‘ลูกเดือย’ ดูแลปอด...เสริมภูมิต้านทาน

เพราะ ปอด ทำหน้าที่แลกเปลี่ยนออกซิเจนส่งผ่านไปยังเส้นเลือด จึงเป็นอวัยวะสำคัญที่ต้องดูแล แพทย์หญิงศรันยา สาครินทร์ แพทย์แผนปัจจุบันด้านสุขภาพและการรักษาโรคทั้งศาสตร์ตะวันออกและตะวันตก THC Clinic (Total Health Clinic) ให้คำแนะนำเรื่อง อาหารบำรุงปอด (ในนิตยสารชีวจิต มี.ค.64) ไว้ว่า

ตามทฤษฎีแพทย์แผนจีน ปอด เป็น ธาตุโลหะ เป็นเสมือนเจ้าแห่งลมปราณ คอยควบคุมการไหลเวียนลมปราณทั่วร่างกาย และมีหน้าที่จัดการการไหลเวียนของน้ำ เลือดและสารอาหาร ส่งไปทั่วร่างกายให้สมดุล

    Job's tears (ภาพ : myfavoritepastime.com)

ส่วนสาเหตุของอาการปอดป่วย เกิดจากร่างกายมีเสลดหรือของเหลวจำนวนมากไปขวางการทำงานของระบบหายใจ ส่งผลให้หายใจติดขัดและภูมิต้านทานร่างกายลดลง เราจึงควรบำรุงและเสริมพลังปอด เหมือนเป็นการสร้างภูมิคุ้มกันให้ปอด ในตำราจีนสมุนไพรบอกว่า อาหารใดที่มีสีหรือลักษณะรูปร่างคล้ายอวัยวะชนิดใดจะมีสรรพคุณช่วยบำรุงอวัยวะนั้นได้ อาหารและสมุนไพรที่ช่วยบำรุงการทำงานของปอดจึงมักเป็นของที่มี สีขาวนวล ๆ เป็นหลัก เพราะเป็นของ ธาตุเย็นแห้ง ซึ่งช่วยบำรุงโลหะได้ดี

เช่น ลูกเดือย เม็ดบัว เก๋ากี้ บ๊วย มะพร้าว ข้าวฟ่าง ข้าวโพด ข้าวขาว เกาลัด กระจับ เผือกหอม มันเทศ รากบัว ฟักทอง ถั่วงอกหัวโต พริกหวานสีเหลือง ดอกไม้จีน ข้าวโพดอ่อน กุยช่ายขาว ถั่วเหลือง เต้าหู้ เต้าฮวย ฯลฯ อาหารกลุ่มนี้บำรุงปอดและม้าม ช่วยระบายความร้อนและไล่ความชื้นออกจากม้าม เพราะม้ามสร้างพลังงานชี่ ซึ่งจะไปสร้างพลังงานให้ปอดด้วย เป็นอาหารกลุ่มย่อยง่าย

 

 

 

 

 

    สลัดลูกเดือย (ภาพ : healthyworldcuisine.com)

ยังมีอาหารสีขาวอีกหลายชนิดที่เสริมภูมิคุ้มกันแก่ปอด เสริมภูมิคุ้มกันสำหรับคนเป็นโรคหืด ภูมิแพ้, อาหารช่วยลดเสลดในปอดช่วยระบายความร้อน, อาหารกลุ่มลดความร้อนเพื่อให้ปอดทำงานได้ดีขึ้น

ลูกเดือย หรือ Job’s Tears,  Adlay Millet, Chinese Pearl Barley, Coix seed มีหลายชื่อขึ้นอยู่กับแหล่งกำเนิด แต่ ลูกเดือย ไม่ใช่ ข้าวบาร์เลย์ (Barley) หน้าตาคล้ายกัน ลูกเดือยเม็ดกลมกว่ามีขีดเส้นสีน้ำตาลตรงกลาง บาร์เลย์เม็ดเรียวเล็กกว่า นุ่มกว่า และมีกลูเตน

    น้ำลูกเดือย (ภาพ : Linda/ blog.fatfreevegan.com)

ทำไมถึงชื่อ น้ำตาของจ๊อบ ชื่อนี้มาจากชายคนหนึ่งในคัมภีร์ไบเบิ้ล นายจ๊อบเป็นคนดีมาก รวยมาก และเชื่อในพระเจ้า วันหนึ่งซาตานมาทดสอบทำให้ฐานะของเขายากจนลง เกิดพายุพัดบ้านทำให้ลูกเสียชีวิต แต่แม้จะผ่านเรื่องเลวร้าย จ๊อบก็ยังเชื่อในพระเจ้า เขายังมุ่งมั่นทำความดี จนถึงวันที่เขาป่วยหนัก จ๊อบยังยืนยันว่ารักและศรัทธาในพระเจ้า แม้ใครจะบอกว่า พระเจ้าจะลงโทษคนไม่ดีแต่จ๊อบก็ไม่เชื่อ เพราะเขาเป็นคนดีแล้วเขาก็ร้องไห้ จนกระทั่งเขาได้ยินเสียงพระเจ้าที่บอกว่า นี่คือบททดสอบ แล้วพระเจ้าก็คืนทุกสิ่งให้กับเขา จ๊อบกลับมาร่ำรวยเหมือนเดิมและมีลูกหลายคน มีอายุยืนยาวอยู่ถึงร้อยปี

    บัวลอยน้ำขิงใส่ลูกเดือย

Job’s tears หรือ ลูกเดือย เป็นธัญพืชที่แพทย์แผนจีน (TCM – Traditional Chinese Medicine) บอกว่าเป็นยาอายุวัฒนะ แนะนำให้รับประทานช่วงฤดูหนาวมาเยือน เพื่อไล่ความร้อนชื้นจากร่างกาย ช่วงนี้อากาศเปลี่ยนแปลงรุนแรง เนื้อตัวจะรู้สึกหนัก ๆ เวียนหัว เบื่ออาหาร ลิ้นเหนียว อาหารไม่ย่อย ปัสสาวะลำบาก ผิวแห้ง ช่วยได้ด้วยลูกเดือย ปรุงคาวหรือหวาน เชื่อว่าเป็นอาหารบำรุงสุขภาพ และไม่มีกลูเตน คนแพ้กลูเตนหรือคนเป็นโรคเซลิแอค (Celiac Disease) กินได้

สรรพคุณของลูกเดือย : ธัญพืชทางเลือกที่กำลังเป็นอาหารสุขภาพมาแรง ช่วยควบคุมน้ำหนัก มีเส้นใย ช่วยลดคอเลสเตอรอลชนิดไม่ดี มีแคลอรี่ต่ำ ช่วยลดความดันโลหิต มีโปรตีน คาร์โบไฮเดรต วิตามินเอ, ซี ธาตุเหล็ก กรดไลโนเลอิก กรดปาลมิติก สารต้านอนุมูลอิสระโพลีฟีนอล งานวิจัยใหม่ ๆ ระบุว่า สาระสำคัญ คอกซีโนไลค์ (Coxenolidc) มีสรรพคุณลดการเกิดเนื้องอก แก้เหน็บชา บำรุงสายตา บำรุงเส้นผม แก้ร้อนใน ลดไข้ แก้เจ็บคอ รักษาวัณโรค และในห้องทดลองพบว่าลูกเดือยดีต่อระบบย่อยอาหาร โดยเพิ่มแบคทีเรียชนิดดีในลำไส้

     สลัดผักใส่ลูกเดือย (ภาพ : wellandgood.com)

กินลูกเดือยให้ปลอดภัย : หญิงตั้งครรภ์และให้นมบุตรควรหลีกเลี่ยง คนที่กำลังจะผ่าตัดก่อนและหลังควรหลีกเลี่ยง ผู้ที่ใช้ยาลดระดับน้ำตาลในเลือดควรหลีกเลี่ยง เนื่องจากลูกเดือย อาจทำให้ระดับน้ำในเลือดลดต่ำลงมากเกินไป

    ของหวานใส่ลูกเดือย (ภาพ : yingchen.life)

ลูกเดือยในอาหารจีน : ชาวฮ่องกงนิยมกินลูกเดือยมาก ใส่ในอาหารคาว-หวานหลายอย่าง เช่น น้ำเต้าหู้ เต้าฮวย ทำซุปไก่ใส่ลูกเดือย ทำซุปผักเบสจากแครอท เซเลอรี่ หัวไช้เท้า ใส่เห็ดที่ชอบกับลูกเดือย ทำน้ำลูกเดือย ทำข้าวต้มลูกเดือย ผัดลูกเดือยใส่เห็ดหอมกับบร็อกโคลี หรือผัดกับเนื้อสัตว์ที่ชอบ เติมขิงฝานลงเล็กน้อย เพราะลูกเดือยมีฤทธิ์เย็น หรือเติมเครื่องเทศเพิ่มความเผ็ดร้อน ของหวานลูกเดือยต้มน้ำขิง ลูกเดือยในน้ำเต้าหู้ ทำเครื่องดื่มลูกเดือยต้ม ใส่น้ำตาลกรวด โกจิเบอร์รี่ ลำไยแห้ง กลิ่นวานิลลา (ตามชอบ) เสิร์ฟอุ่น ๆ ในชาม และทำชาลูกเดือย

   ซุปกระดูกหมูใส่ฟักและลูกเดือย (ภาพ : soyricefire.com)

เมนูลูกเดือยนานาชาติ : ขนมไทย - ลูกเดือยเปียก ลูกเดือยอบกรอบ ลูกเดือยในฟรุตสลัด สลัดผักใส่ลูกเดือย ลูกเดือยใช้แทนธัญพืช (ที่อาจเริ่มเบื่อ) เช่น ควินัว คูสคูส ลูกเดือยบดผสมกับแป้งทำขนมปัง ลูกเดือยทำข้าวปาเอญ่าแบบสเปน ทำคุกกี้โดยนำลูกเดือยบดเป็นผงแทนแป้งสาลี