การลงทุนท่ามกลางอันตรายของภูมิรัฐศาสตร์

กองทัพอิสราเอลกำลังเตรียมพร้อมที่จะบุกเข้าไปในฉนวนกาซ่าตอนเหนือ เพื่อกวาดล้างกองทหารฮามาส ทั่วโลกออกมาเรียกร้องให้หยุดยิง ชาวกาซ่าสูญเสียชีวิตกว่า 6,000 คนจากการโจมตีทางอากาศโดยอิสราเอล เป็นการตอบโต้การสูญเสียชีวิตกว่า 1,400 คนที่อิสราเอลได้รับจากการก่อการร้ายเมื่อวันที่ 7 ตุลาคมค.ศ. 2023 ที่ผ่านมา  

ทุกฝ่ายอาจจะต้องอดทนกับความสูญเสียต่อชีวิตและทรัพย์สินต่อไปอีกระยะหนึ่ง ฝ่ายอิสราเอลคงจะปฎิบัติการทางทหารอย่างแน่นอน มหาอำนาจทางตะวันตกและสหประชาชาติคงจะยับยั้งเรื่องนั้นไม่ได้ แต่ในที่สุดคาดว่าจะมีการกดดันให้เกิดทางออกให้ชาวปาเลสไตน์และชาวอิสราเอลสามารถอยู่ร่วมกันได้โดยสันติภาพพอประมาณ นโยบายอยู่ร่วมกันแบบสองรัฐ (Two-State Solution) กำลังถูกผลักดันอยู่ในขณะนี้

วิกฤติในตะวันออกกลางครั้งนี้ซ้ำเติมกับสงครามในยูเครน ซึ่งคู่กรณีคือรัสเซียนั้นกำลังต่อสู้กันอยู่โดยที่ไม่รู้ว่าผลจะออกมาเป็นอย่างไร ซึ่งยูเครนขณะนี้ไม่แพ้แต่ย่อยยับ ขณะที่รัสเซียไม่ชนะแต่อ่อนล้า 

ความเสี่ยงในทะเลจีนใต้ยังเป็นปัญหาที่ต้องระมัดระวัง แม้มีความหวังว่ารัฐบาลจีนเริ่มเปิดประตูแห่งการเจรจาและมีกิจกรรมกับทางตะวันตกมากขึ้น แต่ทุกฝ่ายยังไม่สามารถจะวางใจได้ จนกว่าจะมีหลักฐานว่าจีนกับสหรัฐอเมริกาหาทางตกลงกัน ปรับปรุงการสื่อสาร ยอมรับในเหตุผล และผลประโยชน์ระหว่างกันได้ดีกว่าปัจจุบัน

นักลงทุนหลายคนและหลายสถาบันยังไม่แน่ใจว่าควรจะตัดสินใจเรื่องการลงทุนอย่างไรดี 

ผู้ที่มองโลกในแง่ดีก็ถือเป็นโอกาสเข้าซื้อหุ้นหรือสินทรัพย์ในราคาที่น่าสนใจ เหตุการณ์อย่างนี้เกิดขึ้นมาแล้วหลายครั้ง และในที่สุดก็จะเข้าที่ ในที่สุด “ซื้อตอนราคาต่ำและขายเมื่อราคาสูง” 

ผู้ที่มองโลกในแง่ร้ายก็ส่งเสียงเตือนว่า ความขัดแย้งปัจจุบันนี้มีความพิเศษแตกต่างจากประวัติศาสตร์ทั้งหมดที่ผ่านมา และอาจเกิดสงครามภูมิภาคหรือกลายเป็นสงครามโลก เศรษฐกิจจะถูกสั่นคลอนเฉียบพลัน ปัญหาใหญ่จะตามมา เช่นความมั่นคงเรื่องอาหาร การผลิตลดลงเพราะขาดปุ๋ย การขนส่งสินค้าติดชะงัก เงินเฟ้อเพราะอุปทานไม่ทันอุปสงค์ โรงงานผลิตสินค้าไม่ทันเนื่องจากขาดวัตถุดิบและส่วนประกอบ และแต่ละประเทศโดยเฉพาะกลุ่มที่ร่ำรวยกว่าก็จะวิ่งซื้อสินค้าจำเป็นกักตุนไว้

ในความเห็นส่วนตัวของผมคิดว่าการลงทุนในระยะนี้อย่างไรก็ไม่พ้นหลักของการกระจายความเสี่ยง 

หากเรากลัวว่าสถานการณ์จะเลวร้ายมากและถอนตัวออกจากระบบ เก็บเป็นเงินสดหรือไปซื้อทองคำไว้ก็เป็นสิ่งที่ทำได้ แต่ไม่จำเป็นจะต้องทำทั้งหมด ผมมั่นใจว่าสถานการณ์ปัจจุบันนี้ไม่ได้เลวร้ายอย่างที่หลายคนคิด เนื่องจากเงื่อนไขต่างๆนั้นยังมีความหวังว่าจะคลี่คลายลงได้ในที่สุด

สงครามโลกครั้งที่สามจะเกิดหรือไม่? 

คำตอบคือทุกอย่างเป็นไปได้แต่โอกาสที่จะเกิดขึ้นนั้นน้อยมาก เนื่องจากเงื่อนไขและปัจจัยของตัวละครต่างๆยังไม่มีเหตุผลเพียงพอที่จะเข้าร่วมสงครามขนาดใหญ่ 

ฝ่ายอิสราเอลมีอเมริกาและพันธมิตรตะวันตกอยู่เคียงข้าง แต่ก็ไม่ได้หมายความว่าจะมีพลังและมีเสียงเป็นเอกภาพ รัฐบาลฝ่ายขวาและขวาจัดของอิสราเอลชุดปัจจุบันนี้อาจจะอยู่ไม่นาน ความนิยมของนายกรัฐมนตรีคนปัจจุบันต่ำมาก มีแนวโน้มว่าจะมีรัฐบาลใหม่ภายในอีกไม่เกินหนึ่งปีข้างหน้า ผู้ที่จะมาแทนนั้นน่าจะเป็นพรรคการเมืองที่มีความเป็นกลางและได้รับการสนับสนุนโดยชาวอิสราเอลและประชาคมโลก ลดความแข็งกร้าวและหาทางอยู่ร่วมกับชาวปาเลสไตน์โดยสันติ

ด้านปาเลสไตน์นั้นอนาคตมีความหวังที่จะเป็นรัฐอิสระและได้รับการตอบรับเป็นสมาชิกขององค์การสหประชาชาติ ส่วนกองทหารฮามาสคงถูกกวาดล้างโดยกองทัพอิสราเอลและคงจะอ่อนกำลังลงในที่สุด

ตะวันออกกลางจะมีความมั่นคงมากขึ้นหลังจากวิกฤตผ่านไป โดยคาดว่าซาอุดิอาระเบียกับพันธมิตรในภูมิภาค ซึ่งมีกลุ่มผู้นำคนรุ่นใหม่ที่มีวิสัยทัศน์เอนเอียงไปทางตะวันตก จะเน้นความสำคัญของยุทธศาสตร์การพัฒนาประเทศให้ทันสมัย แม้ว่าจะมีเสียงคัดค้านจากคนรุ่นเก่าบ้าง แต่คิดว่าโครงการทั้งหลายที่วางไว้จะเดินหน้าต่อไป และวิกฤติครั้งนี้เป็นเพียงแค่สิ่งที่มาสะดุดชั่วคราว

ส่วนอิหร่าน ซึ่งเป็นคู่ปรับกับซาอุดิอาระเบีย อาจจะมีการเปลี่ยนแปลงการเมืองภายในประเทศหลังจากวิกฤตครั้งนี้ผ่านไป อิหร่านเป็นผู้สนับสนุนสำคัญกับกลุ่มฮามาส และหลายฝ่ายเชื่อว่าการก่อเหตุต่ออิสราเอลในครั้งนี้เป็นความประสงค์ของอิหร่านเพื่อขัดขวางความสัมพันธ์ระหว่างซาอุดีอาระเบียกับอิสราเอลซึ่งใกล้จะถึงบทสรุป โอกาสที่อิสราเอลกับอิหร่านจะปะทะกันทางสงครามนั้นมีความเป็นไปได้ แต่น้อยมาก

จีนมีท่าทีที่น่าจับตามองมาก ปัญหาการเมืองภายในจีนเป็นสิ่งท้าทายอย่างที่ไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อน นายกรัฐมนตรีจีนมีข่าวว่ากำลังดิ้นรนเพื่อการอยู่รอด รัฐมนตรีว่าการกระทรวงต่างประเทศก็อยู่ในระหว่างสรรหาคนมาแทน รัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหมยังไม่รู้ว่าจะเป็นใคร ปัญหาเศรษฐกิจของจีนในช่วงนี้เข้าเขตอันตรายเรื่องอสังหาริมทรัพย์ หนี้สาธารณะ ประชาชนเสียขวัญและกำลังใจเรื่องรายได้และความมั่งคั่งจึงทำให้ลดการใช้จ่ายลง โอกาสที่จีดีพีของจีนจะตรงตามเป้านั้นดูเป็นไปได้ยาก (ธนาคารโลกประเมินไว้ที่ 5.1%แต่เป็นจริงคงเหลือ 4.3%)

สหรัฐอเมริกามีปัญหาภายในประเทศคือความแตกร้าวทางการเมืองระหว่างประชาชน สองพรรคการเมืองใหญ่เดินคนละเส้นทาง งบประมาณของประเทศติดขัดเนื่องจากความขัดแย้งในรัฐสภา พรรครีพับลิกันมีปัญหาเรื่องเอกภาพและเข้ายุคเสื่อมถึงขั้นต้องปฏิรูป ส่วนเดโมแครตนั้นประธานาธิบดี Biden จำเป็นต้องใช้วิธีใจดีสู้เสือประกาศชิงตำแหน่งประธานาธิบดีต่ออีกสมัย เพื่อรักษาความมั่นคงของประเทศ การเลือกตั้งประธานาธิบดีในเดือนพฤศจิกายน ค.ศ. 2024 ยังไม่สามารถประเมินได้ว่าอเมริกาจะมีการต่อเนื่องโดยผู้บริหารปัจจุบันไปอีก หรือจะได้ผู้นำใหม่ที่มีอุดมการณ์สุดโต่ง

ประชาคมยุโรปมีปัญหาเศรษฐกิจที่ยังแก้ไม่ตก ซ้ำเติมกับสงครามในยูเครนและความแตกร้าวกับรัสเซียซึ่งส่งผลให้เกิดความเปราะบางเรื่องพลังงานซึ่งพึ่งพารัสเซียมาเป็นเวลานานและปัญหาผู้อพยพ

องค์ประกอบข้างต้นของประเทศและกลุ่มต่างๆดังที่กล่าวมาแสดงถึงความไม่พร้อมของแต่ละประเทศ จึงยากที่จะขยายความขัดแย้งเป็นสงครามใหญ่ถึงขั้นเศรษฐกิจโลกล่มสลาย แต่ในยุคที่สิ่งแปลกประหลาดเกิดขึ้นได้เสมออย่างในปัจจุบัน ใช้นโยบายกระจายความเสี่ยงของการลงทุน เลือกเป้าหมายการลงทุนที่มีคุณภาพและคุณลักษณะตรงกับอุดมคติของเรา และประเมินผลระยะยาว ไม่ว่าวิกฤตแห่งภูมิรัฐศาสตร์จะเป็นอย่างไรในระยะสั้นครับ