พิธีสักการะ ท้าวมหาพรหม ประจำปี เป็นงานที่จัดขึ้นเพียงปีละครั้ง ทุกวันที่ 9 พฤศจิกายน ณ ที่แห่งนี้ ปีนี้เป็นปีที่ 65 แตกต่างจากทุกปี เพราะมีนักแสดงสาว แพนเค้ก-เขมนิจ จามิกรณ์ ได้มาร่วมพิธีเป็นนางรำร่วมกับนางรำอีก 8 คนเป็น 9 คน
ในปี 2564 ใช้บทเพลงที่ประพันธ์ขึ้นใหม่ชื่อว่า “สักการะท่านท้าวมหาพรหม” เพื่อสักการะท่านท้าวมหาพรหมและเป็นสัญญาณของการเปิด ‘เทศกาลราชประสงค์ 8 องค์เทพ’ ด้วย
ประพันธ์โดย คณะจงกล โปร่งน้ำใจ บูรพศิลปินกระทรวงวัฒนธรรม มีการออกแบบท่ารำที่เรียงร้อยขึ้นมาใหม่ประยุกต์กับท่ารำแบบโบราณ จึงมีความพิเศษกว่าการรำปกติทั่วไป
เนื้อเพลงกล่าวถึง การไหว้ สักการะ สรรเสริญ ขอพร ให้องค์ท่านท้าวมหาพรหม ได้ปกปักรักษาประชาชนผู้มีความศรัทธาที่มาร่วมสักการะบวงสรวงในวันสำคัญนี้
ท้าวมหาพรหม
เบื้องหลังชุดรำและเครื่องแต่งกาย
จัดเตรียมโดย จารุวรรณ สุขสาคร ครูภูมิปัญญาละครชาตรี วิทยากรพิเศษ เขตป้อมปราบศัตรูพ่าย, คณะจงกล โปร่งน้ำใจ บูรพศิลปินกระทรวงวัฒนธรรม เป็นผู้ตัดเย็บ
เลียนแบบละครโบราณ ใช้วัสดุสมัยใหม่ ผ้าเลื่อมทองปัก(ผ้าไหมอินเดีย) ตกแต่งเพิ่มด้วยเพชรพลอย ปักเพิ่มด้วยมือ โดยใช้เลื่อมสีทองปักเป็นหลัก เรียกว่า "เครื่องเบา ลายแบบโบราณ” โดย รัตน์ วัชรพงศ์ ปานเสนชุติพันธุ์ แห่งบ้านเครื่องครูรัตน์ นนทบุรี
ยอดมงกุฏ บนศรีษะ ทำด้วยโลหะประกอบเงินแท้ ลงรักปิดทองแท้ ห้อยอุบะดอกไม้ทัดยอด เรียกว่า “ศิราภรณ์”
เบื้องหลังการแต่งกาย
เครื่องประดับ ทำจากเงินแท้เกือบทุกชิ้น ประกอบด้วย จี้นาง, หัวเข็มขัด (ปั่นเหน่ง), ทองกร (กำไลมือแผงฉลุ) ประดับด้วยพลอยสีทับทิม, สายเข็มขัด (แบบทางมะพร้าว) ชุบทองแท้
สะอิ้งทองพลอยสีทับทิม (สายสร้อยตัวที่ใส่ก่อนห่มผ้านาง), ข้อมือ ประดับด้วย แหวนรอบ, ปะวะหล่ำ, กำไล, สร้อยลูกไม้ปลายมือ, ข้อเท้า, กำไลข้อเท้าหัวบัว, พร้อมแหวนรอบ (โลหะชุบทอง) รวมมูลค่าทั้งสิ้นกว่า 1 แสนบาท
การตกแต่งเครื่องประดับ
ส่วนชุดของนางรำ 8 คน ล้อมาจากชุดนางรำละครชาตรีโบราณดั้งเดิม ใช้เครื่องปักด้วยดิ้นเลื่อมโลหะ ลวดลายเป็นลายชาวบ้าน ลายป่า นำเลื่อมพลาสติก, ลูกแก้ว, ลูกปัด มาปักเพิ่มให้สวยงามมากขึ้น
ในวันที่ 9 พฤศจิกายนของทุกปี คณะจงกล โปร่งน้ำใจ จะทำการเปลี่ยนเครื่องแต่งกายของนางรำ เพื่อเป็นการถวายการสักการะแด่องค์ท่านท้าวมหาพรหม แต่ยังคงไว้ซึ่งลวดลายโบราณ
เบื้องหลังการรำ
ในสมัยโบราณ การรำถวายสิ่งศักดิ์สิทธิ์ จะใช้การรำถวายมือ ประกอบด้วย 3 เพลง คือ เพลงช้า, เพลงเร็ว และเพลงลงลา
นับตั้งแต่ปี 2519 การรำถวายท่านท้าวมหาพรหม จะนำเอาชุดการร้องเข้ามาประกอบ อาทิ ระบำเทพบรรเทิง, ระบำดอกบัว เพื่อจะร้องและรำไปด้วยกัน
บรรยากาศการรำบวงสรวง
นางรำแก้บน ผู้ส่งต่อความศรัทธา
นางรำแก้บน ที่ประจำอยู่ ณ ศาลท้าวมหาพรหมเอราวัณ คณะจงกล โปร่งน้ำใจ เป็นผู้สืบสานงานศิลปะดั้งเดิมและสืบทอดความเชื่อ ความศรัทธา มาตั้งแต่ปี 2519
ในศาสนาพราหมณ์ เชื่อว่า องค์ท้าวมหาพรหม เป็นเทพผู้สร้างโลก ให้กำเนิดสรรพสิ่งต่างๆ ในจักรวาล มีศักดิ์และสิทธิ์ชี้ขาด ในการกำเนิด การดำรงอยู่ และการตายของทุกสรรพสิ่ง โดยยึดเอากรรมของแต่ละคนเป็นที่ตั้ง
มี 4 พระพักตร์ 8 กร ดังนี้ มือแตะพระอุระ (ให้รู้จักตนเอง รู้จักหน้าที่) คทา (ความเที่ยงตรง) จักร (การเวียนว่ายตายเกิด) สังข์ (ใช้ประกอบพิธีกรรมเพื่อความเป็นสิริมงคลแก่ชีวิต)
แว่นแก้ว/แว่นสุริยะ (การมองไปในอนาคต ตั้งอยู่บนความไม่ประมาท) สายประคำ (การคิดทบทวน) หม้อน้ำ (การภาวนา ทำสมาธิ รู้จักร่างกายตนเอง ชีวิตมีเกิดดับ) คัมภีร์พระเวท(ศึกษาหาความรู้พัฒนาตนเอง ครอบครัว ประเทศชาติ)
นางรำทั้ง 9 ในพิธีสักการะท้าวมหาพรหม ประจำปี 2564
ครั้งแรกในชีวิต
แพนเค้ก-เขมนิจ จามิกรณ์ เผยความรู้สึกที่ได้มารำบวงสรวงสักการะท่านท้าวมหาพรหมในครั้งนี้ว่า ตั้งใจมากๆ
“เป็นครั้งแรกในชีวิตที่มีโอกาสได้มารำถวายพระพรหม เป็นสถานที่และเป็นองค์เทพที่เรานับถือ ขอพรมาโดยตลอด แต่ไม่เคยมีโอกาสได้มารำแบบนี้ แพนตั้งใจกับการรำครั้งนี้มากๆ ซ้อมหนักมากเพื่อให้งานออกมาดีที่สุด
เชื่อมั่นจริงๆ ว่า ที่นี่คือศูนย์รวมจิตใจของประชาชนคนไทย ย่านราชประสงค์มีองค์เทพมากมาย เพื่อความเป็นสิริมงคล รวมถึงเป็นกำลังใจเริ่มต้นปีใหม่ ให้ทุกอย่างราบรื่นเรียบร้อยไปได้ด้วยดี ก็อยากเชิญชวนทุกๆ คน มาร่วมสักการะกันค่ะ”
