ฉีดวัคซีนโควิด-19 ควรฉีดเข็มกระตุ้นต่อหรือรอวัคซีนตัวใหม่?

(3 ธ.ค.2565) ศ.นพ.ยง ภู่วรวรรณ (หมอยง) หัวหน้าศูนย์เชี่ยวชาญเฉพาะทางด้านไวรัสวิทยาคลินิก ภาควิชากุมารเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โพสต์เฟซบุ๊กประเด็น "โควิด-19" ตั้งคำถามควรฉีดวัคซีนเข็มกระตุ้นต่อหรือว่าจะรอวัคซีนตัวใหม่ ซึ่งการระบาด ณ ตอนนี้เป็นช่วงขาขึ้น 

การระบาดของโควิด-19 เป็นไปตามฤดูกาลในรอบของปี ในระลอกนี้การระบาดจะเริ่มตั้งแต่กลางเดือนพฤศจิกายนเป็นต้นมา และจะขึ้นสูงสุดหลังปีใหม่หรือเดือนมกราคม และจะไปเริ่มลดลงตั้งแต่กลางเดือนกุมภาพันธ์เป็นต้นไป จนเหลือน้อยมากในเดือนมีนาคม และจะไปขึ้นการระบาดรอบใหม่ของปีในฤดูฝนหรือเดือนมิถุนายนถึงเดือนกันยายน เป็นไปตามฤดูกาลของโรคทางเดินหายใจ

ขณะนี้การระบาดอยู่ในขาขึ้น ตามทิศทางของฤดูกาล จึงมีความจำเป็นที่จะต้องกระตุ้นภูมิต้านทานให้สูงขึ้น ในขณะนี้แทนที่จะรอไปถึงเดือนมกราคม หรือกุมภาพันธ์ซึ่งอยู่ขาลง

วัคซีนในบ้านเรา ถึงแม้จะเป็นสายพันธุ์เดิม การกระตุ้นในระดับเซลล์ เพื่อลดความรุนแรงของโรค สามารถทำได้ดีมาก

วัคซีนตามสายพันธุ์ ถึงแม้จะมีการเพิ่มขึ้นมา จะป้องกันการติดเชื้อเพราะเป็นแอนติบอดี้ หรือ B cell และเมื่อภูมิขึ้นมาแล้วก็ลดลง และเมื่อลดลงถึงระดับหนึ่งไม่ว่าจะเป็นวัคซีนอะไรก็เกิดการติดเชื้อได้ จึงไม่มีวัคซีนเทพในการป้องกันการติดเชื้อ

การลดความรุนแรงของโรคจึงขึ้นอยู่กับจำนวนเข็มที่ฉีด มากกว่าชนิดของวัคซีนที่ฉีด แน่นอนการให้วัคซีนแต่ละครั้งควรมีระยะเวลาห่างกัน โดยทั่วไปในเข็มกระตุ้นยิ่งห่างยิ่งดี แต่ข้อเสียก็คือว่าถ้าห่างเกินไปจะเกิดการติดเชื้อเสียก่อน

ดังนั้นจึงอยากให้ทุกคนได้อย่างน้อย 3 เข็ม และถ้าจะฉีดเข็มที่ 4 ก็ควรห่างไป 4-6 เดือน และถ้าได้ 4 เข็มแล้วมานานมาก เช่นเกิน 6 เดือนไปแล้ว จะให้เข็มที่ 5 ก็ไม่ว่ากัน เพราะเมื่อนานแล้วภูมิคุ้มกันก็จะลดลงไปเป็นจำนวนมาก การกระตุ้นก็เป็นการเพิ่มภูมิต้านทานทั้งแอนติบอดีและระดับเซลล์

ข่าวที่เกี่ยวข้อง

- ฉีดวัคซีนโควิดไฟเซอร์ (ฝาสีแดง) ฟรี เด็ก 6 เดือนถึง 4 ปีทั่วกรุงเทพกว่า 100 ที่

- "ฉีดวัคซีนโควิดฟรี" ที่ไหนบ้าง รวมมาให้ทุกจุดที่นี่ ทั่วกรุงเทพและปริมณฑล

- ศูนย์ฉีดวัคซีนโควิด-19 กรุงเทพ ขยายเวลาให้บริการเดือนธันวาคม 2565 เช็กเลย

เมื่อโควิด-19 อยู่ขาขึ้น เราจึงควรจะรีบให้วัคซีนแทนที่จะไปรอวัคซีนตัวใหม่ หรือวัคซีน 2 สายพันธุ์ ที่กว่าจะเข้ามาก็อยู่ในขาลงของโควิด-19 เราไม่ได้เป็นประเทศผู้ผลิตวัคซีน

การกลายพันธุ์ของไวรัส จะกลายพันธุ์ในส่วนของหนามแหลม ที่เป็นส่วนในการป้องกันการติดเชื้อ และตลอดปีที่ผ่านมาสายพันธุ์ที่ระบาดในบ้านเราก็ยังเป็น โอมิครอน แต่จะแตกต่างในกลุ่มย่อย เป็น BA.1 , BA.2 , BA.2.75 , BA.4 , BA.5 ประชากรไทยติดเชื้อไปแล้วประมาณ 70% (จากการศึกษาด้วยการเจาะเลือดที่ชลบุรี) ส่วนใหญ่ที่ติดเชื้อจะเป็นสายพันธุ์โอมิครอน ภูมิคุ้มกันที่เกิดขึ้นจากการติดเชื้อร่วมกับภูมิคุ้มกันที่ได้จากวัคซีน ถือเป็นภูมิคุ้มกันแบบลูกผสมที่ดีมาก และใกล้เคียงกับสายพันธุ์ที่สุด

ส่วนการกลายพันธุ์ที่ออกไปมากอย่างที่มีข่าว เดลตาครอน ไม่ได้มีปัญหาในประเทศไทย การระบาดที่เกิดขึ้นยังเป็นโอมิครอนอยู่ จึงยังไม่ได้หลีกหนีภูมิต้านทานของประชากรส่วนใหญ่ไปมาก ไม่ได้น่าวิตกแต่อย่างใด

ดังนั้น ขณะนี้อยู่ในขาขึ้นตามฤดูกาล ควรได้รับวัคซีนในการป้องกันที่เหมาะสมที่มีอยู่ในบ้านเรา และจะไม่รอจนถึงเดือนกุมภาพันธ์หรือรอวัคซีนสายพันธุ์ใหม่

CR เฟซบุ๊ก หมอยง