‘วัคซีน’ ตัวช่วยสำคัญ’ผู้สูงอายุ’

"ในปี พ.ศ. 2564 ประเทศไทยเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุโดยสมบูรณ์ คุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุมีความสำคัญ เพราะเป็นวัยที่มีภูมิคุ้มกันต่ำกว่าคนวัยหนุ่มสาว มีโอกาสติดเชื้อโรคได้ง่าย และรุนแรง อีกทั้งถ้ามีภาวะแทรกซ้อนก็ต้องรักษาตัวในโรงพยาบาล 

ซึ่งโรคติดเชื้อบางอย่างสามารถป้องกันได้ด้วยวัคซีน  แม้จะไม่ 100  เปอร์เซ็นต์  แต่ก็เสริมสร้างภูมิคุ้มกัน ลดการเกิดโรค ลดความรุนแรงของโรคได้และประหยัดค่ารักษาพยาบาล วัคซีนจึงไม่ใช่เรื่องของเด็ก ผู้สูงอายุก็มีความจำเป็นต้องได้รับวัคซีนเช่นกัน" ศ. พญ.ศศิโสภิณ เกียรติบูรณกุล สาขาวิชาโรคติดเชื้อ ภาควิชาอายุรศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล กล่าวถึงความจำเป็นในผู้สูงอายุว่าต้องฉีดวัคซีนป้องกันเช่นเดียวกัน มีอยู่ 4 ชนิด

1)วัคซีนป้องกันโรคไข้หวัดใหญ่

อาจเกิดหลอดลมอักเสบปอดบวม ติดเชื้อแบคทีเรียแทรกซ้อน หากอาการรุนแรงก็ทำให้เสียชีวิตได้ คำแนะนำ : ฉีดวัคซีนป้องกันโรคไข้หวัดใหญ่ 1 เข็ม ทุกปี

2)วัคซีนป้องกันโรคปอดบวม

โรคปอดบวมเป็นสาเหตุอันดับต้น  ๆ ที่ทำให้ผู้สูงอายุเสียชีวิต มีสาเหตุมาจากเชื้อนิวโมค็อกคัส  อาจมีการติดเชื้อในกระแสเลือดและเยื่อหุ้มสมองอักเสบได้คำแนะนำ : ฉีดวัคซีนป้องกันโรคปอดบวมชนิด 13 สายพันธุ์ 1 เข็ม ตามด้วยชนิด23 สายพันธุ์ 1 เข็ม ห่างกัน 1 ปี

3)วัคซีนป้องกันโรคงูสวัด

งูสวัดเกิดจากเชื้อไวรัสชนิดเดียวกันกับโรคอีสุกอีใส ทำให้เกิดตุ่มน้ำใสตามแนวเส้นประสาท  อาจมีภาวะแทรกซ้อนปวดแสบปวดร้อนตามผิวหนัง คำแนะนำ : ฉีดวัคซีนป้องกันโรคงูสวัด 1 เข็ม เพียงครั้งเดียว

4)วัคซีนป้องกันโรคบาดทะยัก-คอตีบ-ไอกรน

หากเกิดแผลในผู้สูงอายุจะมีโอกาสติดเชื้อบาดทะยักได้ง่าย  ทำให้เกิดกล้ามเนื้อแข็งเกร็ง  หายใจลำบาก  โรคคอตีบที่รุนแรงทำให้หายใจลำบาก  ทั้งโรคบาดทะยักและคอตีบหากมีอาการรุนแรงอาจเสียชีวิตได้ และโรคไอกรนทำให้ไอต่อเนื่องอย่างรุนแรง คำแนะนำ : ฉีดวัคซีนป้องกันโรคบาดทะยัก-คอตีบ-ไอกรน 1 เข็ม และวัคซีนป้องกันโรคบาดทะยัก-คอตีบ ทุก 10 ปี

 

• วัคซีนผู้ใหญ่

ศ.นพ.ธีระพงษ์ ตัณฑวิเชียร หน่วยโรคติดเชื้อ ภาควิชาอายุรศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย สมาคมโรคติดเชื้อแห่งประเทศไทย มองว่าการฉีดวัคซีนป้องกันโรคสำหรับผู้ใหญ่และผู้สูงอายุ เป็นเรื่องจำเป็นเช่นเดียวกับที่เด็กเล็กต้องฉีดตามโปรแกรมที่จัดวางไว้

"ในผู้ใหญ่เริ่มพบการติดเชื้อที่สามารถป้องกันได้ด้วยการฉีดวัคซีนเช่น คอตีบ ไอกรน บาดทะยัก หัด อีสุกอีใสฯลฯ เหล่านี้เกิดขึ้นประปรายในผู้ใหญ่และผู้สูงอายุการฉีดวัคซีนไม่ใช่ใช้เฉพาะเด็กเล็กอีกต่อไป หากมีวัคซีนอีกหลายชนิดที่ใช้ฉีดเพื่อป้องกันการติดเชื้อสาหรับเด็กโต วัยรุ่น ผู้ใหญ่และผู้สูงอายุช่วยลดการติดเชื้อและลดการเข้ารักษาตัวในโรงพยาบาลไม่ให้มีมากขึ้น"

ผู้ใหญ่(อายุ 27-65 ปี) ควรฉีดวัคซีนบาดทะยักและคอตีบ,วัคซีนไข้หวัดใหญ่,วัคซีนตับอักเสบบี

ผู้สูงอายุ(อายุมากกว่า 65 ปี)ควรฉีดวัคซีนบาดทะยักและคอตีบ, วัคซีนไข้หวัดใหญ่, วัคซีนป้องกันนิวโมคอคคัส

ผู้ที่มีโรคเรื้อรัง (ไม่มีม้าม, หัวใจวาย, ปอดอุดกั้นเรื้อรัง, ไตวายเรื้อรัง, ตับวาย, ติดเชื้อเอดส์รับยากดภูมิคุ้มกัน) ควรฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่, วัคซีนตับอักเสบบี, วัคซีนป้องกันนิวโมคอคคัส

คุณหมอธีระพงษ์ บอกว่า  ปัจจุบันการฉีดวัคซีนในกลุ่มนี้ ยังอยู่ในอัตราที่ต่ำ เนื่องจากผู้ใหญ่และผู้สูงอายุไม่มีโอกาสพบแพทย์ เพราะสุขภาพดี ไม่ป่วย และไม่มีโปรแกรมการนัดฉีดวัคซีนที่ชัดเจนเหมือนในเด็กเล็ก รวมถึงแพทย์ก็ไม่เข้าใจถึงความสำคัญของการให้วัคซีนป้องกันโรคติดเชื้อที่มีความรุนแรง โดยเฉพาะในผู้สูงอายุที่มีโรคประจำตัวที่เสี่ยงต่อการติดเชื้อรุนแรง

ซึ่งการให้ความรู้ที่ถูกต้องแก่ประชาชน รวมถึงภาครัฐบาลและภาคเอกชนจึงควรให้ความสำคัญส่งเสริมการป้องกันโรคด้วยการฉีดวัคซีนในผู้ใหญ่และผู้สูงอายุ