง” (UHI) ด้วยอุณหภูมิที่เพิ่มสูงขึ้นในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา นักวางผังเมืองจึงหันมาใช้วิธีแก้ปัญหาเชิงรุกและเชิงรับแทน

เพื่อหาวิธีการแก้ไขปัญหาดังกล่าว นักวิทยาศาสตร์จากมหาวิทยาลัยคอลเลจลอนดอน (UCL) สร้างแบบจำลองสภาพภูมิอากาศ 3 มิติของเมืองเทศมณฑลเกรเทอร์ลอนดอน ในการทดสอบหาวิธีที่ทำให้เมืองเย็นมากที่สุด โดยเทียบจากวันที่ร้อนที่สุดในปี 2018 ซึ่งเป็นช่วงที่เกาะอังกฤษต้องเผชิญกับคลื่นความร้อนที่ทำให้เกิดภัยแล้ง ไฟป่า และพืชต่าง ๆ ล้มตาย

ผลการวิจัย พบว่า หากทั้งเมืองร่วมกันทาสีหลังคาเป็นสีขาวหรือสีสะท้อนแสงจะสามารถลดอุณหภูมิโดยรอบได้ระหว่าง 1.2-2 องศาเซลเซียส ซึ่งสูงว่าวิธีอื่น ๆ ไม่ว่าจะเป็นการปลูกพืชตามถนนหรือการติดตั้งแผงโซลาร์เซลล์ จะช่วยลดอุณหภูมิโดยเฉลี่ยประมาณ 0.3 องศาเซลเซียสทั่วทั้งลอนดอน

ทั้งนี้การติดตั้งแผงโซลาร์เซลล์จะช่วยให้มีไฟฟ้าเพียงพอสำหรับเปิดเครื่องปรับอากาศ แต่ต้องแลกมาด้วยอุณหภูมิทั่วทั้งเมืองสูงขึ้นประมาณ 0.15 องศาเซลเซียส และอุณหภูมิพื้นที่ใจกลางกรุงลอนดอนที่มีประชากรหนาแน่นอาจสูงถึง 1 องศาเซลเซียส 

ขณะที่ การปลูกต้นไม้บนดาดฟ้าจนกลายเป็นพื้นที่สีเขียว สามารถลดอุณหภูมิในเวลากลางวันลงได้โดยเฉลี่ย 0.5 องศาเซลเซียส ซึ่งช่วยลดความร้อนภายในอาคารได้ และยังสร้างประโยชน์อื่น ๆ ต่อเมือง เช่น ทำให้การระบายน้ำของเมืองดีขึ้น และเพิ่มที่อยู่อาศัยของสัตว์ต่าง ๆ แต่ค่าเฉลี่ยความเย็นสุทธิต่อเมืองกลับพบว่าเป็นศูนย์

อย่างไรก็ตาม หลังคาจะกักเก็บความร้อนไว้ข้ามคืน โดยชดเชยผลความเย็นในเวลากลางวัน ในทางกลับกัน หากเปลี่ยนจากการคลุมหลังคาด้วยหญ้า เป็นต้นไม้ผลัดใบแทน จะสามารถลดอุณหภูมิในเวลากลางคืนได้ แต่อาจมีผลกระทบผสมกันในระหว่างวัน และอาจเพิ่มความชื้นในอากาศ ส่งผลต่อความสะดวกสบายของผู้อยู่อาศัย

“เราทดสอบวิธีการต่าง ๆ อย่างครอบคลุม เพื่อให้เมืองต่าง ๆ เช่น ลอนดอน สามารถนำไปใช้เพื่อปรับตัวและบรรเทาปัญหาอุณหภูมิที่ร้อนขึ้น และพบว่าการทำให้หลังคาเย็นด้วยการทาสี เป็นวิธีที่ดีที่สุดในการลดอุณหภูมิในช่วงวันฤดูร้อนที่ร้อนจัด” ออสการ์ บรูสซ์ นักวิจัยจาก UCL ผู้เขียนหลักของการศึกษากล่าว

เนื่องจากสีขาวเป็นสีที่สามารถสะท้อนแสงอาทิตย์ได้เกือบทั้งหมด การทาสีขาวบนหลังคาจึงจะช่วยสะท้อนแสงออกไป แทนที่จะดูดซับความร้อนเก็บไว้ในตัวบ้าน ซึ่งจะทำให้อาคารดูดซับพลังงานแสงอาทิตย์ได้น้อยลง ส่งผลให้อุณหภูมิภายในอาคารก็จะเย็นลง รวมไปถึงอุณหภูมิภายในเมืองก็ลดลงได้เช่นกัน

เมื่อสภาพอากาศเปลี่ยนแปลง ผู้อยู่อาศัยในเมืองต่าง ๆ มีความเสี่ยงที่ได้รับอันตรายจากอุณหภูมิที่ร้อนขึ้น เป็นพิเศษไม่ใช่แค่ลอนดอนเท่านั้น แต่ยังรวมถึงเมืองที่หนาแน่นหลายแห่ง ไม่ว่าจะเป็นกรุงปารีส กรุงปักกิ่ง และลอสแองเจลิส

การวิจัยนี้เป็นการยืนยันว่าการทาสีสามารถช่วยทำให้บ้านเย็น ลดอุณหภูมิลงได้ หลังจากที่เมืองเดือนมี.ค. 2024 นักวิจัยจากมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีนันยาง หรือ NTU จากสิงคโปร์ ได้คิดค้นนวัตกรรม “สีทาบ้าน” ลดอุณหภูมิลงได้ถึง 1.5 องศาเซลเซียส เพื่อต่อสู้กับสภาพอากาศที่ร้อนอบอ้าว โดยใช้ทาสีที่ผสมสารเคลือบสะท้อนความร้อนของดวงอาทิตย์บนหลังคา ผนัง และทางเท้า

โดยทั่วไปแล้วเมืองต่าง ๆ จะกักเก็บความร้อน ทำให้เกิดเกาะความร้อนในเมือง ซึ่งอาจนำไปสู่ความรู้สึกไม่สบายและการเสียชีวิตได้มากขึ้น

“ในช่วงที่อากาศร้อนจัด จะมีอัตราการเสียชีวิตของประชาชนสูงมากขึ้น ขณะเดียวกันผู้คนอาจรู้สึกไม่สบายจากความร้อนที่พุ่งสูงขึ้น” ทีมวิจัยกล่าวในการศึกษาที่ตีพิมพ์ใน Geophysical Research Letters

ปี 2022 คลื่นความร้อนในฤดูร้อนทำให้มีผู้เสียชีวิตอย่างน้อย  61,000 รายทั่วยุโรป โดยในสหราชอาณาจักรมีผู้เสียชีวิตถึง 3,469 ราย

ที่มา: Daily Mail, Interesting Engineering, Phys, Tech Explorist