‘อังกฤษ’ ใช้ ‘หมาสะพายเป้’ โปรยเมล็ดพันธุ์ ฟื้นฟูธรรมชาติ

เจ้าของสุนัขในเมืองลูอิส ประเทศอังกฤษ ต่างประหลาดใจเมื่อมีประกาศของเมื่อเดือนมีนาคม 2024 ว่าให้สามารถพาสุนัขเข้าไปวิ่งเล่นในเขตอนุรักษ์ธรรมชาติและจุดเดินป่าได้อย่างอิสระ แต่มีข้อแม้ว่าจะต้องให้สุนัขสะพายเป้ที่เต็มไปด้วยเมล็ดพันธุ์พืช เพื่อช่วยการหว่านเมล็ดพืชลงพื้นดิน พลิกฟื้นผืนป่าให้สมบูรณ์อีกครั้ง

เดิมทีเขตเขตอนุรักษ์ธรรมชาติในเมืองลูอิส มีกฎห้ามสุนัขวิ่งเล่นโดยไม่ใช้สายจูงในจุดเดินป่า เพื่อป้องกันไม่ให้เมล็ดพันธุ์ต่างถิ่นที่ติดขนสุนัขไปเติบโตในพื้นที่ แต่ด้วยสภาพพื้นที่ปัจจุบันกลับกลายเป็นพื้นที่ป่าเสื่อมโทรม ดอกไม้ป่าและหญ้าพื้นเมืองหายไปหลังจากป่านานหลายทศวรรษ ซึ่งเป็นเพราะมีผู้คนเดินผ่านไปผ่านมาอยู่ตลอด ดังนั้นเจ้าหน้าที่จึงพยายามหาวิธีฟื้นฟูป่าให้กลับมาสมบูรณ์

Railway Land Wildlife Trust องค์กรดูแลเขตอนุรักษ์ธรรมชาติของเมืองลูอิส จึงตัดสินใจว่าใช้สุนัขเป็นตัวช่วยในการกระจายเมล็ดพันธุ์ดอกไม้ป่าและหญ้าพื้นเมือง ด้วยให้น้องหมาสะพายกระเป๋าเป้ที่บรรจุเมล็ดพันธุ์พืช โดยมีรูเล็ก ๆ ให้เมล็ดหล่นลงพื้น เมื่อสุนัขวิ่งเล่นกันในเขตสงวนประมาณ 63.25 ไร่ 

เริ่มต้นจากดีแลน วอล์กเกอร์ ผู้จัดการฝ่ายสัตว์ป่าของเมืองลูอิส ปล่อยลูกสุนัขประมาณ 12 ตัวออกมาทำภารกิจดังกล่าว หลังจากนั้น 5 เดือนผลงานของหมาทั้ง 12 ตัวก็ได้เบ่งบาน ต้นกล้าสีเขียวเล็ก ๆ เริ่มปรากฏขึ้นทั่วพื้นป่า 

“เราพอใจมากกับสิ่งที่เกิดขึ้น ตอนนี้เราเห็นเมล็ดพืชเริ่มงอกแล้ว และปีหน้าเราจะได้เห็นดอกบานบ้าง พืชของเรากำลังกลับมาอีกครั้ง” วอล์กเกอร์กล่าว

น้องหมาที่มาเข้าร่วมภารกิจโปรยเมล็ดพันธุ์พืช
เครดิตภาพ: Dylan Walker / Railway Land Wildlife Trust

บาร์บารา เฮย์ดอน เป็นผู้ที่พาสุนัขโกลเด้นรีทรีฟเวอร์มาร่วมทำภารกิจนี้กล่าวว่า “นี่เป็นประสบการณ์ที่ยอดเยี่ยมมากที่ได้เห็นสุนัขทำสิ่งที่เป็นประโยชน์ต่อสิ่งแวดล้อม เพียงแค่ได้เป็นตัวของตัวเอง พวกน้อง ๆ ก็สนุกกันมาก”

เดิมที่แล้วพื้นที่ป่าไม้ลูอิสเคยเป็นเครือข่ายรางรถไฟเก่า ส่วนกองทุนสัตว์ป่าก่อตั้งขึ้นในปี 1988 เพื่อช่วยฟื้นฟูพื้นที่ป่าใจกลางเมือง โดยพวกเขาหาวิธีช่วยให้พื้นที่ป่ากลับมามีชีวิตอีกครั้ง โดยให้ชุมชนเข้ามามีส่วนร่วมอยู่นาน

“เราต้องการวิธีที่จะคืนความสมบูรณ์ให้กับพื้นที่ทั้งหมดอย่างรวดเร็ว และฟื้นฟูให้เป็นป่าไม้เพื่อให้สัตว์และแมลงสามารถเติบโตได้อีกครั้ง อีกทั้งเรายังต้องการทำอะไรบางอย่างที่จะจุดประกายจินตนาการของผู้คนด้วย” เฮเลน มีด ซีอีโอของ Railway Land Wildlife Trust กล่าว

สำหรับไอเดียการใช้น้องหมามาช่วยโปรยเมล็ดนี้ เริ่มมาจากวอล์กเกอร์ได้ยินเรื่องราวเกี่ยวกับพี่น้องสองคนในชิลีที่ใช้สุนัข 3 ตัวโปรยเมล็ดพืชในพื้นที่ที่ได้รับผลกระทบจากไฟป่า พวกเธอเจาะรูเล็ก ๆ บนเป้สุนัขเพื่อกระจายเมล็ดพืชที่ผสมกันไว้ทุกที่ที่สุนัขวิ่งไป

“เราพิจารณาเรื่องนี้แล้วและคิดว่ามันเป็นความคิดที่ยอดเยี่ยม” วอล์กเกอร์กล่าว “วิธีนี้ไม่ต่างจากในสมัยก่อนที่หมาป่าเคยเดินทางไปทั่วเกาะอังกฤษ โดยมีเมล็ดพืชนานาชนิดติดอยู่ตามขนของมัน ทำให้พืชสามารถเติบโตได้ในที่ต่าง ๆ”

น้องหมาของ บาร์บารา เฮย์ดอน เข้าร่วมภารกิจโปรยเมล็ดพันธุ์พืช
เครดิตภาพ: Barbara Haydon

ในแต่ละคืน หมาป่าอาจเดินทางไปได้ 20-80 ไมล์ ซึ่งสามารถช่วยโปรยเมล็ดพันธุ์พืช สร้างความอุดมสมบูรณ์ให้แก่พื้นที่ต่าง ๆ ที่มันเดินผ่าน แต่น่าเสียดายที่หมาป่าถูกล่าจนสูญพันธุ์ในสหราชอาณาจักรและหายไปในศตวรรษที่ 18 

“ถ้าเราย้อนเวลากลับไป 1,000 ปี เราคงได้เห็นหมาป่าและบางทีอาจรวมถึงหมีเดินเพ่นพ่านไปทั่วพื้นที่ อาจมีควายป่า หมูป่า ม้าป่าด้วย พวกมันล้วนส่งผลดีต่อระบบนิเวศ ผมคิดว่าเราสามารถบอกเล่าเรื่องราวของหมาป่าได้ และขอให้เจ้าของกับสุนัขในท้องถิ่นของเรามีส่วนร่วมในโครงการนี้”

เมื่อเดินมีนาคม 2024 Railway Land Wildlife Trust ได้โพสต์ข้อความนี้บนแฟนเพจขององค์กรเชิญชวนเจ้าของให้พาสุนัขมาร่วมโครงการ โดยบางส่วนของข้อความระบุว่า 

“ในฐานะส่วนหนึ่งของโครงการ ‘Walking in the footsteps of Wolves’ ใหม่ของเรา เรากำลังมองหาเจ้าของสุนัข 5 ตัวที่สามารถช่วยเรากระจายเมล็ดพันธุ์ดอกไม้ป่าในพื้นที่ป่ารกร้างโดยใช้กระเป๋าเป้ที่ออกแบบมาเป็นพิเศษ!”

หลังจากโพสต์นี้แพร่ออกไปปรากฏว่ามีสุนัขมาช่วยงานนี้ถึง 12 ตัวเกินกว่าที่องค์กรคาดไว้ วอล์กเกอร์เปิดเผยว่า พวกเขารู้สึกยินดีอย่างยิ่งที่ได้เห็นสุนัขวิ่งไปมาทั่วป่า โดยเฉพาะในสถานที่ที่มนุษย์ไม่สามารถเข้าไปได้ ซึ่งสุนัขสามารถไปได้ไกลกว่าคนถึง 4 เท่า และการงอกก็มีแนวโน้มว่าจะได้ผลดีกว่า

เจ้าของสุนัขสามารถรับเป้สะพายหลังของสุนัขที่มีเมล็ดพันธุ์จากเจ้าหน้าที่ โดยที่แต่ละเป้สะพายหลังจะใส่เมล็ดพันธุ์ผสมกับทราย ซึ่งไม่เพียงแต่จะช่วยให้เมล็ดพันธุ์ไปได้ไกลขึ้นเท่านั้น แต่ยังช่วยติดตามว่าสุนัขทิ้งเมล็ดพันธุ์ไว้ที่ไหนด้วย

ถือว่าโครงการนี้ประสบความสำเร็จอย่างมาก ทำให้องค์กรตั้งใจที่จะทำอีกครั้งในช่วงฤดูใบไม้ร่วงนี้ และหวังว่าจะสามารถทำต่อไปได้อีกสองสามปี

“ตอนนี้ เรามีวิธีที่ดีสำหรับเจ้าหมาให้กลายเป็นพระเอกในการช่วยเหลือธรรมชาติ” 

ที่มา: BBC, CBS News, The Guardian, The Washington Post

น้องหมาที่มาเข้าร่วมภารกิจโปรยเมล็ดพันธุ์พืช
เครดิตภาพ: Dylan Walker / Railway Land Wildlife Trust