ทำไม ‘Bearbrick’ ตุ๊กตาสุดหรู กลายเป็นตัวเลือก ‘ฟอกเงิน’ ยอดนิยม?

Key Points:

• ตุ๊กตาหรู Bearbrick ถูกพบเป็นหนึ่งในของกลางจากการปราบปรามคดีอาชญากรรมในสิงคโปร์และไทย ในช่วงไล่เลี่ยกัน
• Bearbrick ผลิตขึ้นครั้งแรกโดย “Medicom Toy” ผู้ผลิตของเล่นสัญชาติญี่ปุ่นในปี 2544
• ผู้เชี่ยวชาญชี้ Bearbrick เป็น “ของหวาน” ในการฟอกเงิน เพราะตามรอยเส้นทางการเงินได้ยาก และด้วยมูลค่าที่สูงมาก ทำให้นำเงินผิดกฎหมายไปซื้อได้โดยไม่ตกเป็นที่สงสัย

ขณะนี้ ตุ๊กตาหรู Bearbrick (แบร์บริค) ที่มีราคาสุดแพง กำลังเป็นที่สนใจอย่างมากในสังคม หลังได้ปรากฏเป็น “ของกลาง” ในข่าวที่เกี่ยวข้องกับการปราบปรามอาชญากรรมครั้งใหญ่ในสิงคโปร์และไทย ในเวลาไล่เลี่ยกัน

เมื่อเดือน ส.ค. ตำรวจสิงคโปร์ออกปฏิบัติการกวาดล้างแก๊ง “ทุนจีนสีเทา” 10 คนที่มาจากมณฑลฝูเจี้ยน และยึดของกลางได้จำนวนมาก ตั้งแต่เงินสด อสังหาริมทรัพย์ คริปโทเคอร์เรนซี นาฬิกาและกระเป๋าแบรนด์หรู ไปจนถึงรถยนต์โรลส์รอยซ์และเบนท์ลีย์

นอกเหนือจากของกลางข้างต้นแล้ว ตำรวจสิงคโปร์ยังยึดตุ๊กตา Bearbrick รุ่นลิมิเต็ดเอดิชันได้อย่างน้อย 60 ตัว ที่ผลิตโดยบริษัทของเล่นสัญชาติญี่ปุ่นซึ่งมักร่วมออกแบบกับดีไซเนอร์และแบรนด์ชื่อดัง และกำลังเป็นที่ต้องการของบรรดานักสะสมและผู้นำแฟชั่น

- ของสะสมตุ๊กตา Bearbrick (แบร์บริค) จำนวนราว 60 ตัว ที่ตำรวจสิงคโปร์ยึดได้จากแก๊งทุนจีนสีเทาในเดือน ส.ค. 2566 (เครดิตภาพ: SINGAPORE POLICE FORCE) -

ตำรวจสิงคโปร์อ้างว่า ทรัพย์สินที่ยึดได้เหล่านี้มาจากขบวนการแก๊งอาชญากรรมผิดกฎหมายในต่างประเทศ รวมถึงการหลอกลวงและการพนันออนไลน์ ก่อนจะผ่องถ่ายเข้ามาในสิงคโปร์ และเข้าสู่กระบวนการฟอกเงินในประเทศที่ได้ชื่อว่า ศูนย์กลางทางการเงินแห่งเอเชีย หรือ “สวิตเซอร์แลนด์แห่งตะวันออก” ในฐานะฮับการเงินที่มีประสิทธิภาพและมีอัตราอาชญากรรมต่ำ

จากนั้น ตุ๊กตา Bearbrick ยังมีชื่อปรากฏในข่าวใหญ่ของไทย หลังมีรายงานเมื่อวันที่ 26 ก.ย.ว่า ตำรวจ ศูนย์ปรามปรามอาชญากรรมทางเทคโนโลยีสารสนเทศ ชุดที่ 5 (PCT 5) ได้คุมตัว พล.ต.ต.นำเกียรติ ธีระโรจนพงษ์ ผบก.ศฝร.บช.น. 1 ใน 8 ลูกน้องคนสนิทของ “บิ๊กโจ๊ก” พล.ต.อ.สุรเชษฐ์ หักพาล รองผู้บัญชาการตำรวจแห่งชาติ (รอง ผบ.ตร.) ฐานเป็นผู้ต้องสงสัยในคดีพัวพันเว็บพนันออนไลน์ มาสอบปากคำ พร้อมแจ้งข้อกล่าวหา ที่กองบังคับการตำรวจนครบาล 5 (บก.น.5) หลังพบว่า พล.ต.ต.นำเกียรติ มีเส้นทางการเงิน จากบัญชีบุคคลอื่นไปถึงบัญชีตนเอง

- ตุ๊กตา Bearbrick (แบร์บริค) ที่ตำรวจ PCT ยึดได้จากบ้านพักตำรวจนายหนึ่งซึ่งเป็นผู้ต้องสงสัยคดีพัวพันเว็บพนันออนไลน์ เมื่อวันที่ 26 ก.ย. 2566 (เครดิตภาพ: เนชั่นออนไลน์) -

ต่อมา ตำรวจชุด PCT อีกหนึ่งชุดได้นำของกลางในคดี ใส่รถกระบะมายังกองบังคับการตำรวจนครบาล 5 ประกอบด้วย ลังเอกสารและของกลางสำคัญต่าง ๆ รวมถึงตุ๊กตา Bearbrick จำนวนหนึ่ง และตุ๊กตาหน้าบึ้ง อเล็กซ์ เฟซ (Alex Face) ที่ยึดได้จากการตรวจค้นบ้านพักในวันเดียวกัน

ปฏิบัติการดังกล่าวเป็นการขยายผลหลังจาก พล.ต.ท.ไตรรงค์ ผิวพรรณ ผบช.กมค.หัวหน้าชุด PCT 5 นำกำลังพร้อมหมายค้นเข้าตรวจค้นบ้านพักของ พล.ต.อ.สุรเชษฐ์ หักพาล ในย่านวิภาวดี เมื่อวันที่ 25 ก.ย.ที่ผ่านมา

• ตุ๊กตา Bearbrick คืออะไร?

เดิมนั้น ตุ๊กตา Bearbrick ผลิตขึ้นครั้งแรกโดย “Medicom Toy” ผู้ผลิตของเล่นสัญชาติญี่ปุ่นในปี 2544 เพื่อเป็นของสมนาคุณสำหรับผู้เข้าชมงานประชุม World Character Convention ที่กรุงโตเกียว

นอกจากนี้ Bearbrick ยังเป็นของเล่นของสะสมที่ออกแบบโดยศิลปินดังมากหน้าหลายตาในต่างประเทศ และเปิดตัวเป็นชุดหรือซีรีส์ โดยจะออกสินค้าปีละ 2 ครั้ง แต่ละซีรีส์จะมีตุ๊กตา 18 แบบที่มีธีมแตกต่างกัน เช่น แนวน่ารัก, สัตว์ หรือมีลวดลายอาร์ต ๆ

ขณะเดียวกัน ตุ๊กตาหรูนี้ยังสร้างชื่อเสียงผ่านการจับมือกับแบรนด์เสื้อผ้าแนวสตรีทแวร์และรองเท้าสนีกเกอร์อย่าง Stussy และ Nike รวมถึงศิลปินกราฟิตีชื่อดัง เช่น KAWS และ Futura

หลายปีต่อมา Medicom หันมาจับกระแสวัฒนธรรมร่วมสมัยเพื่อเป็นแรงบันดาลใจให้วงการภาพยนตร์ ดนตรี ศิลปะ และไฮแฟชั่น ด้วยการสนับสนุนจากนักออกแบบชั้นนำ (ที่ปัจจุบันล่วงลับไปแล้ว) ตั้งแต่ ฮาแอร์ กีเกอร์ (HR Giger) ไปจนถึง วิเวียน เวสต์วูด (Vivienne Westwood)

สำหรับนักสะสม Bearbrick ที่มีชื่อเสียง รวมไปถึง ฟาร์เรล วิลเลียมส์ นักร้อง นักแต่งเพลงและโปรดิวเซอร์ชาวอเมริกัน เซธ โรเกน นักแสดงและผู้สร้างภาพยนตร์ชาวแคนาดา และ RM ลีดเดอร์แห่งบอยแบนด์เคป๊อประดับโลกอย่าง BTS

• ทำไมกลายเป็นตัวเลือกฟอกเงินยอดฮิต

บรรดาผู้เชี่ยวชาญมองว่า ตุ๊กตา Bearbrick กลายเป็น “ของหวาน” ในการฟอกเงินสำหรับแก๊งอาชญากรรม เพราะตามรอยเส้นทางการเงินได้ยาก และด้วยมูลค่าที่สูงมาก ทำให้นำเงินผิดกฎหมายไปซื้อได้โดยไม่ตกเป็นที่สงสัย

- ตุ๊กตา Bearbrick (แบร์บริค) หลากหลายแบบ รวมถึงลายหมีพูห์ ตัวการ์ตูนชื่อดัง (เครดิต: Shutterstock) -

ดร.เจมี เฟอร์ริลล์ หัวหน้าภาควิชาอาชญากรรมทางการเงินของมหาวิทยาลัย Charles Sturt ในออสเตรเลีย กล่าวว่า จุดประสงค์ของการฟอกเงิน คือการตัดความเชื่อมโยงระหว่าง “เงิน” กับ “แหล่งรายได้ผิดกฎหมาย”

“ปกติแล้ว เรื่องนี้จะทำกันผ่านการธุรกรรมบนเว็บไซต์” ดร.เฟอร์ริลล์ระบุ “หากมีเงินก้อนใหญ่ถูกใช้ในครั้งเดียวในอุตสาหกรรมที่รัฐกำกับดูแลอยู่ เจ้าหน้าที่จะเห็นเส้นเงินตรงระหว่างตัวอาชญากรกับปลายทางที่เงินถูกโอนไป ซึ่งทำให้ง่ายต่อการติดตามจับกุมตามกฎหมาย”

นอกจากนั้น ผู้เชี่ยวชาญรายนี้เสริมว่า ด้วยมูลค่าอันสูงลิ่วของสินค้าหรูชนิดต่าง ๆ ยิ่งทำให้เอื้อต่อการฟอกเงินอย่างมาก

“หากตุ๊กตา Bearbrick ตัวหนึ่งมีมูลค่าสัก 100,000 ดอลลาร์ คนที่ฟอกเงินก็สามารถซื้อมันด้วยเงินสกปรก โดยที่แทบไม่เป็นที่สงสัยเลย แถมยังดูเป็นเรื่องถูกกฎหมายด้วย เพราะบรรดานักสะสมก็ใช้วิธีการนี้กันทุกวัน”

• อยู่นอกการควบคุมของกฎหมาย

นอกจากเรื่องมูลค่าแล้ว อีกคุณสมบัติของสินค้าหรูที่เป็นประโยชน์ต่อแก๊งฟอกเงิน คือสามารถพกพาไปที่ไหนก็ได้ เพราะไม่มีกฎหมายควบคุม

ดร.เฟอร์ริลล์ กล่าวว่า การหิ้วกระเป๋าแบรนด์เนมหรือพกตุ๊กตา Bearbrick ข้ามพรมแดน สามารถทำได้ง่ายกว่าเมื่อเทียบกับการนำเงินนอกกฎหมายไปซื้อบ้านหรือรถหรู เพราะในปัจจุบัน ของสะสมข้างต้นยังไม่มีกฎหมายควบคุมในประเทศส่วนใหญ่

ขณะที่ แอนทอน มอยเซนโก นักวิชาการซึ่งเชี่ยวชาญด้านอาชญากรรมข้ามชาติ อาชญากรรมทางเศรษฐกิจ และอาชญากรรมไซเบอร์ของมหาวิทยาลัยแห่งชาติออสเตรเลีย (ANU) กล่าวว่า เป็นเรื่องที่สมเหตุสมผลอย่างมากสำหรับแก๊งฟอกเงิน ในการลงทุนในสินค้าหรูและของสะสมอย่างตุ๊กตา Bearbrick

การซื้อและขายสินค้าเหล่านี้ ช่วยแยกเงินออกจากธุรกิจผิดกฎหมาย แต่ขณะเดียวกันก็ช่วยปั่นมูลค่าของสะสมในต่างประเทศได้ง่ายกว่า มอยเซนโกเสริมว่า ถึงแม้ทองคำ โลหะมีค่า อัญมณี และงานศิลปะล้วนมีคุณสมบัติเหมาะสมต่อการฟอกเงินทั้งสิ้น แต่สินค้าอย่างกระเป๋าแบรนด์หรูและของเล่นสะสมราคาแพง ก็มีข้อได้เปรียบพิเศษ

“โดยปกติ ธุรกิจที่ซื้อและขายสินค้าหรูเหล่านี้ไม่เข้าข่ายทำผิดกฎหมายต่อต้านการฟอกเงิน ต่างกับบรรดาผู้ค้าทองคำหรือสถาบันประมูล ซึ่งหมายความว่าพวกเขาไม่จำเป็นต้องรายงานชื่อลูกค้าหรือกิจกรรมที่น่าสงสัยต่อทางการ”

นักวิชาการรายเดิมสรุปว่า จากมุมมองของนักฟอกเงิน ของสะสมสุดหรูจึงเป็นที่ต้องการอย่างมาก เนื่องจากมีราคาแพงและสภาพคล่องสูงในตลาดที่ไม่มีกฎหมายควบคุม หรือตลาดมืด

อ้างอิง: ABC Australia, The Strait Times