'Coffee Ice Cube' แรงและดังมาจากฝั่งญี่ปุ่น/เกาหลีใต้

ตอนไปเที่ยวจังหวัดจันทบุรีเมื่อกลางปีที่แล้ว ผู้เขียนมีโอกาสลองดื่ม กาแฟเย็น จากร้านกาแฟแห่งหนึ่งในตัวเมือง เป็นกาแฟเย็นในสไตล์ที่ต่างออกไปจากทีคุ้นเคย ถือว่าไม่ธรรมดาเลยสำหรับเมนูกาแฟชนิดนี้ เสมือนช่วยเปิดโลกทัศน์เรื่องสูตรกาแฟให้ผู้เขียน ทั้งช่วยให้รำลึกถึงความหลังครั้งวัยเยาว์ที่ชอบดื่มโอเลี้ยงที่นำไปแช่เย็นจนเป็นเกล็ดน้ำแข็ง

หลังจากเดินตระเวนชมเมืองจนอ่อนแรง แถมเหงื่อโทรมกาย อากาศช่วงบ่ายๆ ก็ร้อนเกินทน แหม...รูปการณ์นี้หากได้กาแฟเย็นมาดื่มให้ชื่นใจสักแก้ว ก็วิเศษเลย

พอก้าวเท้าเข้าไปในร้าน หยิบเมนูขึ้นมาแล้วเล็งไปที่หมวดเครื่องดื่มเย็น เห็นเมนูชื่อ "Cold Brew Coffee Ice Cube Latte" พร้อมภาพประกอบและคำอธิบายว่า เป็นเมนูที่นำ “กาแฟสกัดเย็น” (Cold brew) ใส่ในถาดทำน้ำแข็งแล้วนำไปแช่ช่องฟรีซตู้เย็น จนเป็นก้อนน้ำแข็งรูปสี่เหลี่ยม จากนั้นก็แกะออกมาใส่แก้ว ราดนมอุ่นๆ ลงไป เสิร์ฟในแก้วใสทรงสูง เพื่อโชว์ช่วงชั้นหรือรูปลักษณ์ของนมที่ไหลชอนไชลงไปตามช่องว่างของแก้ว

เมนูนี้ทำเองได้ง่ายๆ ได้ที่บ้านหรือออฟฟิศ เพียงนำกาแฟมาทำเป็นนำแข็งก้อนผ่านทางการแช่ในช่องฟรีซ แล้วเทนมร้อนหรือนมอุ่นตามลงไป ขอเป็น "กาแฟคั่วเข้ม" (Dark roast) ที่ให้กลิ่นรสเข้มแบบช็อคโกแลต บอดี้หนัก หอมแรง และไม่เปรี้ยว หรือจะเป็น “กาแฟคั่วกลางค่อนเข้ม" (Medium - Dark roast) ที่อินเทรนด์ในยุคนี้ มั่นใจเลยว่าได้กาแฟผสมนมที่หอม หวาน มัน ในอีกแบบฉบับของ "กาแฟลาเต้เย็น" (Iced latte) ซึ่งเป็นลูกเล่นที่น่าสนใจมากๆ ทีเดียว

เป็นกาแฟอีกเมนูที่นิยมทำกันมากในช่วงเก็บตัวอยู่บ้าน เว้นระยะห่าง เพื่อความปลอดภัยจากการระบาดของเชื้อไวรัสโควิด-19 กระแสมาแรงไม่แพ้ "ทัลโคน่า ค๊อฟฟี่" (Dalgona coffee) กาแฟวิปครีมสุดฮิตจากเกาหลีใต้เลยทีเดียวในระยะหลังๆ

"Coffee Ice Cube" หรือ ค๊อฟฟี่ ไอซ์ คิวบ์ เป็นเมนูกาแฟเย็นที่เริ่มพบเห็นกันตามร้านรวงกาแฟบ้านเราเมื่อไม่กี่ปีมานี้เอง มีการแนะนำสูตรและวิธีชงไว้ตามเว็บไซต์และยูทูบอยู่หลายเจ้าหลายแห่ง พร้อมกับตั้งชื่อให้เมนูนี้ในเวอร์ชั่นไทยว่า "กาแฟก้อนน้ำแข็ง" ก็ชัดเจนและเห็นภาพเมนูนี้ลอยมาเลย แสดงว่าเป็นที่นิยมและชื่นชอบกันไม่น้อยทีเดียว เข้าใจว่า ในต่างประเทศน่าจะทำกันมานานพอควรแล้ว รวมถึงบ้านเราด้วย แต่จนบัดนี้ยังไม่มีหลักฐานและข้อมูลยืนยันว่ามีต้นกำเนิดจริงๆ จากประเทศไหน

...ที่มีบันทึกเอาไว้อย่างเป็นทางการถึงขนาดทำเป็นเมนูขายในร้านกันเลยก็มีทางฝั่ง "ญี่ปุ่น" ซึ่งเรียกกาแฟตัวนี้ Kori coffee กับทาง "เกาหลีใต้" ที่แบรนด์โดนัทยักษ์ใหญ่จากต่างประเทศเข้าไปนำเสนอ เปิดเป็นเมนูเสิร์ฟให้ลูกค้า

สำหรับผู้เขียนแล้ว รูปแบบการนำเสนอที่ทำน้ำกาแฟเป็นก้อนน้ำแข็ง ทำให้อารมณ์ความรู้สึกแบบดื่ม "โอเลี้ยง" ในสมัยเด็กๆ เลย อย่างไรก็ตาม ในแง่ของกลิ่นและรสชาตินั้น ไม่เหมือนกันเสียเลยทีเดียว เพราะกาแฟที่นำมาใช้ในการชงนั้น มีวิธีการคั่วเมล็ดกาแฟที่ต่างสไตล์กันออกไปมากทีเดียว และด้วยความต่างของรูปแบบการคั่วนี้เอง นำไปสู่การจัดประเภทเครื่องดื่มกาแฟในบ้านเราออกเป็น 2 สไตล์ ได้แก่ "กาแฟสด" กับ "กาแฟโบราณ"

บอกตามตรงเลยว่า การดื่มกาแฟเย็นสูตรนี้ ต้องใจเย็นนิดหนึ่ง จิบแรกๆ อาจได้รสนมมาเต็มๆ เพราะกาแฟยังไม่ละลาย รอสักครู่หนึ่ง พอน้ำแข็งละลายลงแล้ว จะได้รสชาติกาแฟมากขึ้น ทั้งนี้ทั้งนั้น ก้อนน้ำแข็งจะละลายเร็วหรือช้าขึ้นอยู่กับอุณหภูมิความร้อนของนมที่ใช้เทลงไปด้วยเป็นสำคัญ

ดื่มไปอีกระยะหนึ่งมาจึงพบว่า ข้อดีมากๆ ของกาแฟเย็นสไตล์นี้ ก็คือ ก้อนน้ำแข็งกาแฟรูปทรงสี่เหลี่ยมจัตุรัสละลายออกมาผสมเข้ากับนมอยู่ตลอดเวลา ทำให้ตอนดื่มกาแฟไม่ “จืด” หรือ “เจือจาง” ลงไปเลย ช่วยรักษารสชาติของเครื่องดื่มเอาไว้ให้นานขึ้น โดยเฉพาะกลิ่นรสของกาแฟ ต่างไปจากสูตรกาแฟเย็นทั่วไปที่ใช้ก้อนน้ำแข็งจากน้ำเปล่า พอน้ำแข็งละลายลงก็จะไปเจือจางรสชาติกาแฟ 

สูตร "Coffee Ice Cube" มีเพียงก้อนกาแฟน้ำแข็งกับนมสด / ภาพ : Oat Canada on Unsplash

"กาแฟก้อนน้ำแข็ง" เป็นเมนูที่เหมาะมากสำหรับสั่งมานั่งพักนั่งดื่มนั่งละเอียดอย่างช้าๆ จนหายเหนื่อยหายร้อนกันไป หรือจะสั่งใส่แก้วแบบ take away นำออกติดตัวไปนอกร้าน ก็เหมาะยิ่งด้วยเหตุผลที่นำเสนอไปแล้ว

สำหรับสาวๆ ที่ชอบดื่มกาแฟ แต่รักความหวานจากโกโก้หรือช็อคโกแลต จะลองทำเป็นสูตรกาแฟเติมนมผสมช็อคโกแลตในรูปของก้อนน้ำแข็ง หรือ "Coffee Ice Cube Mocha" ดูก็ได้ โดนผสมผงโกโก้ลงไปในกาแฟแล้วคนให้เข้ากัน ก่อนเทลงในถาดหลุม นำไปแช่ในช่องฟรีซ

ในญี่ปุ่น มีเมนูกาแฟเย็นชนิดหนึ่งชื่อว่า "โคริ-โคฮิ ค๊อฟฟี่" (Kori-kohi coffee) หรือบางทีก็เรียกกันว่า Kori coffe  ซึ่งคำ "โคริ" ในภาษาญี่ปุ่นแปลว่า "น้ำแข็ง" รวมความแล้วก็คือกาแฟก้อนน้ำแข็ง ดูจากสูตรและวิธีชงแล้วเหมือนกับเมนู ค๊อฟฟี่ ไอซ์ คิวบ์ เป๊ะเลย เพียงแต่คนญี่ปุ่นนิยมเรียกกันในภาษาท้องถิ่น แล้วก็เปรียบเทียบรูปลักษณะของกาแฟก้อนน้ำแข็งใส่นมว่า "เหมือนกองก้อนหินสีดำที่ตั้งอยู่ท่ามกลางผืนพรมของหิมะสีขาว" ... โรแมนติกมากๆ เลย

มีบางเว็บไซต์กาแฟันธงลงไปเลยว่า "โคริ ค๊อฟฟี่" มีต้นกำเนิดมาจากเมืองโกเบ ประเทศญี่ปุ่น นั่นอาจเป็นเพราะในโซเชียลมีเดียที่มีการนำเสนอวิธีทำกาแฟตัวนี้ที่ใช้นมอุ่นเทลงไปในแก้วใส่ก้อนกาแฟที่อยู่ในรูปน้ำแข็ง อาจโรยหน้าด้วยน้ำเชื่อมกลิ่นต่างๆ ตามใจชอบ เช่น กลิ่นคาราเมลหรือวานิลลา พร้อมให้ข้อมูลว่าเป็นกาแฟที่ได้รับความนิยมจากร้านกาแฟสาขาในฟิลิปปินส์ของ "ยูซีซี" (UCC) แบรนด์กาแฟชื่อดังของแดนซามูไรซึ่งมีฐานอยู่ที่เมืองโกเบนั่นเอง

เข้าใจว่า ตอนนี้ "โคริ ค๊อฟฟี่" มีประจำการตามร้านสาขาทั่วโลกกันแล้ว เพราะเห็นที่เวียนนาและอีกหลายเมืองใหญ่ ก็มีเมนูตัวนี้เสิร์ฟให้ลูกค้าด้วย แต่ไม่แน่ใจว่าร้านสาขาที่เมืองไทยมีบริการแล้วหรือยัง

"โคริ ค๊อฟฟี่" จากร้านกาแฟยูซีซีในฟิลิปปินส์ / ภาพ : facebook.com/ucccafeph

ร้านสาขาของยูซีซีในญี่ปุ่น จะเสิร์ฟกาแฟโคริ ค๊อฟฟี่ ในแก้ว "แชมเปญ" ทรงสูง มาพร้อมกับขวดนมอุ่นๆ ให้ลูกค้าเป็นผู้เทนมลงใส่ก้อนน้ำแข็งกาแฟเอง แล้วก็นั่งชมน้ำแข็งละลายตัวเองลงอย่างช้าๆ ตรงตามหลักการตลาดแบบผู้บริโภคมีส่วนร่วม ซึ่งผู้เขียนมองว่า "ถูกจริต"กับเทรนด์ผู้บริโภคยุคใหม่มากๆ ข้อดีก็คือ เปิดโอกาสและเป็นทางเลือกให้กับลูกค้าในการกำหนดวิธีดื่มตามรสนิยม เช่น ชอบเติมนมมากหรือน้อยในกาแฟ ดีกว่าเสิร์ฟกาแฟมาพร้อมกับใส่นมลงไปแล้ว

นอกจากร้านสาขาของ UCC แล้ว บรรดาคาเฟ่หลายแห่งในต่างประเทศ รวมทั้งประเทศไทย ก็บรรจุกาแฟเย็นสไตล์นี้เป็นเมนูใหม่ประจำร้านไปแล้ว เพราะได้รับอิทธิพลของโลกออนไลน์ที่ต่างพากันโพสต์ภาพและคลิปวิดีโอวิธีทำและติดแฮชแท็กกันมากในช่วงปีสองปีมานี้  หลักๆ ก็เป็นแพล็ตฟอร์มพวกอินสตาแกรม, ยูทูบ และเฟซบุ๊ค ส่วนเมล็ดกาแฟที่นิยมมาใช้ก็มีทั้งกาแฟคั่วบดและกาแฟผงสำเร็จรูป

อุปกรณ์และเครื่องชงกาแฟก็ใช้ทำกาแฟก้อนน้ำแข็งได้มากหน้าหลายตา ขอเพียงผลิตกาแฟดำที่ให้บอดี้หนักและแรงน้องๆ เครื่องชง "เอสเพรสโซ" ก็ได้ทั้งนั้น ส่วนถ้าใครมีอุปกรณ์ "ดริป" หรือ "เฟรนช์เพรส" ก็ให้เพิ่มอัตราส่วนกาแฟให้มากขึ้น ถ้าต้องการกาแฟที่รสชาติจัดจ้าน เช่น ดริปแต่ละครั้งเคยใช้กาแฟคั่วบด 1 กรัม ต่อน้ำ  12-14 กรัม ก็อาจปรับใหม่เป็นกาแฟในปริมาณอีกเท่าตัวหรือสองเท่าตัว

เฟรนช์เพรส หนึ่งในอุปกรณ์ทำกาแฟสกัดเย็น (Cold brew) / ภาพ : Rachel Brenner on Unsplash

อย่างไรก็ดี ร้านรวงส่วนใหญ่นิยมใช้กาแฟสกัดเย็น มาทำเป็นกาแฟก้อนน้ำแข็ง ด้วยเหตุผลที่ว่ากาแฟสกัดเย็นสามารถเก็บไว้ได้เป็นสัปดาห์โดยที่รสชาติไม่เปลี่ยนแปลง เมื่อนำมาทำเป็นก้อนน้ำแข็งจึงรักษารสชาติดั้งเดิมเอาไว้ น่าจะดีกว่าการใช้กาแฟร้อนมาทำ เพราะตอนที่ก้อนกาแฟน้ำแข็งละลายออกมา รสชาติจะแตกต่างไปจากตอนชงเป็นกาแฟร้อนใหม่ๆ

ดังนั้น ร้านหรือบาร์กาแฟที่ให้ความสำคัญกับเรื่องรสชาติและความพิถีพิถันในทุกขั้นตอนการชง มักนิยมใช้กาแฟสกัดเย็นมาทำเมนูกาแฟก้อนน้ำแข็งกัน 

คอกาแฟสายนมที่ติดใจในรสชาติ Kori coffe หรือ Coffee Ice Cube  แล้วแต่จะเรียกหากัน มักบอกว่า ดื่มกาแฟนมใส่น้ำแข็ง ไม่ว่าจะเป็นลาเต้หรือคาปูชิโน พอก้อนน้ำแข็งละลาย รสชาติกาแฟก็จืดลง แต่กาแฟก้อนน้ำแข็งนั้นยิ่งดื่มรสชาติกาแฟยิ่งเข้มข้น

ปีค.ศ. 2017 "สตาร์บัคส์" (Starbucks) เชนกาแฟชั้นแนวหน้าสัญชาติอเมริกัน เคยออกเครื่องดื่มตัวใหม่ขึ้นมา หวังโปรโมทให้เป็นกาแฟเย็นประจำฤดูร้อนอีกตัว จุดประสงค์เพื่อแก้ปัญหาเรื่องกาแฟเย็นที่สูญเสียรสชาติไปเมื่อน้ำแข็งละลาย จึงทำกาแฟก้อนน้ำแข็งออกมาเป็นเมนูจำหน่ายเสียเลย โดยทดลองเปิดขายเป็นเวลา 8 สัปดาห์ ในร้านสาขา 100 แห่งของรัฐมิสซูรี่และรัฐแมรี่แลนด์ 

แต่ดูเหมือนว่า 2 ร้านโดนัทชื่อดังอย่าง "ดังกิ้น โดนัท" (Dunkin' Donuts) และ "คริสปี้ ครีม" (Krispy Kreme) ได้ยกระดับกาแฟก้อนน้ำแข็งในสไตล์ลาเต้จากเมนูประจำบ้านมาเป็นเมนูประจำร้านไปก่อนหน้านี้แล้ว หลังประเดิมเปิดจำหน่ายที่ร้านสาขาในเกาหลีใต้ช่วงปีค.ศ. 2016 แล้วก็ได้รับความนิยมอย่างสูงจากทั้งคนเกาหลีเองและนักท่องเที่ยวต่างชาติ

เช่นเดียวกันร้านกาแฟท้องถิ่นแดนกิมจิที่ชื่อว่า "ดัล.คอมม์ ค๊อฟฟี่" (dal.komm COFFEE) หนึ่งในร้านกาแฟที่โด่งดังที่สุดในย่านสวนซองโด ซึ่งเคยใช้เป็นจุดถ่ายทำละครซีรีส์ฟอร์มใหญ่ที่คนไทยติดกันงอมแงมเรื่อง "ชีวิตเพื่อชาติ รักนี้เพื่อเธอ" (Descendants of the Sun) ก็มีเมนูกาแฟเย็นตัวนี้คอยบริการให้ลูกค้าด้วยในช่วงเวลาไล่เลี่ยกัน

ทุกอย่างมีจุดเด่นและจุดด้อยคละเคล้ากันไปมากบ้างน้อยบ้าง อย่างกาแฟก้อนน้ำแข็งนี้ น่าจะไม่เหมาะกับผู้ที่ต้องดื่มกาแฟผสมนมแบบรวดเร็วทันใจอย่างลาเต้หรือคาปูชิโนเย็น เนื่องจากกว่าจะรอให้น้ำแข็งกาแฟละลายลงผสมกับนมอุ่นๆ ก็เลิกหิวกาแฟไปแล้ว

กาแฟก้อนน้ำแข็งแบบลาเต้ จากร้าน ดัล.คอมม์ ค๊อฟฟี่ ในเกาหลีใต้ / ภาพ : dalkomm.com.sg/

"ก้อนหินดำในผืนพรมหิมะขาว" เป็นวลีที่ผมค่อนข้างชื่นชอบในการนำธรรมชาติมาเปรียบเทียบเสมือนเป็นรสธรรมชาติที่ดื่มด่ำได้ แต่ไม่ว่าจะเรียกว่า โคริ ค๊อฟฟี่ หรือ ค๊อฟฟี่ ไอซ์ คิวบ์ หรือกาแฟก้อนน้ำแข็ง แน่นอนว่าเป็นเมนูกาแฟที่กำลังมาแรงและโด่งดังจาก 2 ประเทศที่มีพรมแดนที่ไม่ไกลกันนักอย่างญี่ปุ่นและเกาหลีใต้ สูตรและวิธีทำก็ไม่ยุ่งยาก เหมาะมากสำหรับการกักตัวกลัวโควิด ณ ช่วงเวลานี้