นักวิชาการชี้ 'ห่วงงบสำรวจรอยเลื่อนน้อย' แนะตั้งองค์กรกลาง

จากเหตุการณ์แผ่นดินไหวที่เกิดขึ้น เมื่อวันที่ 28 มีนาคม 2568 ส่งผลให้ประชาชนเกิดความกังวลเกี่ยวกับความปลอดภัยของอาคารที่พักอาศัยและอาคารที่ใช้งานในชีวิตประจำวันเป็นอย่างมาก โดยเฉพาะอาคารสูงในเมืองใหญ่

รศ.ดร.สุทธิศักดิ์ ศรลัมพ์ หัวหน้าศูนย์วิจัยและพัฒนาวิศวกรรมและฐานราก มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ได้กล่าวในงาน เสวนา "โลกเดือด แผ่นดินขยับ : อยู่กับความเสี่ยงอย่างไร ให้ปลอดภัยอย่างยั่งยืน" ที่จัดโดยกรมทรัพยากรธรณี กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ว่า ผลการสำรวจความเสียหายส่วนใหญ่พบว่า โครงสร้างหลักของอาคารยังคงแข็งแรงดี ความเสียหายส่วนใหญ่เกิดขึ้นกับส่วนที่ไม่ใช่โครงสร้างหลักของอาคาร ซึ่งไม่ได้เป็นอันตรายต่อความมั่นคงแข็งแรงของตัวอาคาร

อย่างไรก็ตาม แม้ความเสียหายส่วนใหญ่จะไม่ร้ายแรง แต่ก็มีอาคารหลายแห่งที่ถูกสั่งห้ามใช้งาน เพื่อความปลอดภัยของประชาชน

ความสำคัญของการมีองค์กรกลางจัดการภัยพิบัติ

ควรมีองค์กรกลางเพียงองค์กรเดียวที่ดูแลเรื่องการจัดการภัยพิบัติโดยตรง แทนที่จะแบ่งตามระดับภัยและผู้บัญชาการเหตุการณ์ตามลำดับ โดยองค์กรนี้ควรประกอบด้วยบุคลากรที่มีความเข้าใจและเชี่ยวชาญด้านการจัดการภัยพิบัติอย่างรวดเร็ว

องค์กรกลางจัดการภัยพิบัติแบบ FEMA

 ได้เปรียบเทียบกับ FEMA (Federal Emergency Management Agency) ในสหรัฐอเมริกา ซึ่งเป็นองค์กรกลางด้านการจัดการภัยพิบัติและงบประมาณ และเห็นว่าการจัดการภัยพิบัติควรเป็นเรื่องที่เกี่ยวข้องกับความมั่นคงของประเทศ

ความจำเป็นของการสำรวจรอยเลื่อน

ประเทศไทยมีรอยเลื่อนมีพลังอยู่หลายแห่ง ซึ่งสามารถก่อให้เกิดแผ่นดินไหวได้ การทราบตำแหน่งและประวัติการเคลื่อนตัวของรอยเลื่อนเหล่านี้ จะช่วยให้สามารถประเมินความเสี่ยงและวางแผนรับมือกับแผ่นดินไหวได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ข้อมูลจากการสำรวจรอยเลื่อนสามารถนำไปใช้ในการกำหนดมาตรฐานการออกแบบและก่อสร้างอาคารและโครงสร้างพื้นฐานให้มีความทนทานต่อแผ่นดินไหวนอกจากนี้ ยังสามารถนำไปใช้ในการวางแผนการใช้ที่ดินและการจัดทำแผนอพยพประชาชนในกรณีเกิดแผ่นดินไหว

สถานการณ์งบประมาณปัจจุบัน

งบประมาณที่จัดสรรให้กับการสำรวจรอยเลื่อนในประเทศไทยนั้นมีอยู่อย่างจำกัดเมื่อเปรียบเทียบกับงบประมาณที่ใช้ในโครงการอื่น ๆ เช่น การก่อสร้างโครงสร้างพื้นฐานขนาดใหญ่ หรือการซ่อมแซมความเสียหายจากภัยพิบัติอื่น ๆ งบประมาณสำหรับการสำรวจรอยเลื่อนถือว่าน้อยมาก

การที่งบประมาณมีอยู่อย่างจำกัด อาจส่งผลกระทบต่อการดำเนินการสำรวจและศึกษาข้อมูลรอยเลื่อนอย่างละเอียดและครอบคลุม

ผลกระทบจากการขาดแคลนงบประมาณ

การขาดแคลนงบประมาณอาจทำให้การสำรวจรอยเลื่อนเป็นไปอย่างล่าช้าหรือไม่ทั่วถึง ซึ่งอาจทำให้ประเทศไทยมีความเสี่ยงต่อการเกิดแผ่นดินไหวโดยไม่ทันตั้งตัว

นอกจากนี้ ยังอาจส่งผลกระทบต่อการพัฒนามาตรฐานการออกแบบและก่อสร้างอาคารให้มีความทนทานต่อแผ่นดินไหว ซึ่งอาจทำให้เกิดความเสียหายมากขึ้นในกรณีเกิดแผ่นดินไหว

ความคุ้มค่าของการลงทุน

แม้ว่าการสำรวจรอยเลื่อนจะต้องใช้เงินทุน แต่การลงทุนในส่วนนี้ถือว่ามีความคุ้มค่าในระยะยาว เพราะสามารถช่วยลดความสูญเสียในชีวิตและทรัพย์สินที่อาจเกิดขึ้นจากแผ่นดินไหวได้ การลงทุนด้านการสำรวจรอยเลื่อนนั้นถือเป็นการลงทุนเพื่อป้องกันความเสียหายที่จะเกิดในอนาคต

ดังนั้น การเพิ่มงบประมาณสำหรับการสำรวจรอยเลื่อนจึงเป็นสิ่งสำคัญ เพื่อให้ประเทศไทยมีความพร้อมในการรับมือกับภัยพิบัติทางธรรมชาตินี้