สวนดาดฟ้าฉบับ“แพรี่ พาย-อมตา” กับบทสนทนาพืช ผัก ดอกไม้ ผีเสื้อ

“ดาดฟ้าที่เห็นอยู่นี้ใช้เวลา 4 เดือนเต็ม ค่อยๆ ปลูกต้นไม้ พืชผัก ตั้งแต่เมล็ดค่ะ ตอนเริ่มต้นคือท้อมาก เพราะร้อนสุดๆ เหมือนของกลางทะเลทราย แต่ด้วยความเชื่อมั่นว่า ไม่ว่าจะอยู่บนตึก อยู่ที่สูง ที่ไหนๆ ก็ตาม เราสามารถเปลี่ยนเป็นพื้นที่การเกษตรฉบับคนเมืองได้” แพรี่ พาย หรือแพร-อมตา จิตตะเสนีย์ อดีตเมคอัพ อาร์ติสท์ นักออกแบบสวนดาดฟ้า เขียนแนะนำไว้ในเฟซบุ๊ค Pearypie: Make-up Artist/Theatrical Artist

4 ปีที่แล้ว แพรรู้สึกเบื่อหน่ายอาชีพช่างแต่งหน้า เธอจึงหันมาสนใจเรื่องเกษตรอินทรีย์ ผ้าไทย ภูมิปัญญาท้องถิ่น สิ่งแวดล้อม และมีช่วงหนึ่งไปเดินป่าเรียนรู้ธรรมชาติ ที่ อ.เชียงดาว จ.เชียงใหม่ เดือนกว่าๆ กับคนทำงานเกษตรอินทรีย์

แรงบันดาลใจจากการสัมผัสธรรมชาติ ทำให้เธอกลับมาปรับพื้นที่ดาดฟ้าคอนโดของครอบครัวเป็นสวนปลูกพืชผัก ดอกไม้ มีตั้งแต่ฟักทอง น้ำเต้า แตงกวา มะระ กระเจี๊ยบฝัก ข้าวโพด และปลูกคราม ดาวเรือง ดาวกระจาย ผักปังสำหรับการย้อมสีผ้า และดอกไม้โบราณอีกหลายชนิด

เมื่อเร็วๆ นี้ แพรี่ พาย และดร.จิราวรรณ คำซาว ผู้เชี่ยวชาญด้านวิทยาศาสตร์การเกษตร ผู้ก่อตั้งการทำเกษตรอินทรีย์ครบวงจร ทุ่งกับดอย มาร่วมพูดคุยเรื่อง "ชวนลงมือ-จากป่าสู่เมือง แหล่งอาหารเสมือนป่านิเวศน์" ในเทศกาลหมุนเวียนเปลี่ยนเมือง ตอน ชอบจึงหมัก รักจึงปลูก ณ หอศิลปวัฒนธรรมแห่งกรุงเทพมหานคร

แพรี่ พาย : ต้องเริ่มจากอยากทำก่อน

กว่าจะเป็นสวนบนดาดฟ้าในแบบของเธอ...แพร บอกว่า ต้องมีความอยากทำก่อน

เธอเองไม่เคยรู้เรื่องปลูกป่า ทำการเกษตร  เพราะชีวิตที่ผ่านมาคลุกคลีกับการแต่งหน้าและงานศิลปะ 

(ภาพทั้งหมดจากเฟซบุ๊ค Pearypie: Make-up Artist/Theatrical Artist)

"ตอนล็อคดาวน์รอบแรกๆ ไม่มีพื้นที่ปลดปล่อย เครียด พอคลายล็อคก็ไปหาพี่มล (ดร.จิราวรรณ )ที่อ.เชียงดาว จ.เชียงใหม่ อยู่ที่นั่นเดือนกว่าๆ ก็เห็นเธอออกไปทำงาน ไปไร่ ช่วงล็อคดาวน์ก็ไม่ได้มีผลต่อเธอเลย 

ตอนนั้นเธอพาเราไปถอนต้นถั่วลิสงลายเสื้อ ทั้งๆ ที่เคยกิน แต่ไม่เคยรู้เลยว่าหน้าตาแบบนี้ ตอนเอาถั่วไปล้างริมแม่น้ำกับเด็กๆ ก็ได้เห็นวัตถุดิบตั้งแต่ต้นน้ำ เราอยู่กรุงเทพฯ เราไม่รู้เลยว่าสารตกค้างในอาหารเป็นยังไง พอไม่สบายก็ไปหาหมอ" แพร เล่าถึงช่วงเวลาที่สัมผัสธรรมชาติ เมื่อ 4 ปีที่แล้ว  

"แพรกับพี่มลรู้จักกันเมื่อ 4 ปีที่แล้ว ตอนนั้นแพรหมดแพสชั่นเรื่องการแต่งหน้า ต้องการพัฒนาตัวเอง เธอก็ชวนไปเดินป่า ไปดูเกษตรอินทรีย์ เกษตรบนที่ราบสูง และฤดูกาลต่างๆ ในป่าในชุมชน ได้เห็นวงจรชีวิต ก็เลยหลงรักธรรมชาติ และช่วยบำบัดใจได้ด้วย แพรได้รู้จักรา (สิ่งมีชีวิตในอาณาจักรเห็ดรา)มีหน้าที่เป็นผู้ย่อยสลายในธรรมชาติ ซึ่งมีบทบาทไม่แพ้ต้นไม้ใหญ่"

ส่วน ดร.จิราวรรณ เล่าถึงชีวิตส่วนตัวว่า จริงๆ แล้วไม่ได้อยากเป็นเกษตรกร อยากเป็นนักวิทยาศาสตร์ ผลิตยารักษาโรค แต่สุดท้ายพบว่า โรคภัยไข้เจ็บของคนเกิดจากอาหารการกิน

"เราก็เลยผันตัวมาเป็นหมอปรุงดิน ทำดินให้มีชีวิต เสริมอาหารต่างๆ ให้พืช และผลิตอาหารให้มีคุณภาพ แก้ต้นเหตุ ขับเคลื่อนความมั่นคงทางอาหาร"

11เดือนกับสวนลอยฟ้าแพรี่ พาย

เมื่อคิดแล้วว่า อยากปลูกพืช ผัก ต้นไม้ แข่งกับตึกสูงระฟ้า แพรลงมือปลูกทำกว่า 4 เดือน จนเป็นรูปเป็นร่างใช้เวลา 11 เดือน โดยเธอนำประสบการณ์ทั้งหมดที่เชียงดาวมาใช้

"คนส่วนใหญ่เวลาอยู่คอนโด ก็จะคิดว่าไม่สามารถมีแหล่งอาหารให้ตัวเราได้...มีได้ แต่ใจต้องอยากทำก่อน แพรเองก็เอาเชียงดาวมาอยู่บนดาดฟ้า

ตอนนี้บนดาดฟ้าได้กลายเป็นที่ปลูกผัก เป็นแหล่งอาหารให้ครอบครัวและเพื่อน นอกจากผัก เราปลูกดอกไม้กินได้ และดอกไม้โบราณด้วย เพราะเราชอบศิลปะเอามาใช้ได้"

ส่วนดร.จิราวรรณ เล่าต่อว่า 11 เดือนที่แพรเอาความรู้มาทดลองทำ สามารถทำได้ ถือว่าประสบความสำเร็จ

"แรกๆ ที่ปลูกผักจะไม่ได้ดั่งใจ แมลงต่างๆ ก็เข้ามา ต้องอดใจไว้ไม่ใช้เคมี พยายามเอาแมลงดีๆ เข้ามา ค่อยๆ ปรับระบบนิเวศน์

ถ้าใส่สารเคมีในดินวันนี้ พรุ่งนี้เห็นผล แต่ทำเกษตรอินทรีย์ต้องใช้ความอดทน ความละเอียด กว่าจะเห็นผลก็ปีสองปี แต่หลังจากนั้นดินจะดูแลพืช

เพราะเกษตรอินทรีย์ต้องมีความหลากหลาย ทำไมต้องมีดอกไม้ เพื่อล่อแมลงมาผสมเกสร อย่างฟักทองเราผสมเกสรให้มันได้ แต่ดอกแครอทเล็กๆ จะผสมเกสรต้องมีแมลง"

ก่อนลงมือทำสวน ต้องออกแบบ

หลังจากได้ลองผิดลองถูกออกแบบสวนดาดฟ้าด้วยตัวเอง แพร แนะว่า ถ้ามีพื้นที่จำกัด การวางแผนสำคัญ ต้องรู้ว่าควรปลูกผักช่วงไหน ผักชนิดไหนขึ้นฤดูกาลอะไร

"การทำสวน นอกจากบำบัดใจ แพรยังได้จับดิน อยู่กับธรรมชาติ และตอนนี้ในครอบครัวสามารถใช้พื้นที่ร่วมกัน เพราะสวนมีความร่มรื่น 

ไม่ยากที่จะลุกขึ้นมาผลิตอาหารเอง ไม่ยากที่จะกลับเข้าไปในธรรมชาติ และพวกเราอยากเป็นคนกลุ่มเล็กๆ  ที่สร้างค่านิยมในการบริโภคแนวใหม่"

........

ดูเฟซบุ๊คได้ที่ Pearypie: Make-up Artist/Theatrical Artist