‘ยุโรป’ พบ ‘สารเคมีตลอดกาล’ ใน ‘น้ำแร่’ หลายยี่ห้อ อันตรายต่อระบบสืบพันธุ์

เครือข่ายปฏิบัติการกำจัดศัตรูพืชแห่งยุโรป หรือ PAN Europe (Pesticide Action Network Europe) ตรวจพบ “กรดไตรฟลูออไรอะซีติค” หรือ TFA (Trifluoroethanoic acid) ซึ่งเป็น “สารเคมีตลอดกาล” (PFAS) ที่เป็นอันตรายต่อระบบสืบพันธุ์ ในน้ำแร่ 10 จาก 19 ยี่ห้อ 

น้ำแร่ 7 จากทั้งหมด 19 ยี่ห้อมีการปนเปื้อนของ TFA เกินขีดจำกัดสำหรับสารกำจัดศัตรูพืชในน้ำดื่มของสหภาพยุโรป มีความเข้มข้นตั้งแต่เกินขีดจำกัดการวัดปริมาณ (50 นาโนกรัมต่อลิตร) ไปจนถึงสูงถึง 3,200 นาโนกรัมต่อลิตร (ng/L) ซึ่งสูงกว่าเกณฑ์ที่กำหนดไว้ถึง 32 เท่า นับเป็นการค้นพบที่น่าตกใจ เพราะน้ำแร่ควรจะบริสุทธิ์และแยกสารเคมีที่มนุษย์สร้างขึ้นออกจากกัน 

จากตัวอย่างน้ำในเบลเยียมมากกว่า 600 ตัวอย่าง พบ TFA ไปแล้ว 93% โดยพบสารในระดับสูงในพื้นที่เกษตรกรรม ส่วนสวิตเซอร์แลนด์พบ TFA ได้ทั่วไปในน้ำใต้ดินของประเทศ และตัวอย่างน้ำฝนในสหรัฐทั้งหมดที่ตรวจสอบมีสารเคมีดังกล่าว

ในสหรัฐหรือยุโรป TFA ยังไม่ได้ถูกกำหนดอย่างเป็นทางการว่าเป็นสารเคมีตลอดกาล แต่บรรดานักวิทยาศาสตร์หลายคนจัดประเภทสารประกอบดังกล่าวเป็นสารเคมีตลอดกาล สำนักงานความปลอดภัยด้านอาหารแห่งยุโรประบุว่า TFA ก่อตัวขึ้นระหว่างการสลายตัวของสารเคมีตลอดกาล 

ความเข้มข้นของสารประกอบนี้กลับพุ่งสูงขึ้นในฝน ดิน เลือดมนุษย์ อาหารจากพืช และน้ำ ตามการศึกษาล่าสุดใน Environmental Science & Technology โดยนักวิจัยกล่าวว่าเป็นผลมาจากการใช้ยาฆ่าแมลงที่มีสาร TFA เพื่อเป็นสารคงตัวหรือเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในทางอื่น ในปริมาณมาก จนมีสารนี้ปะปนอยู่ในสิ่งแวดล้อมทั่วโลก 

ผลการศึกษานี้แสดงให้เห็นว่าจำเป็นต้องแก้ปัญหานี้อย่างเร่งด่วน และเกิดขึ้นในขณะที่ทางการเสนอเปลี่ยนข้อจำกัดใหม่สำหรับผลิตภัณฑ์ยาฆ่าแมลง TFA บางชนิด

“เรื่องนี้ไม่ได้รับความสนใจเลย มันน่าเป็นห่วง ทั้งที่เราดื่ม TFA กันตลอด มันแพร่หลายมากกว่าที่เราคิดมาก” แองเจลิกี ลีซิมาชู ผู้เขียนวิจัยร่วมกับ PAN Europe กล่าว โดยเธอกล่าวเสริมว่านักวิจัยไม่ตำหนิผู้ผลิตน้ำแร่ เพราะไม่ใช่ความผิดของพวกเขา

“เราตระหนักดีว่าบริษัทน้ำแร่ที่ได้รับผลกระทบจากการปนเปื้อนของ TFA อาจไม่มีหรือมีความสามารถจำกัดในการป้องกันการปนเปื้อนของ TFA ในแหล่งน้ำของตน” องค์กรดังกล่าวระบุ

การค้นพบนี้เกิดขึ้นในขณะที่นักวิจัยพยายามควบคุมมลพิษจากสารเคมีตลอดกาลทั่วโลก แม้ว่าพวกเขาจะได้พิสูจน์มานานแล้วว่า มลพิษจากสาร PFAS มีอยู่ทั่วไป แต่พวกเขาก็พบว่าระดับของสาร TFA นั้นสูงกว่าสารเคมีอื่น ๆ หลายเท่า

นอกจาก สาร TFA จะใช้ในยาฆ่าแมลงแล้ว สารชนิดนี้ยังถูกใช้เป็นสารทำความเย็นทั่วไป โดยนำมาทดแทนสารชนิดเดิม เช่น CFC ที่ยกเลิกไปเนื่องจาก ปล่อยก๊าซเรือนกระจกออกมา และมักนำมาใช้ในการผลิตพลังงานสะอาด

จากการวิจัยล่าสุดพบว่า สารดังกล่าวเป็นก๊าซเรือนกระจก ที่สามารถคงอยู่ในชั้นบรรยากาศได้นานถึง 1,000 ปี และประมาณ 60% ของสารเคมีตลอดกาลทั้งหมดที่ผลิตตั้งแต่ปี 2019-2022 เป็นก๊าซกลุ่มฟลูโอริเนต ที่กลายเป็น TFA ได้ ซึ่งเป็นสารเคมีที่ยากต่อการกำจัด เนื่องจากสามารถเคลื่อนที่ได้และอยู่ในสิ่งแวดล้อมได้นาน ในขณะเดียวกัน เทคโนโลยีการกรองเพื่อกำจัดสารเคมีตลอดกาลอื่น ๆ ออกจากน้ำ ไม่สามารถกำจัด TFA ในระดับอุตสาหกรรมได้

ปัจจุบัน อุตสาหกรรมต่าง ๆ ยังคงใช้สาร TFA หรือสารเคมีที่เปลี่ยนเป็น TFA โดยระบุว่าเป็นสารทดแทน PFAS และสารทำความเย็น และคิดว่าไม่เป็นพิษ ไม่มีอันตราย แต่งานวิจัยหลายชิ้นในปัจจุบันได้หักล้างความเชื่อนี้ไปแล้ว

เมื่อไม่นานมานี้ สำนักงานปกป้องสิ่งแวดล้อม ตัด TFA ออกจากการจำแนกเป็นสารเคมีตลอดกาล เนื่องจากเผชิญกับแรงกดดันเนื่องจากผู้ผลิตสารเคมี เพราะ TFA เป็นแหล่งสร้างรายได้มหาศาล ยิ่งทำให้มีการตรวจสอบสารนี้น้อยลง

PAN Europe เรียกร้องให้มีการ “ห้ามใช้” ยาฆ่าแมลงที่มีสารเคมีตลอด ก๊าซฟลูออไรด์ และสารอื่น ๆ ที่ทำหน้าที่เป็นสารตั้งต้นของ TFA อย่างเร่งด่วน ขณะที่คณะกรรมาธิการยุโรปกำลังพิจารณาข้อเสนอห้ามใช้ยาฆ่าแมลงที่มีสารเคมีตลอดกาล 2 ประเภท ได้แก่ ฟลูเฟนาเซตและฟลูโตลานิล ซึ่งทั้งสองประเภททำให้เกิดการปนเปื้อนของ TFA ในปริมาณมากในน้ำใต้ดินและน้ำดื่มของยุโรป

ที่มา: The Guardian, The Hill