รู้จัก ‘บาบา รามเทพ’ โยคีเซเลบแห่งอินเดีย สู่ผู้ก่อตั้งธุรกิจพันล้าน

โยคะเป็นอีกหนึ่งความภาคภูมิใจของชาวอินเดีย ทุกวันที่ 21 มิ.ย. ของทุกปี ถือเป็น “วันโยคะสากล” ซึ่งรัฐบาลของนายกรัฐมนตรีนเรนทรา โมดี เสนอให้สหประชาชาติ (ยูเอ็น) รับรองเมื่อปี 2557 และเป็นวันที่ชาวอินเดียในรัฐส่วนใหญ่ พร้อมใจออกมาเล่นโยคะไม่ว่าจะในที่พักหรือที่สาธารณะ

ตลอดช่วงการระบาดของโควิด-19 รัฐบาลอินเดียแนะนำให้ประชาชนเล่นโยคะและทานยาสมุนไพร เพื่อป้องกันโควิดและช่วยให้ผู้ติดเชื้อไวรัสรู้สึกผ่อนคลาย

อย่างไรก็ตาม ปัจจุบันยังไม่มีหลักฐานทางวิทยาศาสตร์ยืนยันว่า โยคะและยาสมุนไพรช่วยป้องกันโควิดได้ มิหนำซ้ำ ข้อกล่าวอ้างของรัฐบาลอินเดียยังเผชิญกระแสต้านจากบรรดาแพทย์ทั่วประเทศ ซึ่งนัดกันติดปลอกแขนสีดำเมื่อเดือนที่แล้ว เพื่อประท้วง “บาบา รามเทพ” (Baba Ramdev) กูรูโยคะชื่อดังที่เคยอ้างว่า “โยคะสามารถรักษาโควิด-19 ได้”

รามเทพ วัย 55 ปี เป็นหนึ่งในกูรูโยคะที่โด่งดังที่สุดในอินเดียและมีอิทธิพลต่อการเมืองในประเทศ ด้วยความที่สนิทสนมกับรัฐบาลของโมดี ขณะเดียวกันยังเป็น “คนหน้าจอโทรทัศน์” ที่แทบไม่มีใครไม่รู้จัก ชาวอินเดียกว่า 85 ล้านคนติดตามรายการโยคะของเขาผ่านช่องทีวีและคลิปวิดีโอ

ส่วนในโลกออนไลน์ ทวิตเตอร์ของรามเทพยังมีผู้ติดตามกว่า 2.4 ล้านราย และด้วยความที่มีบุคลิกเฉพาะตัวและทำงานการกุศลช่วยเหลือผู้คนมากมาย ทำให้เป็นที่เคารพและนับถืออย่างมากของเหล่าผู้ติดตาม

โยคีผู้มั่งคั่งระดับพันล้าน

แต่ความน่าสนใจของรามเทพ นอกจากความเป็นโยคีเซเลบระดับประเทศแล้ว เขายังมีความมั่งคั่งนับพันล้านบาท และเป็นผู้ก่อตั้ง “ปตัญชลี อายุรเวท” บริษัทสินค้าอุปโภคบริโภคที่กำลังเติบโตอย่างรวดเร็วในตลาดอินเดีย

รามเทพร่วมก่อตั้งบริษัทปตัญชลีขึ้นในปี 2540 โดยมีสำนักงานใหญ่ในเมืองหริทวาร รัฐอุตตราขัณฑ์ แต่ปัจจุบัน กูรูโยคะไม่ใช่ผู้ถือหุ้นใหญ่ของบริษัทแล้ว นอกจากนี้ เขายังก่อตั้งศูนย์วิจัย ฝึกฝน และรักษาด้านอายุรเวทและโยคะใหญ่ที่สุดในโลกในเมืองเดียวกันด้วย

ข้อมูลจากเว็บไซต์ CAKnowledge คาดว่า ณ เดือน มี.ค. 2564 รามเทพมีมูลค่าความมั่งคั่งรวม 190 ล้านดอลลาร์ หรือราว 6,000 ล้านบาท รายได้และความมั่งคั่งของรามเทพ มาจากการสอนโยคะ ธุรกิจสินค้าอุปโภคบริโภค และค่าลิขสิทธิ์จากการนำชื่อของเขาไปใช้เชิงพาณิชย์

ก่อนหน้านี้ สื่อท้องถิ่นรายงานอ้างแหล่งข่าวว่า ปตัญชลีมีแผนเปิดขายหุ้นต่อสาธารณชนเป็นครั้งแรก หรือ IPO ภายในปลายปีนี้ ขณะที่นักวิเคราะห์คาดว่า บริษัทของรามเทพจะมีมูลค่าราว 4 แสนล้านรูปี

เดือน มี.ค. บริษัทปตัญชลี รายงานผลประกอบการปีงบการเงิน 2563 พบว่า มีกำไรเติบโตขึ้น 22% จากปี 2562 และมีรายได้จากการดำเนินงานเติบโตขึ้น 6% มาอยู่ที่กว่า 9.02 หมื่นล้านรูปี

ปัจจุบัน บริษัทของรามเทพเป็นหนึ่งในผู้เล่นรายใหญ่ด้านผลิตภัณฑ์อุปโภคบริโภคของอินเดีย โดยประเภทสินค้าหลักที่จำหน่าย ได้แก่ อาหาร เครื่องดื่ม สารทำความสะอาด ผลิตภัณฑ์ของใช้ส่วนตัว และยาตำรับอายุรเวท

ทั้งนี้ อายุรเวทคือ ระบบอินเดียโบราณ หมายรวมถึงการแพทย์ การทำสมาธิ ออกกำลังกาย และตำรับอาหารที่มีผู้ปฏิบัติตามหลายล้านคน

ปีที่แล้ว บริษัทปตัญชลี อายุรเวทของรามเทพเปิดตัว โคโรนิล ยาตำรับอายุรเวท โดยเขาประโคมว่า รักษาโควิด-19 ได้ แต่ต่อมารัฐบาลอินเดียประกาศว่า บริษัทปตัญชลี ไม่สามารถทำตลาดยาตัวนี้ในฐานะยารักษาโรคได้ โดยต้องขายเป็นตัวเสริมภูมิคุ้มกัน

หมอไม่รัก

ด้วยความที่รามเทพเป็นหนึ่งในเซเลบที่ออกมาเคลื่อนไหวทางสังคมบ่อยครั้งและมักวิจารณ์แพทย์แผนปัจจุบันในเชิงลบ ทำให้กลายเป็นปรปักษ์กับบุคลากรทางการแพทย์ทั่วประเทศ โดยเฉพาะช่วงโควิด-19 ที่เขาเจอกระแสต้านหนักขึ้นเรื่อย ๆ

ในเดือนที่แล้ว บรรดาแพทย์ทั่วประเทศอินเดีย นัดกันติดปลอกแขนสีดำเพื่อประท้วงรามเทพ หลังแสดงความเห็นว่า ยาสมัยใหม่ทำให้ผู้ป่วยโควิดเสียชีวิต พร้อมประณามกูรูโยคะรายนี้ว่าหวังผลทางธุรกิจ

ปลายเดือน พ.ค. เอเจย์ คัณณา เลขาธิการสมาคมแพทย์อินเดีย (ไอเอ็มเอ) ประจำรัฐอุตตราขัณฑ์ ที่ตั้งสำนักงานใหญ่บริษัทปตัญชลี กล่าวว่า ไม่มีข้อมูลทางวิทยาศาสตร์ระบุยาโคโรนิลใช้รักษาผู้ป่วยโควิด-19 ได้ หลังจากรัฐหรยาณาทางตอนเหนือ ที่บริหารโดยพรรคภราติยะชนตะ (บีเจพี) ของนายกฯโมดีประกาศว่าจะส่งยาโคโรนิลให้กับผู้ป่วยโควิด-19

“ถ้ารัฐบาลรัฐหรยาณาทำแบบนี้จะมีแต่ความสูญเสีย” คัณณากล่าวกับสำนักข่าวรอยเตอร์

ทั้งนี้ ไอเอ็มเอสำนักงานอุตรขัณฑ์ได้ยื่นฟ้องรามเทพ ให้เขาเขียนคำขอโทษจากที่ได้แสดงความเห็นไปล่าสุดว่า การรักษาตามหลักวิทยาศาสตร์เป็นเหตุให้ผู้ป่วยโควิดเสียชีวิตหลายแสนคน ส่งผลให้แพทย์ทั่วอินเดียพากันประณาม จนรามเทพต้องเพิกถอนคำพูดเมื่อวันที่ 23 พ.ค.

“เขาไม่ได้เป็นอะไรมากไปกว่านักธุรกิจที่ดีแต่ขายของ เขาทำให้การแพทย์แบบอัลโลพาธีกับอายุเรเวทต้องปะทะกัน” คัณณาย้ำ

อย่างไรก็ตาม ก่อนหน้านั้น รามเทพได้บริจาคเงินให้กับรัฐบาลอินเดียจำนวน 250 ล้านรูปี (ราว 106 ล้านบาท) ในนาม “สถาบันโยคะปตัญชลี” เพื่อช่วยเหลือภารกิจป้องกันการระบาดของโควิด-19 ในประเทศ

การรักษาทางเลือกท้าทายแผนปัจจุบัน

เสียงประณามยาสมุนไพรและความเห็นของรามเทพครั้งนั้น เกิดขึ้นไม่กี่สัปดาห์หลังจากแพทย์อินเดียเตือนเรื่องการพอกมูลโคบนร่างกายเพื่อปัดเป่าโควิด ไม่มีหลักฐานทางวิทยาศาสตร์ว่ามีประสิทธิภาพ ทั้งยังเสี่ยงแพร่เชื้อโรคอื่น ๆ ด้วย

ตามข้อมูลของกระทรวงสาธารณสุข ณ วันที่ 21 มิ.ย. อินเดียมีผู้ติดเชื้อโควิด-19 จำนวนราว 29.97 ล้านคน เสียชีวิตราว 3.88 แสนคน การระบาดระลอกสองสร้างความเสียหายให้กับหลายพื้นที่ของประเทศ แต่ประชาชนจำนวนมากก็นิยมยาแผนโบราณ ส่วนหนึ่งเป็นเพราะเข้าไม่ถึงระบบสาธารณสุข

อย่างไรก็ตาม แพทย์เตือนถึงอันตรายที่ประชาชนไว้ใจการรักษาโควิดแบบทางเลือกมากกว่าแผนปัจจุบัน

“คุณการ์ดตกเพราะคิดว่าได้รับการปกป้องแล้ว แต่ผมคิดว่าการปล่อยให้คนเข้าใจผิดว่าปลอดภัยแล้วนั่นแหละคืออันตรายที่แท้จริง” แลนซ์ลอต พินโต อายุรแพทย์โรคระบบหายใจ โรงพยาบาลฮินดูชาในมุมไบให้ความเห็น

------------------

อ้างอิง: Reuters, CAKnowledge, HinduBusinessLine, BusinessToday India