'กรุงเทพฯ' เมืองยั่งยืน ภารกิจทุกคนร่วมออกแบบ

ชัชชาติ สิทธิพันธ์ ผู้ว่า กทม. กล่าวในงานเสวนา Pathways to a Sustainable Urban Future-One Bangkok ว่า การรักษาสมดุลระหว่างเมืองใหญ่และเมืองสีเขียวต้อง นิยามความยั่งยืนไม่ใช่แค่โลกร้อนเพียงอย่างเดียวยังเป็นเรื่องของความยั่งยืนในการใช้ชีวิตของประชาชนด้วย โดย กทม. มีวิสัยทัศน์ "กรุงเทพฯ  เมืองน่าอยู่สำหรับทุกคน" สู่ 9 นโยบายหลัก บริหารจัดการดี  ได้แก่  สิ่งแวดล้อมดี  สุขภาพดี เดินทางดี ปลอดภัยดี สังคมดี เศรษฐกิจดี  โปร่งใสดี  เรียนดี  และมี 216 แผนปฏิบัติการที่ปรับใช้ในปัจจุบัน 

โดยมีเป้าหมายในปี 2570 ว่ากรุงเทพฯ เป็นเมืองน่าอยู่ 1 ใน 50 อันดับแรกของโลกซึ่ง กทม.ให้ความสำคัญกับโครงการที่ประชาชนจับต้องได้ ไม่ว่าจะเป็น  การเดินทาง Mobility ในปัจจุบันมีรถไฟฟ้าหลายสาย แต่ยังไม่ยั่งยืนเพราะการเดินทาง ไม่ว่าจะเป็นการเดินที่ฟุทบาทยังไม่เอื้ออำนวยในการเดินไดั คนก็กลับไปใช้รถส่วนตัวเหมือนเดิม ซึ่งมีการปรับปรุงอยู่ตลอดเวลา

สวนสาธารณะใหญ่ใจกลางเมือง และต้องมีสวนเล็กๆใกล้บ้านที่มีมาตราฐานและน่าเดินเพื่อสุขภาพที่ดี รวมถึงเรื่องของระบบจัดการขยะ ส่งเสริมการแยกขยะในกลุ่มผู้ประกอบการที่มีขยะมาก กรณีศึกษา ตลาดมหานาค แยกขยะเศษอาหารได้ 7.83 ตันต่อวัน ส่งต่อให้สำนักงานเขตดุสิตนำไปทำปุ๋ย

และส่วนสำคัญในเรื่องของระบบระบายน้ำ ที่ได้มีการลอกท่อไป 4,000 กิโลเมตรทำให้นำระบายเร็วขึ้นและปรับปรุงจุดเสี่ยงน้ำท่วม 737 แห่งนอกจากนี้ยังมีเป้าหมายของสำนักงานเขต กทม.ในปี 2567 ได้แก่

1. พัฒนาถนนสวย 124 กิโลเมตร
2. ติดตั้ง/ปรับปรุง ไฟถนน 31,900 ดวง
3. ติดตั้ง/ปรับปรุง ไฟริมคลอง 9,500 ดวง
4. ปลูกต้นไม้ 200,000 ต้น
5. ปรับปรุงจุดฝืดจราจร
6. เพิ่มสวน 15 นาที 153 แห่ง
7. จัดการจุดเสี่ยงอาชญากรรมและความปลอดภัย 370 แห่ง
8. ปรับปรุงทางเท้า 312 กิโลเมตร
9. ยกเลิกจุดทำการค้าบนทางเท้า 100 จุด
10. พัฒนา Hawker center 20 แห่ง
11. แก้ไขจุดเสี่ยงน้ำท่วม 212 แห่ง

 

นอกจากนี้ยังอาศัยความร่วมมือภาคเอกชนพัฒนาศูนย์กิจกรรมต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นศูนย์กีฬา การปลูกต้นไม้ต่างๆ หรือการดูแลกลุ่มเปราะบางในพื้นที่ กทม. อยู่จำนวนมาก มีการทำธนาคารอาหาร ให้คนมาใช้ มีธนาคาร 50 แห่งทั่วกรุงเทพ ซึ่งทำให้กรุงเทพมีความยั่งยืนมากขึ้น 

นพ.โอภาส การย์กวินพงศ์ ปลัดกระทรวงสาธารณสุข กล่าวว่า มลพิษสิ่งแวดล้อม หนึ่งในสาเหตุของการเจ็บป่วย สิ่งแวดล้อม เป็นปัจจัยหนึ่งที่มีความสำคัญต่อการเกิดโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง ทั่วโลกมีแนวโน้มอุบัติการณ์การเสียชีวิต จากโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง ที่มีสาเหตุมาจากปัจจัยสิ่งแวดล้อม เพิ่มขึ้น

โดยปัจจัยสิ่งแวดล้อมส่วนใหญ่ที่เป็นสาเหตุของการเกิดโรคไม่ติดต่อเรื่อรังในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ รวมทั้งประเทศไทย คือ มลพิษทางอากาศ จำแนกสาเหตุเสียชีวิตจากโรคไม่ติดต่อเรือรังที่เกี่ยวข้องกับปัจจัยด้านสิ่งแวดล้อม ได้ถึง 8.2 ล้านคน ซึ่งเป็นสาเหตุของการเสียชีวิต 4 ใน 5 อันดับแรกเป็นโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง ได้แก่ โรคหลอดเลือดหัวใจ โรคหลอดเลือดสมอง โรคมะเร็ง โรคระบบทางเดินหายใจเรื้อรัง

การเพิ่มพื้นที่สีเขียว กับคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น โดย Universal Design การออกแบบผังเมืองที่ดี ต้องยึดประโยชน์ของ ปชช. เป็นศูนย์กลางลดมลพิษทางอากาศ น้ำ เสียง สารเคมี ขยะเพิ่มพื้นที่ออกกำลังกาย/พักผ่อน ส่งเสริมการมีกิจกรรมทางกายในชีวิตประจำวัน เอื้อต่อสุขภาพกาย จิตที่ดีสร้างพฤติกรรมสุขภาพที่ดีอย่างยั่งยืน

ซึ่งเชื่อมโยงผู้คน ที่อยู่อาศัย และธรรมชาติเพิ่มพื้นที่สาธารณะปลอดภัย รักษาความหลากหลายทางชีวภาพ เสริมสร้างทัศนียภาพ เกิดพื้นที่ชุมชนน่าอยู่ ที่เป็นมิตรกับคนทุกวัยผังเมืองที่ดี ลดปัญหาจราจร การเดินทางสะดวกมากขึ้นลดความเครียดจากการเดินทางที่ยาวนาน ลดอุบัติเหตุ เพิ่มเวลาพักผ่อน สร้างสมดุลชีวิต

ปณต สิริวัฒนภักดี ซีอีโอ กลุ่มเฟรเซอร์ส พร็อพเพอร์ตี้ กล่าวว่า การสร้างเมืองที่ดีนั้นต้องเพิ่มคุณภาพที่ดีต้อคนเมือง การออกแบบโครงการสามารถต่อยอดไปในเรื่องของคุณภาพชีวิต สองคนเป็นตัวตั้งและจุดหลัก 'การยกระดับคุณภาพชีวิต' ประโยชน์หลักของการพัฒนาแบบผสมผสาน

โดยพื้นที่สีเขียวมากขึ้น การพัฒนาการใช้งานแบบผสมสามารถให้พื้นที่สีเขียวเพิ่มขึ้น 20-30 % โดยการเพิ่มประสิทธิภาพการใช้ที่ดิน ซึ่งปรับปรุง คุณภาพอากาศ ส่งเสริมการผ่อนคลาย และ ส่งเสริมกิจกรรมกลางแจ้ง

นอกจากนี้จะต้องทำให้การเดินทางที่สั้นลงในพื้นที่ ที่มีการใช้งานหลากหลาย 30-50 % ช่วยลดเวลาเดินทางให้น้องลงเพิ่มความสะดวก

ทั้งนี้ยังปฏิสัมพันธ์ทางสังคมที่ดีขึ้นพื้นที่ต่างๆ เพิ่มโอกาสสําหรับการ ปฏิสัมพันธ์ทางสังคมและส่งเสริมความรู้สึกของชุมชนและลดความโดดเดี่ยวทางสังคมและเข้าถึงสิ่งอํานวยความสะดวก รวมถึงการพัฒนาแบบผสมผสานสามารถลดอาชญากรรมได้ 15 -25 % สร้างสภาพแวดล้อมที่ปลอดภัยยิ่งขึ้น

เข็มอัปสร สิริสุขะ นักแสดงและนักอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม กล่าวว่า ความท้าทายในเรื่องของความยั่งยืนเป็นสิ่งสำคัญมาก โดยเฉพาะความสะดวกสบายกับความยั่งยืนความขัดแย้งระหว่างทางเลือกที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมและทางเลือกที่สะดวกกว่าแต่ยั่งยืนน้อยกว่าไม่ว่าจะเป็น

•  อาหารจานด่วนกับการทําอาหารที่บ้าน
• ใช้ครั้งเดียวกับใช้ซ้ำ
• การขนส่งส่วนบุคคลกับการขนส่งสาธารณะ
• ช้อปปิ้งออนไลน์ (ขยะมากขึ้น) เทียบกับการช็อปปิ้งในท้องถิ่น
• ความท้าทาย การเข้าถึงแหล่งข้อมูล

ซึ่งในปัจจุบันผลิตภัณฑ์ที่ยั่งยืน เช่น สินค้าที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมหรืออาหารออร์แกนิกในท้องถิ่น อาจไม่มีจําหน่ายอย่างกว้างขวางหรือเข้าถึงได้ในทุกพื้นที่ แถมค่าใช้จ่ายที่สูงขึ้นตัวเลือกที่ยั่งยืน เช่น พลังงานสีเขียว อาหารออร์แกนิก ผลิตภัณฑ์ที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม มักจะมาพร้อมกับป้ายราคาที่สูงขึ้น ซึ่งมักเรียกกันว่า 'พรีเมี่ยมสีเขียวมา

นอกจากนี้แรงกดดันทางวัฒนธรรมและสังคมการใช้ชีวิตอย่างยั่งยืนอาจรู้สึกโดดเดี่ยวหากขัดต่อนิสัยกระแสหลักของคนรอบข้างไม่ว่าจะเป็นความคาดหวังทางสังคม ภาพและการรับรู้

ข้อจํากัดของพื้นที่ พื้นที่จํากัดในอพาร์ตเมนต์หรือบ้านในเมืองทําให้ยากต่อการปฏิบัติตามแนวทางปฏิบัติ เช่น การทําปุ๋ยหมัก การทําสวน หรือการจัดเก็บสิ่งของที่นํากลับมาใช้ใหม่ได้ รวมถึงระบบสนับสนุนที่ไม่สอดคล้องกัน โครงสร้างพื้นฐานสาธารณะอาจไม่สนับสนุนความยั่งยืนอย่างเต็มที่ เช่น ขาดเลนจักรยาน โครงการรีไซเคิลไม่เพียงพอ หรือระบบขนส่งสาธารณะที่ไม่มีประสิทธิภาพ 

แต่ก็ยังมีเรื่องที่ดี ที่จะทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงใหม่ๆทำให้เกิดโอกาสทางธุรกิจที่มากมายรวมถึงการปรับตัวเพื่อสิ่งแวดล้อมและอยู่ร่วมกับระบบนิเวศอย่างยั่งยืนต่อไป