เปิดตัวย่อ “LGBTQIA+” คืออะไร มาจากไหน 

เดือนมิ.ย.มาถึงอีกแล้ว ได้เวลาเฉลิมฉลองไปกับ “Pride Month” เดือนแห่งการเฉลิมฉลองความหลากหลายทางเพศ โดยกลุ่มคนที่มีความหลากหลายทางเพศจะออกมาเดินขบวน (LGBTQIA+ Pride) เพื่อแสดงให้เห็นถึงความหลากหลาย สะท้อนความเป็นตัวตนในฐานะมนุษย์คนหนึ่ง อีกสร้างการยอมรับในสังคม อีกทั้งเป็นพื้นที่ปลอดภัย ให้ชาว LGBTQIA+ เปิดเผยตัวตน ตลอดจนแลกเปลี่ยนประสบการณ์ชีวิต

เดือนมิ.ย.ถูกกำหนดให้เป็น Pride Month ตั้งแต่ปี 2542 โดย “บิล คลินตัน” อดีตประธานาธิบดีของสหรัฐ ซึ่งเรียกว่า “Gay & Lesbian Pride Month” ก่อนที่ในปี 2552 สมัยอดีตประธานาธิบดี บารัก โอบามา ได้เปลี่ยนชื่อเป็น “LGBT Pride Month” และเมื่อมีตัวเพศวิถีที่หลากหลายมากยิ่งขึ้น จึงทำให้ตัวย่อเพิ่มมากขึ้น จนกลายเป็น LGBTQIA+ ในปัจจุบัน

บทความที่เกี่ยวข้อง : 

• ทำไม Pride Month ต้องโบก "ธงสีรุ้ง" แต่ละสีหมายถึงอะไร
• ‘Pride Month’ อย่าคิดแค่โหนกระแส! เมื่อผู้บริโภครู้ทัน ‘Rainbow Washing’
• เปิดนิยาม "เพลงชาติ LGBTQIA+" มีที่มาอย่างไร เพลงไหน "ใช่" บ้าง

กรุงเทพธุรกิจออนไลน์ จึงได้รวบรวม ความหมายของตัวอักษร LGBTQIA+ ว่า แต่ละตัวอักษรนั้นย่อมาจากเพศวิถีอะไร รวมถึงทำความรู้จักเพศวิถีที่อยู่นอกเหนือจากในตัวย่อข้างต้นที่มีอยู่จริงในสังคม

LGBTQIA+ เป็นตัวย่อของเพศวิถีต่าง ๆ ของกลุ่มผู้มีความหลากหลายทางเพศ เริ่มใช้มาตั้งแต่ในช่วงกลางยุค 80 โดยคนในชุมชนผู้มีความหลากหลายทางเพศและนักสิทธิมนุษยชนในสหรัฐเป็นผู้ริเริ่มใช้ ก่อนจะแพร่ขยายไปทั่วโลก ในระยะแรกนั้นมีตัวย่อเพียง 4 ตัว คือ LGBT เมื่อมีเพศวิถีที่หลากหลายมากขึ้นจึงมีการเติมตัวอักษรต่าง ๆ และเครื่องหมายบวกเข้ามาภายหลัง

เพศวิถีแต่ละแบบใน LGBTQIA+

เริ่มกันที่เซ็ตตัวอักษร 4 ตัวแรกที่คนน่าจะคุ้นเคยกันเป็นอย่างดีกับ LGBT ที่เริ่มใช้ในกลุ่มนักเคลื่อนไหวสิทธิมนุษยชนสหรัฐมาตั้งแต่ปี 2531 โดย

• L นั้นย่อมาจากเลสเบี้ยน (Lesbian) หมายถึง เพศหญิงที่มีความสนใจในเพศหญิงด้วยกัน
• G นั้นมาจาก เกย์ (Gay) หมายถึง หากแปลให้ง่ายที่สุดคือ เพศชายที่มีความสนใจในเพศชายด้วยกัน แต่ในความจริงแล้วในสังคมตะวันตก ผู้หญิงก็นิยมตัวเองว่าเป็นเกย์ได้เหมือนกัน
• B คือ ไบเซ็กซวล (Bisexual) หมายถึง เป็นกลุ่มที่ชอบเพศได้ทั้ง 2 เพศ ไม่กำหนดตายตัวว่าจะชอบเฉพาะเพศตรงข้าม หรือเพศเดียวกัน
• T นั้นมาจาก ทรานส์เจนเดอร์ (Transgender) หรือ คนข้ามเพศ หมายถึง ซึ่งเป็นกลุ่มคนที่มีคนมีอัตลักษณ์ทางเพศหรือการแสดงออกทางเพศที่แตกต่างจากเพศกำเนิด ทำให้ต้องมีใช้กระบวนการเปลี่ยนผ่านทางการแพทย์ ไม่ว่าจะเป็นการผ่าตัดแปลงเพศ และการใช้ฮอร์โมนกระตุ้น เพื่อให้เป็นเพศนั้น ๆ ได้อย่างสมบูรณ์ยิ่งขึ้น

เดิมที ชุมชนผู้มีความหลากหลายทางเพศนั้นรู้จักกันในนาม GLBT แต่การเปลี่ยนแปลงลำดับตัวอักษรนั้นเกิดขึ้นในช่วงยุค 90 ที่โรคเอดส์แพร่ระบาดอย่างหนักในกลุ่มเกย์ ขณะที่กลุ่มเลสเบี้ยนไม่ได้รับผลกระทบและเป็นผู้รักษาพยาบาล รวมถึงบริจาคเลือดให้แก่กลุ่มเกย์ ตลอดจนเป็นส่วนสำคัญของการเคลื่อนไหวเกี่ยวกับชุมชนเกย์และโรคเอดส์ในขณะนั้น

ด้วยเหตุนี้ จึงมีการเปลี่ยนลำดับตัวอักษรให้ L ของเลสเบี้ยนขึ้นมาอยู่ข้างหน้า เป็น LGBT เพื่อเป็นเกียรติและยกย่องกลุ่มเลสเบี้ยนที่เป็นกำลังสำคัญในช่วงที่กลุ่มเกย์เผชิญกับความยากลำบาก

ต่อมาในปี 2559 GLAAD องค์กรไม่แสวงหาผลกำไรเพื่อปกป้องกลุ่มผู้มีความหลายทางเพศจากการนำเสนอของสื่อ ได้เพิ่มตัว Q เข้ามาในกลุ่มผู้มีความหลากหลายทางเพศ เพื่อให้ครอบคลุมทุกความหลากหลายมากขึ้น โดย

Q นั้นเป็นคำย่อของ เควียร์ (Queer) หมายถึง เป็นกลุ่มคนที่ไม่ชอบ รัก หรือเสน่หาในคนต่างเพศ (Straight) หรือ เพศตรงเพศกำเนิด (Cisgender) ซึ่งเหมือนเป็นร่มใหญ่ของ LGBTQIA+

นอกจากนี้ Q ยังเป็นตัวแทนของ เควสชันนิง (Questioning) เป็นกลุ่มคนที่กำลังตั้งคำถามในเพศวิถีของตน ยังไม่รู้ว่าตนเองเลือกอะไร แต่ไม่ใช่ตามเพศกำเนิด

เมื่อเวลาผ่านไปผู้คนมีความหลากหลายมากยิ่งขึ้น ทำให้เกิดคำจำกัดความของเพศวิถีที่เพิ่มขึ้น จนมีการเติม I และ A เข้ามาด้วย โดยที่

I นั้นเป็นตัวย่อของ อินเตอร์เซ็กซ์ (Intersex) หรือ ภาวะเพศกำกวม หมายถึง  ซึ่งเป็นกลุ่มคนที่มีทั้งโครโมโซม อวัยวะเพศ ของทั้งเพศชายและหญิง

A เป็นตัวย่อของ 3 คำ คำแรกคือ อะเซ็กซวล (Asexual) หมายถึง กลุ่มคนที่ไม่รู้สึกดึงดูดทางเพศกับผู้อื่น หรืออาจรู้สึกเล็กน้อย ซึ่งต้องมีปัจจัยบางอย่างมากระตุ้น

A ที่ 2 มาจาก อะโรแมนติก (Aromantic) หมายถึงกลุ่มคนที่ไม่มีแรงดึงดูดความโรแมนติกกับผู้อื่น

A สุดท้ายมาจาก อะเจนเดอร์ (Agender) คือ กลุ่มคนที่ไม่ต้องการระบุเพศว่าตนเองเป็นเพศใด ๆ 

อย่างที่กล่าวไปข้างต้นว่า ในปัจจุบันเพศวิถีนั้นมีมากยิ่งขึ้น ด้วยเหตุนี้ชุมชนของกลุ่มคนผู้มีความหลากหลายทางเพศ จึงมีการเติมเครื่องหมายบวก (+) เข้าไปอยู่ในตัวย่อเสมอ เพื่อให้ครอบคลุมและเป็นสัญลักษณ์ว่าทุกคนที่มีเพศวิถีแตกต่างจากที่สังคมในสมัยก่อนเข้าใจ ล้วนอยู่ในชุมชนของผู้มีความหลากหลายทางเพศทั้งสิ้น

 

เพศวิถีอื่น ๆ นอกเหนือจาก LGBTQIA

นอกเหนือจาก LGBTQIA ยังมีเพศวิถีอื่น ๆ ที่มีอยู่ในสังคมเป็นจำนวนมากอีก ไม่ว่าจะเป็น

Non - Binary คือ กลุ่มคนที่ไม่ต้องการระบุเพศว่าตนเองเป็นชายหรือหญิง ซึ่งเป็นระบบเพศแบบเดิม ที่เชื่อว่าโลกนี้มีเพียงแค่ 2 เพศเท่านั้น (Binary)

Two-spirit คือ เป็นกลุ่มคนที่ระบุว่าตนเองมีจิตวิญญาณทั้งความเป็นชายและความเป็นหญิงในร่างเดียวกัน ซึ่งเป็นความเชื่อดั้งเดิมของชนเผ่าอินเดียแดง และถูกยกย่องให้เป็นผู้ทำพิธีกรรมสำคัญตามความเชื่อของคนพื้นเมือง

Pansexual หมายถึง กลุ่มคนที่มีความสนใจต่อกลุ่มคนทุกเพศ โดยไม่คำนึงถึงเพศสภาพ หรือรสนิยมทางเพศ ส่วน Demisexual คือ กลุ่มคนรู้สึกดึงดูดทางเพศเมื่อได้พัฒนาความผูกพันทางอารมณ์ที่ใกล้ชิดกับใครสักคนแล้ว

นี่เป็นเพียงตัวอย่างหนึ่งของความหลากหลายทางเพศที่มีอยู่ในปัจจุบัน ซึ่งขึ้นอยู่กับแต่ละคนว่าจะนิยามว่าตนเองเป็นอย่างไร และความหลากหลายทางเพศล้วนทำให้เพศวิถีของแต่ละคนเปลี่ยนแปลงได้ ตราบใดที่ผู้นั้นมีความสุขและสะท้อนความเป็นตัวเองได้ดีที่สุด

เพราะทุกคนล้วนแตกต่างกัน จึงทำให้เกิดความหลากหลายทางเพศ แต่สิ่งที่ทุกคนมีเหมือนกันคือคุณค่าและศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์

 

ที่มา: Advocate, NY Times, The Foreword

บทความ: กฤตพล สุธีภัทรกุล

กราฟิก: ณัฐนิช อิสรเสรีธรรม