ชื่นใจหน้าร้อน 'น้ำสมุนไพร-อาหาร' ดับกระหาย คลายร้อน ลดภาวะฮีทสโตรก
เข้าสู่ฤดูร้อนเต็มรูปแบบสำหรับประเทศไทย เพราะอากาศที่ร้อนมากขนาดจนสามารถฆ่าคนให้ตายได้ โดยเฉพาะภาวะฮีทสโตรกหรือภาวะลมแดด ซึ่งมีสาเหตุหลักมาจากความร้อนที่สูงและอบอยู่ในร่างกาย จนร่างกายไม่สามารถระบายความร้อนออกได้
Ketpoint:
- 'สมุนไพร' ใช้ได้ตั้งแต่ใบ ดอก ผล เมล็ด เหง้า มีประโยชน์ทั้งทางตรงและทางอ้อม แก้ร้อนใน ดับความร้อน ช่วยจัดสมดุลร่างกาย ลดการเกิดภาวะฮีทสโตรก
- เลาะรั้วสมุนไพรในบ้าน กระเจี๊ยบ เก๊กฮวย ตะไคร้ บัวบก มะตูม มะนาว มะพร้าว เตยหอม สามารถทำได้ด้วยตนเอง
- ช่วยให้รู้สึกสดชื่น รสชาติอร่อย เป็นยารักษาโรค ป้องกันโรคภัยได้มากมายตามคุณประโยชน์เฉพาะตัวของสมุนไพรชนิดนั้นๆ
วันนี้ 'กรุงเทพธุรกิจ' จะพาทุกคนมารู้จักเครื่องดื่มเย็นๆ ชื่นใจเพื่อดับกระหายความร้อน โดยเฉพาะน้ำสมุนไพรของไทย ที่นอกจากสรรพคุณสุดเจ๋งแล้ว ยังช่วยคลายร้อน จัดสมดุลร่างกาย เสี่ยงการเสียสมดุลร่างกาย ลดการเกิดภาวะฮีทสโตรกหรือภาวะลมแดด
กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก ได้เปิดเผยข้อมูลว่าในช่วงหน้าร้อนที่อากาศร้อนจัด ส่งผลให้เกิดความเสียสมดุลของธาตุทั้งสี่ ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุลม และธาตุไฟ
"โดยเฉพาะยิ่งคนที่มีธาตุไฟเป็นเจ้าเรือน (เกิดระหว่างเดือน มกราคม – มีนาคม) จะมีความเสี่ยงในการเสียสมดุลร่างกายได้มากกว่าธาตุอื่นๆ เพราะความร้อนอบอ้าวจากอากาศ"
ส่งผลกระทบให้ธาตุไฟกำเริบได้ง่าย เช่น มีอาการปวดศีรษะ เป็นลมแดด แผลร้อนในภายในปาก กรดไหลย้อน ท้องผูก ท้องเสีย ผิวไหม้จากการตากแดด มีเม็ดผด ผื่น คัน ผิวหนังอักเสบ เป็นต้น ซึ่งก็ส่งผลให้ธาตุอื่นๆ เสียสมดุลตามมาด้วย
ข่าวที่เกี่ยวข้อง:
เตือนภัย 'ฮีทสโตรก' กรณี 'เอ๋ ชนม์สวัสดิ์' ภัยร้ายเสี่ยงตายหน้าร้อน
วิธีคลายร้อนง่ายๆ ด้วยการปรับพฤติกรรม ตามศาสตร์ "แพทย์แผนไทย"
เปิดสรรพคุณ "สมุนไพรดับร้อน" ในเมนูโบราณ เด็กรุ่นใหม่รู้จักไหม?
น้ำสมุนไพรช่วยจัดสมดุลธาตุทั้ง 4 ของร่างกาย
หากเสียสมดุลแต่ละธาตุอาการจะแตกต่างกัน เช่น
ธาตุลมกำเริบ (อาการวิงเวียน อ่อนเพลีย เหนื่อยล้าไม่สบายเนื้อตัว นอนไม่หลับ)
ธาตุน้ำหย่อน (กระหายน้ำ ผิวพรรณแห้งกร้าน ท้องผูก)
ธาตุดิน (อวัยวะต่างๆ ในร่างกายทั้งหมด) จึงต้องดูแลธาตุไฟในร่างกาย
โดยควบคุมอุณหภูมิในร่างกายไม่ให้สูงมากเกินไป รับประทานอาหารที่มีรสขม รสจืด และรสเย็น จะเป็นพืชผัก...หรือผลไม้ก็ได้ นำมาปรุงเป็นอาหารหรือเครื่องดื่ม หลีกเลี่ยงอาหารรสจัด เผ็ดจัด เปรี้ยวจัด เค็มจัด หรือรสมันมาก ไม่ทำงานหนักเกินกำลัง สวมใส่เสื้อผ้าที่ระบายความร้อนได้ดี และทำจิตใจให้สงบ
สำหรับน้ำสมุนไพร เครื่องดื่มที่จะช่วยจัดสมดุลธาตุทั้ง 4 ของร่างกายได้แก่
- น้ำตรีผลา ประกอบด้วยผลไม้ 3 ชนิด ได้แก่ มะขามป้อม ลูกสมอพิเภก ลูกสมอไทย เป็นยาปรับธาตุในหน้าร้อน มีสรรพคุณช่วยรักษาความสมดุลธาตุทั้ง 4 ของร่างกาย สามารถรับประทานได้ในทุกวัยและใช้ได้กับทุกธาตุ ...
- น้ำย่านาง ใบย่านางมีฤทธิ์เย็น ปรับสมดุล ลดความร้อนในร่างกาย น้ำบัวบก แก้ร้อนใน กระหายน้ำ ลดอาการปวดศีรษะข้างเดียว บำรุงสมอง บำรุงหัวใจ น้ำกระเจี๊ยบ สรรพคุณช่วยรักษาอาการร้อนในภายในช่องปาก ลดความดันโลหิต และ น้ำใบเตย ช่วยบำรุงหัวใจ ช่วยลดอาการกระหายน้ำ ทำให้ชุ่มชื่น
เครื่องดื่ม-อาหารที่ช่วยคลายร้อน
นอกจากนั้น ยังมีน้ำสมุนไพร ที่จะช่วยดับกระหาย คลายร้อนให้แก่ทุกคน แถมสามารถหาสมุนไพรได้รอบรั้วในบ้าน เริ่มด้วย
1. น้ำกระเจี๊ยบแดง
น้ำกระเจี๊ยบแดงมีรสเปรี้ยว และมีแร่ธาตุต่างๆ มากมาย ช่วยแก้กระหายน้ำ แก้อ่อนเพลีย แก้ความดันโลหิตสูง รักษาแผลในกระเพาะ บำรุงกำลัง บำรุงโลหิต ลดไขมันในเส้นเลือด ลดอุณหภูมิในร่างกาย
2. น้ำตะไคร้หอม
น้ำตะไคร้หอมมีสรรพคุณทางยาในการแก้ริดสีดวงปาก รักษาแผลในปาก รักษาโรคภายในช่องปาก บรรเทาอาการปากแตกระแหง ช่วยย่อยอาหาร ช่วยขับลมในกระเพาะและในลำไส้ แก้ท้องอืดท้องเฟ้อ
3. น้ำบัวบก
น้ำบัวบกหรือน้ำใบบัวบกมีสารประกอบสำคัญหลายชนิด มีแคลเซียมในระดับสูงถึงปานกลาง มีวิตามินเอสูง ใช้เป็นยาอายุวัฒนะ ช่วยบำรุงประสาท ทำให้ความจำดีขึ้น แก้อาการอักเสบ ช้ำใน บำรุงสายตา
4. น้ำมะนาว
น้ำมะนาวมีปริมาณวิตามินซีมาก ช่วยป้องกันโรคลักปิดลักเปิด ใช้เป็นยาขับเสมหะ ลดอาการระคายเคืองในช่องคอ จิบแก้ไอ ช่วยบำรุงเสียง แก้อาการท้องอืด ท้องเฟ้อ บรรเทาอาการคลื่นไส้ทั่วๆ ไปที่ไม่ร้ายแรง
5. น้ำบัวบก
น้ำบัวบกหรือน้ำใบบัวบกมีสารประกอบสำคัญหลายชนิด มีแคลเซียมในระดับสูงถึงปานกลาง มีวิตามินเอสูง ใช้เป็นยาอายุวัฒนะ ช่วยบำรุงประสาท ทำให้ความจำดีขึ้น แก้อาการอักเสบ ช้ำใน บำรุงสายตา
6. น้ำมะพร้าว
น้ำมะพร้าวรสหวาน ช่วยดับกระหาย ทำให้รู้สึกสดชื่นจากภายใน ทั้งยังมีสรรพคุณในการแก้พิษ ขับพยาธิ บรรเทาอาการอาเจียนเป็นเลือด ช่วยขับปัสสาวะ แก้ปวดฟัน แก้นิ่ว แก้ภาวะการเสียน้ำ ลดอาการบวมน้ำ
7. น้ำเก๊กฮวย
น้ำเก๊กฮวยช่วยดับร้อน แก้กระหาย แก้ร้อนใน ช่วยขับเหงื่อ กำจัดสารพิษออกจากร่างกาย บำรุงโลหิต ช่วยเพิ่มการไหลเวียนของเลือด ป้องกันการเกิดโรคหัวใจ บรรเทาอาการวิงเวียนศีรษะ บรรเทาอาการหน้ามืด
8. น้ำเตยหอม
น้ำเตยหอมมีกลิ่นหอมเย็น ดื่มแล้วช่วยดับพิษร้อนภายในร่างกาย ทำให้รู้สึกสดชื่น เย็นสบาย แก้อาการอ่อนเพลีย ปรับสมดุลในร่างกาย ช่วยลดความดันโลหิต ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด ป้องกันโรคเบาหวาน
9. น้ำรากบัว
เครื่องดื่มสมุนไพรชนิดนี้ ได้มาจากรากบัวต้มกับน้ำ ใช้ดื่มเพื่อดับกระหาย นอกจากนี้ยังมีสรรพคุณแก้ท้องร่วง แก้ร้อนใน ขับเสมหะ และบำรุงกำลัง
10. น้ำว่านหางจระเข้
ช่วยบำรุงร่างกาย ทำให้ร่างกายสดชื่น กระปรี้กระเปร่า แถมยังช่วยให้ระบบขับถ่ายดีและท้องไม่ผูก น้ำดื่มสมุนไพรชนิดนี้เหมาะอย่างยิ่งสำหรับคนนอนดึกและอ่อนเพลีย
เน้นพืชผักผลไม้ที่มีฤทธิ์เย็นเป็นเมนูอาหาร
สำหรับอาหาร ที่แนะนำให้รับประทานในช่วงฤดูร้อน ควรจะรับประทานอาหารให้ครบ 5 หมู่ แต่จะเน้นพืชผักและผลไม้ที่มีฤทธิ์เย็นเป็นหลักเมนูอาหารที่แนะนำ ได้แก่
แกงจืดมะระยัดไส้
มะระ มีสรรพคุณที่สำคัญคือเป็นยาดับร้อนถอนพิษไข้ แก้กระหาย บรรเทาอาการร้อนใน แก้อักเสบ เจ็บคอ.
แกงเลียงกุ้ง(ลดความเผ็ด)
อาหารพื้นบ้านที่ประกอบด้วยผักต่างๆ เช่น ใบตำลึง ใบแมงลัก บวบ น้ำเต้า เห็ดฟาง กระชาย ผักเหล่านี้เป็นผักที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย แกงเลียงกุ้งร้อนๆสามารถขับเหงื่อช่วยให้ร่างกายเบาสบาย
อาหารประเภทแกงจืด อาจเป็นแกงจืดฟักเขียว แกงจืดตำลึง แกงขี้เหล็กถือว่าเหมาะที่จะรับประทานในช่วงหน้าร้อนนี้
อย่างไรก็ตาม นอกจากเรื่องของอาหารและเครื่องดื่มแล้ว ทุกคนสามารถคลายร้อนได้ด้วยวิธีง่ายๆ อาทิ ดื่มน้ำเยอะ เลือกสวมเสื้อผ้าโปร่งๆ ระบายความร้อนได้ดี ใช้ผ้าชุบน้ำเช็ดหน้า ทานผลไม้เติมความสดชื่น เช่น แตงโม แตงไทย แคนตาลูป สับปะรด เป็นต้น หรือไปว่ายน้ำ วางพัดลมใกล้หน้าต่าง เป็นต้น
อ้างอิง:กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก
