ฝรั่งเศส-เบลเยียม ‘แจกไก่’ ให้ประชาชน แก้ปัญหา ‘ขยะอาหาร’ มีไข่กินทั้งปี

ในช่วงอีสเตอร์ของปี 2015 แผนกเก็บขยะในหมู่บ้านโคลมาร์ หมู่บ้านเล็ก ๆ ของฝรั่งเศสอย่าง เริ่ม “แจกไก่” ให้กับชาวบ้าน เพื่อลด “ขยะอาหาร”

โครงการนี้เป็นแนวคิดของกิลเบิร์ต เมเยอร์ ที่ได้รับเลือกตั้งนายกเทศมนตรี เมื่อปี 2014 เจ้าของนโยบาย “ไก่หนึ่งตัว หนึ่งครอบครัว” มุ่งหวังที่จะส่งเสริมให้ชาวบ้านรับเลี้ยงไก่ โดยได้รับความร่วมมือกับฟาร์มไก่สองแห่งในบริเวณใกล้เคียง ซึ่งชาวบ้านต่างยินดีที่จะเข้าร่วมโครงการนี้ เพราะนอกจากจะได้กำจัดเศษขยะอาหารแล้ว ยังได้ไข่ฟรีจากไก่ที่เลี้ยงอีกด้วย

ปัจจุบันได้แจกไก่ไปแล้วถึง 5,282 ตัว โดยแต่ละบ้านรับไก่บ้านละ 2 ตัว อาจเป็นไก่แดง (Poulet Rouge) หรือไก่อัลเซเชี่ยน (Alsacienne) ซึ่งเป็นไก่เบรสสายพันธุ์พื้นเมืองเก่าแก่ ซึ่งแต่ละครัวเรือนลงนามในคำมั่นสัญญาว่าจะเลี้ยงไก่ และหน่วยงานของรัฐสามารถดำเนินการตรวจสอบสวัสดิภาพของสัตว์ได้ตลอดเวลา

อย่างไรก็ตาม โครงการนี้ไม่ได้มีเล้าไก่ให้ด้วย ชาวบ้านต้องสร้างหรือซื้อเอง อีกทั้งกำหนดให้แต่ละบ้านที่มีพื้นที่เพียงพอสำหรับเลี้ยงไก่ ด้วยขนาด 8-10 ตร.ม. ขณะนี้กำลังเปิดรับใบสมัครสำหรับการแจกจ่ายรอบต่อไปในเดือนมิถุนายน 2025

“ในช่วงหลายปีที่ผ่านมา เทศบาลอื่น ๆ ได้เข้าร่วม และตั้งแต่ปี 2022 เป็นต้นมา เทศบาลทั้ง 20 แห่งในกลุ่มเทศบาลก็ได้เข้าร่วมด้วย” เอริค สตรอมันน์ ประธานกลุ่มชุมชนในเมืองโคลมาร์กล่าว

ไก่เหล่านี้ยังจะช่วยลดปริมาณขยะอาหารได้มาก สตรอมันน์กล่าวว่า ไก่แต่ละตัวสามารถกินขยะอินทรีย์ได้วันละ 150 กรัม และมีอายุขัยเฉลี่ยถึง 4 ปี โดยประเมินกันว่านับตั้งแต่ปี 2015 เป็นต้นมา ไก่เหล่านี้กินขยะอินทรีย์ไปแล้ว 273.35 ตัน 

ขยะอาหารก่อให้เกิดก๊าซมีเทนในชั้นบรรยากาศมากกว่าวัสดุอื่น ๆ ที่ถูกฝังกลบ เนื่องจากมีอัตราการสลายตัวที่รวดเร็ว ในสหรัฐ ก๊าซมีเทนที่ปล่อยออกมาในชั้นบรรยากาศจากหลุมฝังกลบประมาณ 58% มาจากขยะอาหาร แม้ว่าก๊าซมีเทนจะมีอายุสั้นกว่าก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ในชั้นบรรยากาศ แต่ส่งผลกระทบต่อภาวะโลกร้อนมากกว่า คาร์บอนไดออกไซด์มากกว่า 80 เท่าในช่วงเวลา 20 ปี

ในแต่ละปีอาหารที่ผลิตขึ้นมาถูกทิ้งหรือได้รับความเสียหายระหว่างทางมากถึงปีละ 1,300 ตัน ซึ่งคิดเป็นหนึ่งในสามของทั้งหมด อีกทั้งขยะอาหารคิดเป็น 8-10% ของการปล่อยก๊าซเรือนกระจกต่อปีทั่วโลก สูงกว่าการปล่อยรปล่อยก๊าซเรือนกระจกจากภาคการบินทั้งหมดถึงเกือบ 5  เท่า

แม้ว่าเจ้าของไก่ในสหราชอาณาจักรจะได้รับคำแนะนำให้หลีกเลี่ยงการให้อาหารเศษอาหารจากครัวแก่ไก่เนื่องจากกังวลว่าโรคจะแพร่กระจาย แต่การทำเช่นนั้นในพื้นที่อื่น ๆ ของโลกเป็นสิ่งที่ถูกกฎหมายอย่างสมบูรณ์ และอาจมีผลกระทบอย่างมีนัยสำคัญต่อการลดขยะอาหาร และจุดประกายให้เกิดวงจรที่เป็นประโยชน์ต่อทุกคน

“ไก่เป็นหนึ่งในวิธีลดขยะอาหาร และส่งเสริมแนวทางทางเศรษฐกิจหมุนเวียนมาโดยตลอด โดยเฉพาะในหมู่บ้าน และกำลังพัฒนาในเขตเมืองด้วย นอกจากไก่จะกินขยะอาหารแล้ว แต่เรายังได้ไข่มากินอีกด้วย อีกทั้งยังช่วยสอนเด็ก ๆ เกี่ยวกับสัตว์และความสำคัญของการปกป้องโลกธรรมชาติได้” สตรอมันน์กล่าว

เมืองโคลมาร์ไม่ใช่เมืองเดียวที่แจกไก่ฟรี และไม่ใช่เมืองแรกที่ทำเช่นนี้ ในปี 2012 ในเมืองเล็ก ๆ ทางตะวันตกเฉียงเหนือของฝรั่งเศสอีกเมืองหนึ่งที่ชื่อว่า “พินเซ่” แจกไก่ 2 ตัว พร้อมกับอาหารไก่ ให้แก่ 31 ครอบครัว เพื่อช่วยลดปริมาณขยะอินทรีย์

ลิดี้ ปาสโต นายกเทศมนตรีเมืองพินเซ่ กล่าวกับสื่อท้องถิ่นในขณะนั้นว่า “โครงการนี้ประสบความสำเร็จอย่างน่าประหลาดใจ ตอนแรกมันเป็นเรื่องตลก แต่แล้วเราก็รู้ว่ามันเป็นความคิดที่ดีมาก” 

ส่วนในประเทศเบลเยียม มีการแจกไก่ในเมืองมูสครอน เมืองแอนต์เวิร์ป และจังหวัดลิมเบิร์ก แต่ชาวบ้านจะต้องลงนามว่าจะไม่เชือดไก่สองตัวนี้เพื่อเอาไปบริโภคเป็นเวลาอย่างน้อยสองปีก็ตาม และจะต้องมีพื้นที่เพียงพอในสวนเพื่อเลี้ยงไก่ โดยจะได้รับคำแนะนำพื้นฐานเกี่ยวกับการเลี้ยงไก่

ชาวเมืองแอนต์เวิร์ปคนหนึ่งเล่าประสบการณ์การเลี้ยงไก่ว่า “ตอนแรกฉันลังเล แต่ฉันตัดสินใจลองดู ฉันประหลาดใจมากที่ไก่ของฉันกินเศษอาหารได้มากขนาดนี้ และไข่ก็สดและอร่อยอย่างเหลือเชื่อ”

โครงการนี้ช่วยส่งเสริมการมีส่วนร่วมของชุมชนอีกด้วย โดยมีการพบปะและแลกเปลี่ยนความรู้เป็นประจำ ทำให้ผู้อยู่อาศัยสามารถเชื่อมโยงกันด้วยความสนใจร่วมกัน ด้วยการแลกเปลี่ยนเคล็ดลับ พูดคุยเกี่ยวกับความท้าทาย และเฉลิมฉลองความสำเร็จในการเลี้ยงไก่ในเมือง และส่งเสริมการใช้ชีวิตอย่างยั่งยืน 

อย่างไรก็ตาม ไม่ใช่ทุกคนที่เห็นด้วยกับโครงการแจกไก่  ชาวเมืองบางคนแสดงความกังวลเกี่ยวกับมลภาวะทางเสียงและกลิ่นที่อาจเกิดขึ้นจากเล้าไก่ในเขตเมืองที่มีประชากรหนาแน่น ทางเมืองจึงได้กำหนดแนวทางปฏิบัติที่เข้มงวดสำหรับการจัดวางและการบำรุงรักษาเล้าไก่ เพื่อลดการรบกวนเพื่อนบ้านทั้งจากเสียงและกลิ่น ในขณะที่ยังคงรักษาความเป็นอยู่ที่ดีของไก่ไว้เช่นกัน

โครงการแจกไก่ฟรีพิสูจน์แล้วว่าเป็นโครงการที่ได้รับความนิยมและมีประสิทธิภาพในการส่งเสริมการใช้ชีวิตในเมืองอย่างยั่งยืน โดยการสนับสนุนให้ประชาชนมีส่วนร่วมมากขึ้นในการผลิตอาหารและการจัดการขยะ อีกทั้งเป็นการดำเนินการเชิงรุกในการดูแลสิ่งแวดล้อม และสอดคล้องกับเทรนด์เกษตรในเมืองและการวางแผนเมืองอย่างยั่งยืน ที่กำลังได้รับความนิยมในระดับโลก สำหรับการรลดขยะและเพิ่มความมั่นคงทางอาหารด้วยวิธีที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม

ที่มา: BBC, Happy Eco News, Metro