“เพชร” บน 8 เรือนเวลาอมตะ “คาร์เทียร์” บันทึกกรอบสังคมต้นศตวรรษที่ 20
กรอบสังคมเบื้องหลัง “เพชร” เม็ดงามบน 8 เรือนเวลา “คาเทียร์” ช่วงต้นศตวรรษที่ 20 เมื่อสตรีมองดูเวลาบนนาฬิกาข้อมือถือเป็นเรื่องเสียมารยาทขณะออกสังคม
คาร์เทียร์ (Cartier) ได้ชื่อว่าเป็นแบรนด์สินค้าเครื่องประดับและนาฬิกาหรูสัญชาติฝรั่งเศส ถือกำเนิดขึ้นในปีค.ศ.1847 โดย โดย มร.หลุยส์ ฟรองซัวร์ คาร์เทียร์ (Louis-François Cartier) ช่างฝีมือผู้เชี่ยวชาญการทำนาฬิกาและเครื่องประดับอัญมณีโดยเฉพาะการประดับ เพชร บนเรือนเวลา ที่มีความประณีตและงดงาม
ตลอดระยะเวลา 174 ปี โลกเต็มไปด้วยความเปลี่ยนแปลงทั้งสภาพสังคมและเทคโนโลยี ขณะเดียวกัน "คาร์เทียร์" ก็สร้างสรรค์นาฬิกาอย่างต่อเนื่อง แต่ละรุ่นเป็นการออกแบบให้สอดคล้องกับกรอบสังคม ความต้องการและค่านิยมของผู้คนในยุคสมัยนั้นๆ
สองนักสะสมระดับโลก มร.นิกกี้ วอน บูเรน ประธานกรรมการบริหาร Lotus Arts de Vivre (โลตัส อาร์ต เดอร์ วีฟว์) แบรนด์จิวเวลรี่และของตกแต่งบ้านที่รวบรวมผลงานมาสเตอร์พีซของช่างฝีมือชั้นสูง และ มร.แฮรี่ เฟน นักสะสมและผู้เชี่ยวชาญด้าน “คาร์เทียร์ วินเทจ” ร่วมกันเลือก 8 เรือนเวลาประดับเพชรชิ้นเด่นคาร์เทียร์ ซึ่งการออกแบบแฝงไปด้วยการบันทึกเรื่องราวการเปลี่ยนแปลงในศตวรรษที่ 20 ไว้ดังนี้
คาร์เทียร์ Diamond Set Wristwatch, ปี 1920
1. Diamond Set Wristwatch, 1920
นาฬิกาข้อมือประดับเพชร ปีค.ศ 1920 โดดเด่นด้วยรูปลักษณ์ที่โค้งมนพร้อมตัวเรือนสี่เหลี่ยมแบบโปร่งประดับเพชรโรส คัท (Rose Cut Diamond) ขาตัวเรือนมาในดีไซน์ฉลุพร้อมกับหัวเข็มขัดแบบบานพับประดับเพชรดั้งเดิม ที่สำคัญมาพร้อมกลไกไขลานที่บางมากและเคสที่ออกแบบให้สวมใส่สบาย เรียกได้ว่าเป็นโมเดลที่ดึงดูดความสนใจของเหล่าสุภาพสตรียุคนั้นได้ไม่ยาก เพราะหลอมรวมความหรูหรา ประณีต และมีดีไซน์ ไว้ในเรือนเดียว
โรส คัท ถือเป็นการเจียรไนเหลี่ยมเพชรแบบเก่าแก่ มีมาตั้งแต่สมัยปีค.ศ.1520 ซึ่งขณะนั้นการค้าเพชรยังไม่ได้เป็นที่นิยมมากนักในยุโรป แต่มีศูนย์กลางอยู่ที่ประเทศอินเดีย สมัยนั้นรู้จักกันในชื่อเมืองอินดอร์
เพชรทรงนี้เจียรไนเลียนแบบกลีบแย้มบานของดอกกุหลาบ รูปทรงเพชรจึงมีลักษณะเป็นโดม โค้งมนด้านบนและมีฐานแบนราบ นี่คือเรื่องราวที่ Diamond Set Wristwatch ปี 1920 ของคาร์เทียร์บันทึกไว้
Cartier Diamond and Natural Pearl Lady’s Wristwatch, ค.ศ.1919
2. Cartier Diamond and Natural Pearl Lady’s Wristwatch, 1919
แม้ขนบแบบดั้งเดิม ผู้หญิงไม่สามารถแม้แต่ชำเลืองมองดูนาฬิกาข้อมือของพวกเธอได้ เนื่องจากเป็นเรื่องที่เสียมารยาท แต่การวางตำแหน่งหน้าปัดเข็มนาฬิกาเยื้องศูนย์ของเรือนเวลารุ่นนี้ กลับทำให้สาว ๆ หลายคนบอกเวลาได้ทันทีเพียงแค่เหลือบตามองผ่านอย่างรวดเร็ว โดยโมเดลที่นำมาจัดแสดงถือเป็นหนึ่งในนาฬิกาข้อมือประดับเพชรที่ยอดเยี่ยมและหายากที่สุดของ คาร์เทียร์ ในยุคค.ศ.1920 มาในดีไซน์หน้าปัดโปร่ง ทรงรูปไข่ เข็มนาฬิกาแบบเยื้องศูนย์ ประดับรอบ ๆ ด้วยเพชรโรสคัท มาพร้อมรูปทรงหน้าปัดแบบดั้งเดิมจาก คาร์เทียร์ ทั้งยังผสานลูกเล่นด้วยสายนาฬิกาถักทอด้วยไข่มุกสีเทาบริสุทธิ์และเพชรโรสคัทน้ำงาม
Cartier Diamond and Black Onyx Set Wristwatch, 1921
3. Cartier Diamond and Black Onyx Set Wristwatch, ปี 1921
ถือเป็นนาฬิกาคาร์เทียร์ที่เข้าใจความต้องการของสุภาพสตรียุคก่อนที่อยากใส่นาฬิกาข้อมือวิบวับราวดั่งสร้อยเพชร โดยแบรนด์สร้างความสะดุดตาด้วยการหยิบเอาอัญมณีแห่งมนต์เสน่ห์อย่าง โอนิคส์ (Onyx) หรือนิลดำ มาตัดกับความแวววาวของเพชรเจียระไนทรงโรสคัทบนดีไซน์หน้าปัดสี่เหลี่ยมได้อย่างลงตัว
ขาตัวเรือนประดับเพชรในรูปแบบของศิลปะแนวอาร์ตเดโค (Art Deco) มาพร้อมหลักชั่วโมงโรมันและเข็มทรงเบรเกต์ (Breguet) รวมถึงมาตรนาทีรอบหน้าปัดรูปรางรถไฟหรือ chemin de fer ผลิตขึ้นในเดือนพฤศจิกายน ปี ค.ศ.1921
คาร์เทียร์ Antique Diamond Set Cocktail Watch, 1919
4. Antique Diamond Set Cocktail Watch, ค.ศ.1919
ในยุคของเรือนเวลาประดับเพชร แม้จินตนาการต่าง ๆ จะมีข้อจำกัดอยู่บ้าง แต่คาร์เทียร์กลับสร้างสรรค์เรือนเวลาออกมาได้อย่างน่าทึ่ง ตั้งแต่เรือนเวลาขนาดจิ๋วที่ต้องอาศัยทักษะและความประณีตเป็นอย่างมาก ไปจนถึงนาฬิกาขนาดใหญ่ที่สร้างตัวตนได้อย่างน่าจดจำ
เรือนเวลาขนาดจิ๋วนี้ถือเป็นความท้าทายที่น่าสนใจเป็นอย่างยิ่ง โดยเฉพาะขนาดของกลไกที่สร้างความแตกต่างจากเรือนเวลายุคเดียวกันได้อย่างเด่นชัด ทั้งยังเป็นดีไซน์ที่ไม่ว่าเพศไหนต่างจับจ้องที่จะครอบครองทั้งสิ้น
ดังจะเห็นได้จากภาพถ่ายของมหาราชาแห่งเมืองอินดอร์ (ประเทศอินเดีย) ช่วงปลายยุค ค.ศ.1920 ที่สวมใส่เรือนเวลาขนาดจิ๋วกับ dress code แบบ white tie เต็มยศ โมเดลที่เห็นนี้ผลิตระหว่างเดือนมีนาคม - เมษายน ปี ค.ศ.1929 ถือเป็นรุ่นที่มีความพิเศษเป็นอย่างมาก เพราะตัวเรือนประดับด้วยเพชรหน้าตัดสี่เหลี่ยมแทนที่จะเป็นแบบทรงกลม ส่งผลให้ประกายงามของเพชรมีเอกลักษณ์ที่ไม่ซ้ำใคร
Antique Round Diamond Set Cocktail Watch, 1919
5. Antique Round Diamond Set Cocktail Watch, ปี 1919
ในช่วงต้นยุคศตวรรษที่ 20 แม้ชิ้นงานส่วนใหญ่ของคาร์เทียร์มุ่งเน้นการสร้างสรรค์ไปที่เรือนเวลาทรงสี่เหลี่ยม แต่ความเป็นจริงแล้วรูปทรงอื่น ๆ ก็สร้างปรากฏการณ์ที่น่าสนใจไม่แพ้กัน อย่างตัวเรือนหน้าปัดกลมชิ้นนี้ ก็ถือเป็นอีกชิ้นงานหายากแห่งยุคก็ว่าได้
หากมองย้อนไปปี 1907 ซึ่งเป็นยุคที่คาร์เทียร์เริ่มสร้างนาฬิกาข้อมืออย่างจริงจัง จนกลายเป็นสิ่งที่ชนชั้นสูงต่างถวิลหา จึงไม่ใช่เรื่องแปลกที่คุณสามารถพบเห็นเหล่าสุภาพสตรีสวมใส่เรือนเวลาประดับเพชรมาประชันกันขณะดื่มด่ำดินเนอร์สุดหรูที่ร้านอาหารเก่าแก่ของฝรั่งเศสอย่าง Maxims เพื่อบ่งบอกถึงฐานะและสร้างการยอมรับในแวดวงสังคม
นาฬิกาเรือนนี้ผลิตในปี ค.ศ.1919 โดดเด่นด้วยดีไซน์ทรงกลม ตัวเรือนแพลตินัมประดับเพชรโรสคัท ขณะที่ขาตัวเรือน 2 ข้าง ออกแบบให้โค้งรับกับตัวเรือนได้อย่างไร้ที่ติ ประดับเพชรหน้าตัดสี่เหลี่ยมและเพชรโรสคัท ราว 3 กะรัต
Antique Tank Normale Diamond Set Cocktail Watch, 1922
6. Antique Tank Normale Diamond Set Cocktail Watch, ปี 1922
Tank Normale คือรุ่นบุกเบิกของตระกูล Cartier Tank เปิดตัวครั้งแรกในปี ค.ศ.1919 แม้จะมาในดีไซน์สี่เหลี่ยมแสนคลาสสิกที่ถ่ายทอดแรงบันดาลใจมาจาก "รถถัง" ตามชื่อรุ่น แต่โมเดลปีค.ศ.1922 ที่นำมาจัดแสดง กลับชวนให้รู้สึกตื่นตาไม่น้อยกับการตกแต่งตัวเรือนด้วยเพชรเจียระไนทรงโรสคัท
Cartier Platinum and Diamond Watch, 1927
7. Cartier Platinum and Diamond Watch, ปี 1927
อีกเรือนเวลาที่สะท้อนถึงหัตถ์ศิลป์อันละเมียดละไมของแบรนด์ รังสรรค์ขึ้นในยุค 1920 โดยเรือนเวลาขนาดจิ๋วชิ้นนี้กลายเป็นอีกทางเลือกของหญิงสาวในยุคนั้นทันที เพราะนอกจากจะสามารถสวมใส่กับสร้อยข้อมือประดับเพชรได้อย่างกลมกลืนแล้ว ยังเป็นนวัตกรรมที่น่าจับตาอีกด้วย
เรือนในภาพนี้ ผลิตในปีค.ศ. 1927 ประดับด้วยเพชรทรงบาแก็ตต์ที่โดดเด่นอยู่ท่ามกลางเพชรโรสคัทแบบกลม หน้าปัดแสดงหลักชั่วโมงแบบเลขอารบิค ซึ่งถือเป็นสไตล์ที่หายากของคาร์เทียร์ จับคู่สายรัดข้อมือผ้าไหมสีดำ
Cartier Diamond and Emerald Wristwatch
8. Cartier Diamond and Emerald Wristwatch
ชิ้นงานที่ออกแบบโดนผสมผสานเพชร โอนิคส์ และ มรกตไว้อย่างเข้ากัน ถือเป็นเรือนเวลาตัวอย่างที่สะท้อนความคิดสร้างสรรค์อันสุดขั้วของคาร์เทียร์ที่ต้องการเปลี่ยนนาฬิกาให้เป็นอัญมณีและอัญมณีเป็นนาฬิกา โดยโมเดลนี้ผลิตขึ้นในปี ค.ศ.1925
มร.นิกกี้ วอน บูเรน ประธานกรรมการบริหาร Lotus Arts de Vivre
นาฬิกาคาร์เทียร์วินเทจทั้ง 8 เรือน จัดแสดงให้ชมในนิทรรศการ Lotus Arts de Vivre x Obsidian Objets d’Art : WOMEN are FOREVER – A vintage Cartier Collection สามารถเข้าชมได้ระหว่างวันที่ 25 พ.ย. – 10 ธ.ค. 2564 เวลา 10.30 - 19.00 น. ณ โลตัส อาร์ต เดอร์ วีฟว์ บูทีค, โรงแรมอนันตรา สยาม กรุงเทพฯ สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมโทร.0 2250 0732
ภายในงานยังมีนาฬิกาคาร์เทียร์ที่น่าสนใจอีกหลายรุ่นให้ชมและสามารถเป็นเจ้าของได้ถ้าสนใจ