“เบียร์ดำ กินเนสส์ สเตาต์” จิตวิญญาณของชาวไอริช
เมื่อ 40 ปีก่อน ในร้านอาหารจีนจะมีเบียร์สีชาเข้ม ฉลากรูปคอหมาป่า หรือ “เบียร์ดำ กินเนสส์ สเตาต์” บริการลูกค้าคนจีนวัยกลางคนขึ้นไปชอบมาก เพราะเข้ากับอาหารจีนได้ดี และเชื่อว่าช่วยบำรุงร่างกายและเลือดลม ที่สำคัญบำรุงพลังทางเพศด้วย
คนไทยยุคนั้นเรียก เบียร์ดำ นี้ว่า เบียร์คอหมา ซึ่งคือ กินเนสส์ สเตาต์ เบียร์ที่ถือเป็นแก่นแท้ของชาวไอริช เป็นเครื่องดื่มประจำชาติไอร์แลนด์ และเป็นวัฒนธรรมกินดื่มของชาวไอริชตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน
Guinness Brewery ที่ดับลิน
ตั้งแต่ 1 มิถุนายน 2565 รัฐประกาศว่าบรรดา ผับ บาร์ คาราโอเกะ เปิดบริการได้ จึงมีข่าวว่าคนถามกันเยอะว่า “ที่ไหนมีขายเบียร์ดำ กินเนสส์ สเตาต์” (Guinness Stout) แบบสด ๆ บ้าง ?” ที่ถามเพราะส่วนใหญ่เบียร์ชนิดนี้มักขายตามผับเท่านั้น และส่วนใหญ่เป็นไอริช ผับ หรือสไตล์บริติช ผับ
ผมชอบ กินเนสส์ สเตาต์ แบบสด (Draught) ที่รินจากหัวจ่าย (Tap) และมีผับที่ไปประจำ ที่สังเกตเห็นคือในช่วง 7-8 ปีที่ผ่านมา คนรุ่นใหม่วัยทำงานชอบดื่มเบียร์ดำชนิดนี้มากขึ้น จากที่เคยเป็นเบียร์ของวัยเลยกลางคนเรื่อยไปจนถึงสูงวัย
โฆษณาคลาสสิกของกินเนสส์ยุคก่อน
แต่ถ้าย้อนไปก่อนหน้านั้น ที่สร้างความฮือฮาและคนที่เคยเห็นน่าจะวัยเลข 6 ขึ้นไป คือหนังสือการ์ตูนเล่มละสิบสลึง ภาพหน้าปกเป็นรูปสาวสวยเซ็กซี่นั่งบนโต๊ะรูเล็ตต์ แกะกระดุมเสื้อสองเม็ดบน โชว์เนินอกมโหฬาร เด็ก ๆ หรือวัยรุ่นสมัยนั้นเห็นแล้วมือชาเท้าชาหลายนาที ยุคนั้นถือว่าค่อนข้างโป๊
หญิงสาวคนดังกล่าวเป็นนางนกต่อเพื่อล่อพระเอกไปติดกับ หลังจากพระเอกโก่งศรยิงนางนกต่อเรียบร้อยแล้ว พระเอกก็ร้องขอดื่ม เบียร์ดำผสมไข่ไก่ อิทธิพลการดื่มของพระเอกบนทรวงอกสาวอึ๋ม ทำให้คนในยุคนั้นพากันสั่งเบียร์ดำกับไข่ไก่เป็นแถว
เบียร์ดำกินเนสส์ (Credit: renegadebrewing.com)
คนที่ดื่มบอกว่าความขมของเบียร์ดำช่วยดับความคาวได้ ดื่มครั้งแรกอาจจะพะอืดพะอมบ้าง แต่พอนึกถึงว่าช่วยให้เตะปี๊บดังลั่นทุ่ง ความคาวความขมก็ไม่มีความหมาย
เครื่องดื่มเสริมพลังทางเพศนี้มีอยู่หลายสูตร แต่ที่นิยมกันมากถือว่าเป็นสูตรมาตรฐานคือเบียร์ดำ + ไข่ไก่
ต่อมามีการเพิ่มเนยเข้าไปด้วยกลายเป็น เบียร์ดำ + ไข่แดง + เนย คนให้เข้ากันดีแล้วกระดกครั้งเดียวให้หมดแก้ว นอกนั้นก็มี เบียร์ดำ + น้ำผึ้งเดือนห้า + เนย เป็นต้น
Guinness Draught
จริง ๆ แล้วสเตาต์ในไอร์แลนด์มีหลายยี่ห้อ แต่ที่ได้ชื่อว่าเป็นเบียร์ประจำชาติของไอร์แลนด์ และเป็นสัญลักษณ์ของเบียร์ดำคือ กินเนสส์ (Guinness) พูดถึงเบียร์ดำทุคนจะนึกถึง กินเนสส์ สเตาต์ ทันที ถือเป็น ราชาแห่งเบียร์ดำ บริษัทนี้ยิ่งใหญ่ มีหุ้นอยู่ในบริษัทผลิตวิสกี้ สปิริต เบียร์ และไวน์
กินเนสส์ เวิลด์ เรคผคอร์ด (Quinness World Records) ที่บันทึกสถิติสิ่งที่เป็น “ที่หนึ่งในโลก” นั้นก็ได้ กินเนสส์ เป็นสปอนเซอร์ใหญ่มายาวนาน นอกจากนั้นสัญลักษณ์ของกินเนสส์ ได้นำไปผลิตสินค้าและของที่ระลึกต่าง ๆ มากมาย
คนไอริชมีความภูมิใจในแผ่นดิน วีรบุรุษ และภูมิปัญญาของเขา โดยบอกว่าเบียร์ดำเป็นมากกว่าเบียร์ และจะดื่มเบียร์ดำวันละแก้ว เพราะเชื่อว่าจะช่วยในการบำรุงโลหิตและหัวใจ สมัยโบราณนิยมให้คุณแม่ที่คลอดลูกใหม่ ๆ ดื่มเพื่อบำรุงโลหิต เหมือนที่บ้านเราให้ดื่มยาดองเหล้า
อาร์เธอร์ กินเนสส์ (Arthur Guinness) ผู้ก่อตั้งกินเนสส์ ได้สร้างโรงผลิตเบียร์ในดับลิน (Dublin) ในปี 1759 โดยใช้เครื่องไม้เครื่องมือที่ค่อนข้างทันสมัย เนื่องจากตอนนั้นอยู่ในช่วงเปิดโลกปฏิวัติอุตสาหกรรมใหม่ ๆ โดยมีฮาร์พ (Harp) เครื่องดนตรีไอริชเป็นสัญลักษณ์
ไม่นานเบียร์ดำกินเนสส์ก็กลายเป็นคู่แข่งสำคัญของเอล (Ale) ซึ่งสีค่อนไปทางแดงและรสหวาน ขณะที่เบียร์กินเนสส์นอกจากสีจะดำแล้ว รสชาติยังผสานระหว่างขม มัน และกลิ่นยีสต์ที่แรง ฟองละเอียดยิบราวกับครีม ซึ่งคนไอริชบอกว่า “ยิ่งดื่มยิ่งอร่อย”
บารัค โอบามา ก็ชอบเบียร์ดำ
จึงไม่แปลกที่ยอดคนไอริชอย่าง จอร์จ เบอร์นาร์ด ชอว์, ซามูเอล บลัคเกตต์, เจมส์ จอยซ์ และนิก เยตส์ รวมทั้ง จอห์น เอฟ เคเนดี้ อดีตประธานาธิบดีสหรัฐฯ ที่มีเชื้อสายไอริช จะโปรดปรานเบียร์ดำมาก
เมื่อประมาณ 15 ปีที่แล้วผมไปไอร์แลนด์ครั้งแรก และตระเวนไปตามเมืองต่าง ๆ โดยเฉพาะดับลินเมืองหลวง ในผับต่าง ๆ นอกจากจะตกแต่งด้วยไม้มะฮอกกานี และหินอ่อนแล้ว จะต้องมีถังไม้บรรจุเบียร์ดำหลายยี่ห้อไว้บริการคอเบียร์ ปัจจุบันเปลี่ยนเป็นถังโลหะเป็นส่วนใหญ่
บรรยากาศผับในไอร์แลนด์
ไอร์แลนด์มีพื้นที่ส่วนใหญ่เป็นที่ลาดเนินเขาและภูเขาสูง น้ำฝนที่ตกมาจะชะล้างหน้าดินซึ่งมีแร่ธาตุผสมอยู่ด้วยไหลลงสู่แม่น้ำ โรงเบียร์ต่างสูบน้ำนี้มาใช้ทำเบียร์ น้ำเป็นปัจจัยสำคัญของรสชาติเบียร์ เมื่อผสานกับเทคนิคส่วนตัวโดยใช้มอลต์และดอกฮอพเผาคั่วจนเกิดสีดำ พร้อมทั้งกระบวนการบ่มหมักด้วยยีสต์พันธุ์ดี จึงยากที่ชาติใดจะทำเบียร์ดำได้อร่อยเท่าไอร์แลนด์
ร้านอาหารในไอร์แลนด์ส่วนใหญ่จะมีเมนูแนะนำประจำร้านคือ เบียร์ดำกับหอยนางรมสด โดยเฉพาะที่เมืองกัลเวย์ (Galway) ได้ชื่อว่าเป็นศูนย์กลางของหอยนางรม มีการจัดเทศกาลหอยนางรม (Galway Oyster Festival) ทุกปี
สำหรับปีนี้จัดวันที่ 23-25 กันยายน 2022 ซึ่งวันที่ 24 กันยายน เป็นวันคล้ายวันเกิดของอาร์เธอร์ กินเนสส์ ผู้ก่อตั้งกินเนสส์ ใครมีโอกาสไม่ควรพลาดอากาศเย็นสบาย จิบเบียร์ดำรสเด็ด เคล้าหอยนางรมตัวขาวอวบอั๋น
เบียร์คอหมาป่า
ผู้ผลิตเบียร์ในไอร์แลนด์มักจะมีผับเป็นของตนเอง เพื่อโปรโมทขายเบียร์ อาหาร และสินค้าที่ระลึกต่าง ๆ กินเนสส์เป็นบริษัทเดียวที่ไม่มี แต่ส่งไปขายกว่า 120 ประเทศทั่วโลก กินเนสส์ที่ขายในไอร์แลนด์จะใช้มอลต์หรือบาร์เลย์ที่ปลูกในไอร์แลนด์ทั้งหมด ภายใต้กฎหมายควบคุมอย่างเคร่งครัด ไม่มีการเติมธัญพืชอื่นและน้ำตาล
นอกจากดับลินแล้วผมเคยลงไปที่เมืองคอร์ก(Cork) ซึ่งอยู่ใต้สุดของไอร์แลนด์ เป็นอีกเมืองที่มีโรงผลิตเบียร์ดำหลายแห่งระดับแนวหน้า
เบียร์ดำอยู่ในวิถีชีวิตคนไอริช
เช่น เมอร์ฟี (Murphy) ไปดูและกินอาหารในโรงเบียร์ของเขาด้วย เบียร์รสนุ่มและขมน้อยกว่ากินเนสส์ บริษัทนี้เบียร์ไฮเนเก้นมีหุ้นอยู่ด้วย
ยี่ห้อบีมิช (Beamish) รสชาตินุ่มนวลกว่ากินเนสส์ กลิ่นช็อกโกแลต มอลต์และฮอพค่อนข้างชัดเจน เป็นต้น
สเตาต์ไม่ใช่มีเฉพาะแบบขม แต่ยังมีอีกหลายประเภท เช่น Sweet Stout, Oatmeal Stout และ Milk Stout ที่คนอังกฤษชอบกันมาก ยี่ห้อดัง ๆ อย่าง Simonds, Mackeson Guernsey
ในเมืองไทยเมื่อก่อนบริษัทไทยอมฤต เป็นผู้ผลิต กินเนสส์ สเตาต์ หลังจากหมดสัญญาก็ย้ายฐานการผลิตไปยังมาเลเซีย ดังนั้นถ้าเป็นแบบสดกดจากหัวจ่าย (Tab) จะสั่งมาจากมาเลเซีย ส่วนแบบกระป๋องและขวดนำเข้าจากไอร์แลนด์
กินเนสส์ เป็นแก่นแท้ของคนไอริช เป็นหนึ่งในความคลาสสิกของคนไอริช เป็นวัฒนธรรมกินดื่มของคนไอริชที่เป็นอมตะ..
