กรมศิลป์ยกย่อง “มหาชาติคำหลวง” เป็นวรรณคดีแห่งชาติ

การประกาศยกย่องวรรณคดีแห่งชาติมีมาแล้วสองครั้ง ด้วย “มหาชาติคำหลวง” มีคุณค่าโดดเด่นหลายประการ คณะกรรมการจึงมีมติเห็นชอบให้ยกย่องเป็นวรรณคดีแห่งชาติ

เมื่อวันที่ 23 พ.ค.2565 กิตติพันธ์ พานสุวรรณ อธิบดีกรมศิลปากร พร้อมด้วยคณะกรรมการวรรณคดีแห่งชาติ ศาสตราจารย์กิตติคุณ ดร.ชลดา เรืองรักษ์ลิขิต และศาสตราจารย์กิตติคุณ สุกัญญา สุจฉายา ได้ร่วมกันแถลงข่าว

การประกาศยกย่องวรรณคดีเรื่อง "มหาชาติคำหลวง" เป็นวรรณคดีแห่งชาติ และการสัมมนาทางวิชาการเรื่อง “วรรณกรรมเรื่องมหาชาติในวัฒนธรรมไทย” ณ สำนักหอสมุดแห่งชาติ

คณะกรรมการวรรณคดีแห่งชาติ พิจารณาคัดเลือกหนังสือวรรณคดีที่มีคุณค่าโดดเด่น ทั้งความงดงามทางวรรณศิลป์ รวมถึงแนวคิดด้านสังคม จริยธรรม จารีตประเพณีและวัฒนธรรม อันทรงอิทธิพลต่อสังคมไทย

ในพุทธศักราช 2565 มีมติเห็นชอบให้ประกาศยกย่องวรรณคดีเรื่อง “มหาชาติคำหลวง” เป็นวรรณคดีแห่งชาติ

กรมศิลป์ยกย่อง “มหาชาติคำหลวง” เป็นวรรณคดีแห่งชาติ Cr. Nation Library of Thailand

เรื่องราวของพระพุทธเจ้า

อธิบดีกรมศิลปากร กล่าวว่า “มหาชาติคำหลวง” เป็นวรรณคดีที่เล่าเรื่องราวของพระเวสสันดร

“อันเป็นพระชาติสุดท้ายของพระโพธิสัตว์ ซึ่งได้บำเพ็ญบารมีครบถ้วนทั้ง 10 ประการ ก่อนตรัสรู้เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถแห่งกรุงศรีอยุธยาโปรดเกล้าฯ ให้ประชุมนักปราชญ์ราชบัณฑิต

ร่วมกันแปลแต่งขึ้นจากเรื่องเวสสันดรชาดก ซึ่งเป็น ภาษาบาลี ในพระไตรปิฎก มาเป็นคำประพันธ์ภาษาไทยเมื่อพุทธศักราช 2025

แบ่งเนื้อหาออกเป็น 13 กัณฑ์ แต่งด้วยคำประพันธ์ประเภท ร่าย โคลง ฉันท์ และกาพย์ อันไพเราะงดงามยิ่ง

กรมศิลป์ยกย่อง “มหาชาติคำหลวง” เป็นวรรณคดีแห่งชาติ Cr. Nation Library of Thailand

มหาชาติคำหลวง เป็นต้นแบบการแปลแต่งวรรณคดีพระพุทธศาสนาเรื่องอื่น ๆ และเป็นต้นแบบการแต่งคำประพันธ์ในสมัยหลัง

จึงเป็นวรรณคดีเรื่องสำคัญที่ทรงคุณค่าในด้านวรรณศิลป์ ทั้งยังให้ความรู้เกี่ยวกับสังคมและประเพณีวัฒนธรรมไทย รวมถึงคติความเชื่อโดยเฉพาะเรื่องการให้ทาน

ก่อนหน้านี้ พ.ศ. 2553 ได้ประกาศยกย่องวรรณคดีเรื่อง “ไตรภูมิกถา” ให้เป็นยอดของวรรณคดีสมัยสุโขทัย

และพ.ศ. 2558 ประกาศยกย่องพระราชนิพนธ์บทละครเรื่อง “รามเกียรติ์ในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช” เป็นวรรณคดีแห่งชาติ มาแล้ว

กรมศิลป์ยกย่อง “มหาชาติคำหลวง” เป็นวรรณคดีแห่งชาติ Cr. Nation Library of Thailand

สัมมนาเรื่องมหาชาติในวัฒนธรรมไทย

ด้วยคุณค่าความสำคัญของวรรณคดีเรื่อง มหาชาติคำหลวง กรมศิลปากร คณะกรรมการวรรณคดีแห่งชาติ จึงได้กำหนดจัดการสัมมนาทางวิชาการเรื่อง วรรณกรรมเรื่องมหาชาติในวัฒนธรรมไทย

เพื่อเผยแพร่ความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับวรรณคดีเรื่อง มหาชาติคำหลวง และวรรณคดีเรื่องมหาชาติสำนวนต่าง ๆ ที่มีคุณค่าด้านวรรณศิลป์ตลอดจนคุณค่าด้านวัฒนธรรม ประเพณี และคติความเชื่อ

ในวันที่ 25 พฤษภาคม 2565 เวลา 08.30 – 17.00 น. ณ ห้องประชุมใหญ่ สำนักหอสมุดแห่งชาติ รับชมถ่ายทอดสดได้ทาง facebook fanpage กรมศิลปากร

สอบถามได้ที่ กลุ่มภาษาและวรรณกรรม สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ โทร. 0 2164 2501 ต่อ 6076 หรือ อีเมล [email protected]

กรมศิลป์ยกย่อง “มหาชาติคำหลวง” เป็นวรรณคดีแห่งชาติ Cr. Nation Library of Thailand