'โรมาเนีย'...ไวน์คลาสสิกแดนแดร็กคูลา
ประเทศโรมาเนีย (Romania) สำหรับคนไทยที่รู้จักกันดีคือภาพยนตร์แนวผีดูดเลือดหรือแวมไพร์ ขณะที่เรื่องของ 'ไวน์โรมาเนีย' เป็นหนึ่งในผู้ผลิตไวน์โลกเก่ารายใหญ่อันดับ 12 ของโลก
ตำนานไวน์โรมาเนียอยู่คู่กับตำนานผีดูดเลือดหรือแวมไพร์ ซึ่งเกิดขึ้นที่ปราสาทบราน (Bran Castle) หรือ ปราสาทแดร็กคูลา ซึ่งเป็นปราสาทของ Vlad III เจ้าผู้ครองแคว้นทรานซิลวาเนีย ที่ชาวบ้านในสมัยนั้นเรียกว่า Vlad Dracula เป็นกษัตริย์นักรบที่ทรมานเชลยอย่างโหดเหี้ยม จนได้ชื่อว่า แดร็กคูลา ปราสาทบรานจึงเป็นเสมือนหลักฐานว่าตำนานแดร็กคูลามีอยู่จริง
โรมาเนียเป็นประเทศเก่าแก่ ตั้งอยู่ในแนวเส้นรุ้งหรือละติจูดเดียวกับเขตผลิตไวน์สำคัญ ๆ ของโลกอย่างบอร์กโดซ์ ในฝรั่งเศส และเพียดมอนต์ ของอิตาลี เป็นต้น วัฒนธรรมไวน์ของโรมาเนียก่อกำเนิดมาราว 6,000 ปี ชาวกรีซได้นำองุ่นเข้ามาปลูกในดาเชีย (Dacia) ซึ่งเป็นดินแดนโรมาเนียในปัจจุบัน โดยนำลงเรือมาทางทะเลดำ เมื่อประกอบกับสภาพอากาศแบบเมดิเตอร์เรเนียน และความอุดมสมบูรณ์ของดินสามเหลี่ยมปากแม่น้ำดานูบ ทำให้องุ่นเจริญงอกงามและให้ผลดีเยี่ยมไม่แพ้ยุโรปชาติอื่น ๆ
ในยุคที่พวกแซกซอนส์ (Saxons) อพยพเข้ามามีอำนาจในดินแดนนี้ ได้นำองุ่นพันธุ์ต่าง ๆ จากเยอรมนีเข้ามาปลูก แต่ในทศวรรษ 1800 พื้นที่ส่วนใหญ่ถูกครอบคลุมด้วยองุ่นพันธุ์จากยุโรปตะวันตก ก่อนจะถูกฟีลล็อกซีร่า (Phylloxera) ที่อพยพมาจากอเมริกาเหนือทำลายจนราบเป็นหน้ากลอง เหมือนกับยุโรปอีกหลาย ๆ ชาติ หลังจากนั้นจึงมีการนำเข้าองุ่นพันธุ์คลาสสิกจากฝรั่งเศสและชาติอื่น ๆ เช่น แมร์โลต์ ชาร์โดเนย์ และปิโนต์ นัวร์
จากการที่มีผู้ผลิตไวน์จากฝรั่งเศส เยอรมนี และอิตาลี เข้าไปลงทุนปลูกองุ่นในโรมาเนียตั้งแต่ทศวรรษที่ 19 เป็นต้นมา ทำให้วันนี้โลกสามารถรับรู้รสชาติไวน์โรมาเนียนจากองุ่นที่หลากหลาย เช่น Pinot noir, Cabernet Sauvignon, Merlot, Chardonnay และ Sauvignon Blanc
โรมาเนีย ผลิตไวน์จากองุ่นพันธุ์พื้นเมือง เช่น Zghihara de Husi, Cramposia de Dragasani, Galbena de Odobesti, Feteasca alba, Feteasca neagra, Babeasca และ Tamâioasa româneasca กระทั่งหลังศตวรรษที่18 เป็นต้นมาจนถึงปัจจุบัน จึงผลิตไวน์จากองุ่นพันธุ์คลาสสิก เช่น Pinot Gris, Pinot Noir, Riesling, Merlot, Sauvignon Blanc, Cabernet Sauvignon, Chardonnay, Muscat Ottonel เป็นต้น โดยมีเขตมอลดาเวีย (Moldavia) เป็นแหล่งผลิตที่สำคัญ เป็นพื้นที่ราบลุ่มปากแม่น้ำ โดยมีทะเลดำและแม่น้ำต่าง ๆ เป็นเส้นเลือดสำคัญ พื้นที่กว้างใหญ่ไพศาลมากครอบคลุม 3 ประเทศคือโรมาเนีย 42 % มอนโดวา 33% และยูเครน 25%
โรมาเนียแบ่งเขตการผลิตไวน์เป็น 4 พื้นที่ใหญ่ ๆ คือ
ทาร์นาวี (Tarnave) อยู่ทางเหนือของเมือง Sibiu ล้อมรอบด้วยเทือกเขาคาร์พาเธียน (Carpathian Mountains) ในทรานซิลวาเนีย เป็นเขตอากาศเย็น (Cool climate) มีความชื้นสูง ประกอบกับอยู่ริมแม่น้ำ ไวน์ของเขตนี้จึงเป็นไวน์ขาวสไตล์อากาศเย็น นั่นคือ ฟรุตตี้และแอสิดสูง โดยไวน์คุณภาพดีเยี่ยมจะทำมาจากองุ่น Pinot Gris, Riesling, Sauvignon, Furmint, Chardonnay และ Feteasca Alba ส่วนไวน์ขาวที่มีกลิ่นหอมเป็นพิเศษทำจากองุ่น Muscat Ottonel และ สปาร์คกลิ้งไวน์ทำจากองุ่น Royal Feteasca, Italian Riesling และ White Feteasca
ไร่องุ่นชื่อดังของเขตนี้คือ Blaj, Jidvei, Zagar, Medias โดยเฉพาะไร่ Alba Iulia ก่อตั้งมาตั้งแต่ศตวรรษที่ 1 ก่อนคริสต์ศักราช ปัจจุบันอุโมงค์ใต้ดินยังใช้เก็บไวน์และเป็นจุดดึงดูดนักท่องเที่ยว
คอตนาริ (Cotnari) เขตพรมแดนประเทศมอลโดวา เป็นเขตผลิตไวน์คุณภาพดีเยี่ยมของโรมาเนีย จนได้ชื่อว่าเป็น The "Kingly Wine" of Moldavia ตั้งอยู่เนินเขาทางตะวันตกเฉียงเหนือของลาซี (Iasi) เป็นแหล่งผลิตไวน์หวานที่เยี่ยมที่สุดของโรมาเนีย และเป็นเขตพิเศษที่ผลิตไวน์ขาวและเป็นเขตควบคุมคุณภาพระดับ ดีโอซี (DOC) และดีโอซีซี (DOCC) คือ Grasa de Cotnari, Tamaioasa Romaneasca, White Feteasca และ Francusa ไร่ที่มีชื่อเสียงคือ Cotnari, Cucuteni และ Frumusica
เมอร์แฟตลาติ (Murfatlari) เป็นเขตผลิตไวน์ที่สำคัญมากของโรมาเนีย ตั้งอยู่ริมทะเลดำ ในเมือง Dobrogea ซึ่งมีแดดค่อนข้างมมาก โดยมีทะเลดำให้ความสดชื่นและความชื้นกับองุ่น เขตนี้จึงมีชื่อเสียงในการผลิตไวน์ขาวหวาน ชนิดเน่าแบบผู้ดี (Noble rot) คล้าย ๆ ในโซแตร์นของฝรั่งเศส ไวน์ขาวคุณภาพสูงผลิตจากองุ่นหลายพันธุ์ เช่น Pinot Gris, Chardonnay, Riesling, Sauvignon Blanc และ Muscat Ottonel ส่วนไวน์แดงคุณภาพสูงผลิตจากองุ่น Cabernet Sauvignon, Merlot, Black Feteasca และ Pinot Noir ไร่ที่มีชื่อเสียงเช่น Murfatlar, Medgidia และ Cernavoda
เดียลู แมร์ (Dealu Mare) หมายถึงเนินเขาใหญ่ (Big Hill) ครอบคลุมพื้นที่ 400 ตารางกิโลเมตร ในเขตย่อยที่สภาพดินฟ้า อากาศ เอื้อต่อการปลูกองุ่นทำไวน์มากที่สุดแห่งหนึ่งของโรมาเนีย ไวน์แดงที่ผลิตด้วยกรรมวิธีดั้งเดิมของเขตนี้ มีเอกลักษณ์พิเศษเฉพาะตัวต่างจากเขตอื่น เป็นเขตที่มีชื่อเสียงในการผลิตไวน์แดง จากองุ่น Cabernet Sauvignon, Merlot, Black Feteasca และ Pinot Noir ส่วนไวน์ขาวทำจากองุ่น White Feteasca, Sauvignon Blanc, Muscat Ottonel และ Tamaioasa Romaneasca ไวน์ที่โดดเด่นคือ Black Feteasca, Merlot, Cabernet Sauvignon และ Pinot Noir ไร่องุ่นที่มีชื่อเสียง เช่น Valea Calugareasca, Urlati และ Tohani
พันธุ์องุ่นของโรมาเนีย มีหลากหลาย เช่น Feteasca Alba : เป็นองุ่นดั้งเดิมของโรมาเนีย ใช้ผลิตไวน์ขาวดราย และเซมิ-ดราย องุ่น Feteasca นี้ปลูกกว้างขวางในยุโรปตะวันออก โดยเฉพาะในฮังการี บัลแกเรีย มอลโดวา และยูเครน ชื่ออื่น เช่น Fetiaska และ Feteaska
Feteasca Regala : องุ่นพันธุ์ดั้งเดิมของ Transylvania ใช้ทำไวน์เฟรช และดราย โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเขต Moldovan ใช้ทำสปาร์คกลิ้งไวน์ได้ดี หรือผสมกับ Feteasca Alba คุณภาพของไวน์มีหลากหลายตั้งแต่เทเบิ้ล ไวน์ จนถึงไวน์คุณภาพสูง เฟรชและแอสิดสูง แอลกอฮอล์ประมาณ 10.5-11.5 % Feteasca Regala เป็นองุ่นที่ผสมสายพันธุ์จาก Feteasca Alba และ Grasa หรือ Lecnyka
Busuioaca de Bohotin : องุ่นที่เป็นเอกลักษณ์แท้ ๆ ของโรมาเนีย (Unique Romanian) ปลูกมากใน Moldavia โดยเฉพาะในหมู่บ้านเล็ก ๆ ชื่อ Vaslui รอบเมือง Husi ทำไวน์จากองุ่นชนิดนี้ได้ยอดเยี่ยมที่สุด เป็นองุ่นที่มีผิวสีทองเหลืองอร่าม ทำไวน์แล้วติดหวานนิด ๆ ทำไวน์ The wine has a light red colorมีกลิ่นที่เป็นเอกลักษณ์พิเศษ เช่น รวงผึ้ง พีชสุก มีความสมดุลระหว่างน้ำตาล แอลกอฮอล์ และแอสิด รสหวานนิด ๆ ถ้าคุณภาพเยี่ยม ๆ จะมีกลิ่นอัลมอนด์และบิตเตอร์
Grasa de Cotnari : กรา กราซา เดอ คอตนาร์ เป็นองุ่นที่ปลูกในไร่โบราณของ Cotnari ตั้งแต่ Stephen the Great เจ้าชาย Moldavia (1457-1504) สั่งให้สร้างถนนและสะพานเพื่อขนส่งไวน์ไปยังพื้นที่ต่าง ๆ
ในบ้านเราเคยมีผู้นำเข้าไวน์โรมาเนียเมื่อเกือบ 20 ปีที่แล้ว ปัจจุบันไม่น่าจะมีผู้นำเข้า นับว่าน่าเสียดายอย่างยิ่ง...