ICO การระดมทุนแห่งอนาคต “ที่จะมาแทน IPO”
หากพูดถึงการระดมทุน เพื่อนนักลงทุนรุ่นเก๋าหลาย ๆ ท่านคงนึกถึง “IPO” (Initial Public Offering) การเสนอขายหุ้นของบริษัทให้แก่นักลงทุน เพื่อระดมเงินทุนมาพัฒนาธุรกิจ เสริมฐานะทางการเงินให้แข็งแกร่งขึ้น
โดยแลกกับการขายหุ้นของบริษัท ทำให้สัดส่วนความเป็นเจ้าของของกลุ่มผู้ถือหุ้นเดิมถูกลดลงมา ซึ่งต่างจากวิธีการระดมทุนแบบดิจิทัลด้วยการเสนอขายโทเคนดิจิทัล (Initial Coin Offering) หรือที่เรียกสั้น ๆ ว่า “ICO” ด้วยวิธีนี้การระดมทุนจะถูกเปลี่ยนแปลงไปจากการเสนอขายหุ้นของบริษัทมาอยู่ในรูปแบบของการเสนอขาย “โทเคนดิจิทัล” แทนที่จะขายหุ้นของบริษัท
เพื่อนำเงินมาพัฒนาโปรเจกต์นั้นๆ และลดสัดส่วนความเป็นเจ้าของ ผู้ออกโทเคนสามารถระดมทุนเฉพาะโปรเจกต์ผ่านการนำเสนอ Whitepaper เพื่อกำหนดสิทธิพิเศษ หรือสิทธิบางอย่างจากการใช้เหรียญที่สร้างขึ้นเพื่อเป็นผลตอบแทน
ยกระดับการระดมทุนด้วย ICO
ปัจจุบันโทเคนดิจิทัล จะถูกแบ่งเป็น 2 ประเภทหลัก ๆ คือ โทเคนดิจิทัลเพื่อการลงทุน (Investment Token) และโทเคนดิจิทัลเพื่อการใช้ประโยชน์ (Utility Token)
สำหรับการลงทุนในโทเคนดิจิทัลเพื่อการลงทุน (Investment Token) ผู้ลงทุนจะได้รับสิทธิในการร่วมลงทุน เช่น สิทธิในการรับส่วนแบ่งรายได้ หรือ ผลประโยชน์ทางการเงินอื่น ๆ จากโครงการตามที่ผู้ออกโทเคนดิจิทัลกำหนด
โดยในช่วงระยะเวลาที่ผ่านมา ได้มีโครงการโทเคนดิจิทัลเพื่อการลงทุนออกและเสนอขายสำเร็จลุล่วงไปแล้ว 2 โครงการ ได้แก่ 1) SiriHub Token ที่มีอสังหาริมทรัพย์เป็นสินทรัพย์อ้างอิง ซึ่งมีมูลค่าการระดมทุนทั้งหมด 2,400 ล้านบาท และ 2) Destiny Token ซึ่งมีโครงการที่มีกระแสรายรับเป็นสินทรัพย์อ้างอิง มีมูลค่าระดมทุนทั้งหมด 265 ล้านบาท
สำหรับโทเคนดิจิทัลเพื่อการใช้ประโยชน์ (Utility Token) ผู้ลงทุนจะสามารถใช้สิทธิในการแลกรับสินค้าและบริการ หรือสิทธิอื่น ๆ ตามที่ผู้ออกโทเคนดิจิทัลกำหนดเช่นเดียวกัน โดยโทเคนดิจิทัลประเภทดังกล่าว จะถูกแบ่งย่อยออกเป็น 2 ประเภทด้วยกัน คือ โทเคนดิจิทัลเพื่อการใช้ประโยชน์แบบพร้อมใช้ และโทเคนดิจิทัลเพื่อการใช้ประโยชน์แบบไม่พร้อมใช้
โดยโทเคนดิจิทัลเพื่อประโยชน์แบบไม่พร้อมใช้นั้น ผู้ออกโทเคนดิจิทัลจะระดมทุนไปเพื่อสร้างหรือพัฒนาสินค้าและบริการดังกล่าวก่อน เมื่อสำเร็จแล้วนักลงทุนถึงจะสามารถใช้สิทธิในการแลกสินค้าและบริการที่กำหนดไว้ได้
ซึ่งในปัจจุบันสำนักงาน ก.ล.ต. ได้มีการกำกับดูแลการออกเสนอขายโทเคนดิจิทัลบางประเภท อย่างโทเคนดิจิทัลเพื่อการลุงทุน (Investment Token) และโทเคนดิจิทัลเพื่อประโยชน์แบบไม่พร้อมใช้
โดยก่อนการเสนอขายจะต้องมีการขออนุญาตออกและเสนอขายและเสนอขายผ่านผู้ให้บริการระบบเสนอขายโทเคนดิจิทัล (ICO Portal) ที่ได้รับความเห็นชอบจากคณะกรรมการ ก.ล.ต. เท่านั้น และในอนาคตทางสำนักงาน ก.ล.ต. อาจกำหนดให้โทเคนดิจิทัลเพื่อการใช้ประโยชน์แบบพร้อมใช้บางประเภทต้องขออนุญาตออกและเสนอขายเช่นเดียวกัน
ความพร้อมของกฎเกณฑ์ ICO ในประเทศไทย
หลักเกณฑ์ในการกำกับดูแลสินทรัพย์ดิจิทัล มีบทบาทสำคัญอย่างมากในการกำหนดทิศทางของธุรกิจสินทรัพย์ดิจิทัล ในด้านความพร้อมของกฎเกณฑ์ดังกล่าวนั้น ได้มีการพัฒนาและปรับปรุงหลักเกณฑ์การกำกับดูแลการออกเสนอขายโทเคนดิจิทัลอย่างต่อเนื่อง
ไม่ว่าจะเป็นการที่สำนักงาน ก.ล.ต. เปิดรับฟังความคิดเห็นต่อร่างประกาศเกี่ยวกับการกำกับดูแลโทเคนดิจิทัลเพื่อการใช้ประโยชน์ที่มีลักษณะพร้อมใช้ เมื่อต้นปี 2566
โดยร่างประกาศดังกล่าวมีเป้าหมายที่จะให้การกำกับดูแลสอดคล้องกับลักษณะ ความเสี่ยง และการใช้งานโทเคนดิจิทัลแต่ละประเภท เพิ่มกลไกคุ้มครองผู้ซื้อขายที่เพียงพอเหมาะสม รวมไปถึงการสนับสนุนการนำเทคโนโลยีมาใช้ในธุรกิจ การพัฒนานวัตกรรม และการส่งเสริมนโยบายเศรษฐกิจดิจิทัลของประเทศไทย
นอกจากนี้สำนักงาน ก.ล.ต. ยังเปิดรับฟังความคิดเห็นต่อการปรับปรุงกฎเกณฑ์การเสนอขายโทเคนดิจิทัลที่มีการจัดโครงสร้างและให้ผลตอบแทนที่มีลักษณะคล้ายหนี้ (Debt-liked ICO) และโทเคนดิจิทัลเพื่อการลงทุนที่มีกิจการโครงสร้างพื้นฐานหรือกระแสรายรับจากกิจการโครงสร้างพื้นฐานเป็นทรัพย์สินอ้างอิง (Infra-backed ICO) เพื่อให้มีกลไกการป้องกันความเสี่ยงและการคุ้มครองผู้ลงทุนที่เหมาะสม
ทั้งหมดนี้สะท้อนให้เห็นถึงความมุ่งมั่นในการพัฒนา และความก้าวหน้าของกฎเกณฑ์สินทรัพย์ดิจิทัล ที่ผู้มีส่วนเกี่ยวข้องในการกำกับดูแลพร้อมที่จะผลักดันให้ธุรกิจสินทรัพย์ดิจิทัลเติบโตไปอย่างต่อเนื่อง
นอกจากนี้ ในช่วงเดือนมีนาคม 2566 ที่ผ่านมาคณะรัฐมนตรีได้มีการอนุมัติร่าง พ.ร.ฎ. ยกเว้นภาษีเงินได้นิติบุคคลและภาษีมูลค่าเพิ่ม (VAT) จากการขายโทเคนดิจิทัลเพื่อการลงทุน
เพื่อเพิ่มทางเลือกการระดมทุนของผู้ประกอบธุรกิจในไทย และส่งเสริมการลงทุนเพื่อสร้างแรงขับเคลื่อนทางเศรษฐกิจโดยการใช้เทคโนโลยีเข้ามาช่วยในการระดมทุน
มุมมองการระดมทุนผ่าน ICO ในอนาคต
ปัจจุบันตลาดโทเคนดิจิทัลยังมีโอกาสในการเติบโตได้อีกมาก ดังนั้นการระดมทุนผ่าน ICO จึงถือเป็นทางเลือกใหม่ในการระดมทุน โดยสามารถระดมทุนได้ ในรูปแบบของการออกและเสนอขายโทเคนดิจิทัลเพื่อการลงทุน (Investment Token) หรือ โทเคนดิจิทัลเพื่อการใช้ประโยชน์แบบไม่พร้อมใช้ (Utility Token) หรือสามารถระดมทุนในรูปแบบผสมผสานกันระหว่างโทเคนดิจิทัลเพื่อการลงทุน (Investment Token) และโทเคนดิจิทัลเพื่อการใช้ประโยชน์ (Utility Token) หรือในที่นี้จะเรียกว่า Hybrid Token
ซึ่งจะเห็นได้ว่า การระดมทุนผ่าน ICO สามารถออกแบบในการระดมทุนได้หลากหลายเพื่อตอบสนองต่อความต้องการของตลาด นอกจากนี้ยังมีการใช้เทคโนโลยีเข้ามาช่วยในการระดมทุนเพื่อเพิ่มความปลอดภัยในการลงทุน
ถึงแม้ในปัจจุบันในประเทศไทยยังมีการออกและเสนอขายโทเคนดิจิทัลเกิดขึ้นไม่มาก แต่จะเห็นว่ามีผู้ประกอบธุรกิจให้ความสนใจเกี่ยวกับสินทรัพย์ดิจิทัลเพิ่มมากขึ้น
และมีผู้สนใจในการออกและเสนอขายโทเคนดิจิทัลอยู่เป็นจำนวนไม่น้อย ในอนาคตมีความเป็นไปได้ที่เราจะได้เห็นการระดมทุนในรูปแบบของดิจิทัลมากขึ้น
ท่ามกลางการพัฒนาของเทคโนโลยีบล็อกเชนที่ไม่หยุดนิ่ง XSpring Digital ในฐานะผู้ให้บริการระบบเสนอขายโทเคนดิจิทัล (ICO Portal) หนึ่งในผู้นำด้านธุรกิจสินทรัพย์ดิจิทัล มีความพร้อมที่จะคัดกรองผู้ประกอบการที่มีความประสงค์ออกโทเคนดิจิทัล เพื่อสร้างโอกาสใหม่แห่งอนาคตในการระดมทุน
